Digital Fragmenta Historicorum Graecorum (DFHG)

DFHG Digger

Where author="DICAEARCHUS MESSENIUS"

Volumen secundum

LIBER TERTIUS

ARISTOTELES EJUSQUE DISCIPULI. ARISTOTELES STAGIRITA. [CALLISTHENES OLYNTHIUS.] [THEOPHRASTUS ERESIUS.] HERACLIDES PONTICUS. DICAEARCHUS MESSENIUS. ARISTOXENUS TARENTINUS. PHANIAS ERESIUS. CLEARCHUS SOLENSIS. CLYTUS MILESIUS. LEO BYZANTIUS. [SCRIPTORES RERUM ALEXANDRI AETATE SUPPARES QUORUM FRAGMENTA ARRIANI ANABASI SUBJUNXIMUS.] [CALLISTHENES. ANAXIMENES. MARSYAS. ONESICRITUS. NEARCHUS. ANDROSTHENES. CLITARCHUS. PTOLEMAEUS. ARISTOBULUS. CHARES. EUMENES. DIODOTUS. EPHIPPUS. MEDIUS. CYRSILUS. BAETON. DIOGNETUS. AMYNTAS. ARCHELAUS.]
225

DICAEARCHUS MESSENIUS

Quae de vita Dicaearchi traduntur tenuissima sunt. Suidas ita habet: Δικαίαρχος, Φειδίου, Σικελιώτης ἐκ πόλεως Μεσήνης, Ἀριστοτέλους ἀκουστὴς, φιλόσοφος καὶ ῥήτωρ καὶ γεωμέτρης. Καταμετρήσεις τῶν ἐν Πελοποννήσω ὀρῶν· Ἑλλάδος βίον ἐν βιβλίοις γ. Οὗτος ἔγραψε τὴν πολιτείαν Σπαρτιατῶν· καὶ νόμος ἐτέθη ἐν Λακεδαίμονι, καθ ̓ ἕκαστον ἔτος ἀναγινώσκεσθαι τὸν λόγον εἰς τὸ τῶν ἐφόρων ἀρχεῖον· τοὺς δὲ τὴν ἡβητικὴν ἔχοντας ἡλικίαν ἀκροᾶσθαι. Καὶ τοῦτο ἐκράτησε μέχρι πολλοῦ. Δικαίαρχος, Λακεδαίμονιος, γραμματικὸς, ἀκροατὴς Ἀριστάρχου (*) . Cf. Eudocia p. 133. 135. Idem v. Ἀριστόξενος ... γέγονε δὲ ἐπὶ τῶν Ἀλεξάν. δρου καὶ τῶν μετέπειτα χρόνων, ὡς εἶναι ἀπὸ τῆς ρια’ Ὀλυμπιάδος, σύγχρονος Δικαιάρχῳ τῷ Μεσσηνίῳ. Phidiae patris nomen praeter Suidam nemo tradidit; Messenes patriae meminit etiam Zenobius (fr. 50) et Athenaeus de more quodam Siculo loquens (fr. 34). Ceterum majores vel parentes Dicaearchi ex iis fuerint Messeniis, qui e Peloponneso vel antiquitus vel etiam Dionysii demum temporibus (an. 396. Diodor. XIV, 78) in Siculam urbem commigraverant. Etenim Dicaearchum cognatos in Peloponneso transegit, teste Cicerone (Ep. ad Att. VI, 2) qui de Nostro loquens ait: Erat ἱστορικώτατος et vixerat in Peloponneso (**) . Trahi huc etiam posset quod Suidas librum Dicaearchi De montibus Peloponnesi commemorat. Non multum tamen his tribuerim, quum probabile sit quem Suidas dicit librum nonnisi partem fuisse majoris operis, in quo de Graeciae universae et aliarum fortasse regionum montibus eorumque dimensionibus auctor egerat. Majoris momenti est, quod De Spartanorum Republica liber insigni plane modo a Lacedaemoniis honoratus esse fertur. Id enim scriptorem arguit, qui non modo vitam et instituta Lacedaemoniorum penitus perspecta haberet, sed etiam amicitia vel arctioribus etiam vinculis cum nobilioribus Spartanis esset conjunctus. Accedit huc quod Suidas Lacedoemonium Dicaearchum affert. Unde hoc certe liquet, non alienum id nomen a Lacedaemoniorum familiis fuisse. Neque temere Fuhrius (Dicaearchi Fragm. p. 44. Darmstadt. 1841) suspicatur, Dicaearchum istum quem Aristarchi discipulum Suids dicit, alius vero nemo commemorat, fortasse ex errore natum, neque diversum esse a Nostro, cujus de locis Homericis crisin Aristarchum assensu suo subinde comprobasse iis indicatur quae ad fr. 33 annotabimus. Dicaearchum Aristotele magistro usum esse tum expressis verbis Cicero (De legg. III, 6, 14) testatur, tum ex fragmentis liquet, in quibus Peripateticus appellatur et cum Aristoxeno et Theophrasto componitur. Quando vero ad Aristotelem accesserit, dici nequit. Inter juniores discipulos eum fuisse Osannus (*) inde colligi posse opinatur, quod non simul etiam Platonem, sicuti alii Aristotelici, audiisse dicatur. Ceterum Dicaearchus una cum Cephisodoro, Eubulide et Timaeo inter eos recensetur, qui scriptis suis Aristotelem infestaverint. Ita enim Themistius Soph. p. 285, B (**) : Πλάτωνος δὲ οὐ μέχρι νῦν καταβοῶσιν ὡς τρὶς πλεύσαντος εἰς Σικελίαν ἐπὶ χρήμασι καὶ τραπέζῃ; Κηφισοδώρους δὲ καὶ Εὐβουλίδας καὶ Τιμαίους, Δικαιάρχους, στρατὸν ὅλον τῶν ἐπιθεμένων Ἀριστοτέλει τῷ Σταγειρίτῃ πότ ̓ ἂν καταλέξαιμ ̓ εὐπετῶς, ὧν καὶ λόγοι ἐξικνοῦνται εἰς τόνδε τὸν χρόνον, διατηροῦντες τὴν ἀπέχθειαν καὶ φιλονεικίαν; His igitur inter malignos summi philosophi detrectatores Dicaearcho discipulo locus assignatur. Quae quam recte dicta sint, demonstrari accuratius quidem nequit, neque tamen temere prorsus in medium prolata esse videntur. Quamquam enim lubentissime largior alicua a Dicaearcho esse spurcissima illa, quae Timaeus atque similes in Aristotelem convicia jecerunt, fuisse tamen quae in Aristotele Noster haud probaret, immo non absque acerbitate reprehenderet, intelligetur, puto, si Themistii loco admoveris magnam istam controversiam, quae cum Theophrasto, discipulo magistri simillimo, intercessisse Dicaearcho apud Ciceronem narratur. Hinc equi dem colligo propterea maxime Aristotelem vituperatum
226
esse, quod omne vitae tempus philosophando transegerit, prorsusque neglexerit τὸν πρακτικὸν βίον, quem summi faciendum esse Dicaearchus contendit. Etenim ita Cicero Ad Att. II, 16: Nunc prorsus hoc statui, ut quoniam tanta controversia est Dicoearcho, famihari tuo, cum Theophrasto, amico meo, ut ille tuus τὸν πρακτικὸν βίον longe omnibus anteponat, hic autem τὸν θεωρητικὸν, utrigue a me mos gestus esse videatur. Puto enim me Dicoearcho affatim satisfecisse; respicio nunc ad hanc familiam, quoe mihi non modo ut requiescam permittit, sed reprehendit quia non semper quieverim. Cf. idem ib. VII, 3: Ac primum illud, in quo te Dicoearcho assentiri negas, etis cupidissime expetitum a me sit, et approbante te, ne diutius anno in prosincia esscm, tamen non est nostra contentione perfectum. Idem ib. II, 20, et II, 12: Dicoearchum recte amas; luculentus homo est et civis haud paullo melior quam isti nostri ἀδικαιάρχειοι. Pluribus Cicero Dicaearchi sententiam de studiis rebus civilibus impendendis exposuisse videtur initio operis De Rep., uti ex comparato Lactantii Institutionum exordio probabiliter concludit Moserus (ad Cic. De Rep. p. LXXVII. Pertinent vero huc etiam ea quae Plutarchus habet (An seni ger. resp. c. 26): Τοὺς ἐν ταῖς στοαῖς ἀναάμπτοντας περιπατεῖν φασὶ, ὡς ἔλεγε Δικαίαρχος, οὐκέτι δὲ τοὺς εἰς τὸν ἀγρὸν ἢ πρὸς φίλον βαδίζοντας. Cujusmodi philosophis deinde opponitur nobile Socratis exemplum, qui non modo philosophus, sed civis etiam optimus fuerit (v. fragm. ultim.). Similiter ipsum Dicaearchum de rebus civilibus meritum fuisse atque munera publica gessisse (Lacedaemone) ex allatis facile colligitur. Praeterea de vita Dicaearchi nihil accepimus, nisi quod apud Plinium (fr. 61) regum cura montes emensus esse dicitur. Hunc in finem Graeciam ab co peragratam esse pro certo fere ponere licet. Num longiora geographus itinera instituerit, in inedio relinquendum. Quousque denique vitam produxerit, ne conjectura quidem assequi licet. Multa quidem de temporibus Dicaearchi Dodwellus sueta verbositate disputavit: verum usus eorum paene nullus est. Nituntur enim haec omnia locis quibusdam metricae τῆς Ἑλλάδος ἀναγραφῆς, quae Dicaearcho olim tribuebatur, quum Dionysii sit aevique infimi foetus, tum vero indiciis nonnullis fragmentorum prosa oratione scriptorum, quae poeticae isti Ἀναγραφῇ in codd. subjunguntur. Verum etiam haec utrum Dicaearchi sint, an alius scriptoris, incertissimum est. Faciamus tamen ea Dicaearchi esse, videamusque quid inde ad tempora auctoris constituenda consequeretur. Primum igitur in fragmento (59), quod Pelii montis descriptionem continet, Demetrias urbs commemoratur. Quae quo anno condita sit etsi accuratius non traditur, conditam tamen esse patet inter septennium istud, per quod regno Demetrius Poliorcetes potitus est (Ol. 121, 3-123, 3. 294-287). Sumamus aunum medium 290 a C. Jam si statuas, quod probabiliter statuere licet, Dicaearchum quo tempore Aristote1es mortuus est (Ol. 114, 3. 322), vitae annum egisse minimum vicesimum quintum, adeoque natum esse circa 347 a. C.: sequitur cum anno 290 a. C. egisse annum quinquagesimum septimum. — Porro duobus locis (fr. 58) versus nonnulli e Posidippo Cassandrensi comico afferuntur. Posidippus vero, triginta fabularum auctor, docere coepit anno tertio post mortem Menandri, sive Ol. 122, 4. 289 (Suidas v. Ποσιδ. Cf. Clinton. ad an. 289). Igitur si concedamus versus istos e primis Posidippi comoediis petitos esse, sequitur opus, in quo laudantur, a Dicaearcho inter sexagesimum demum et septuagesimum vitae annum couscribi potuisse. Quum vero nihil cogat ut Dicaearcho fragmenta ista tribuantur, et per se probabilius sit laudari comicum non nunc primum surgentem a sene decrepito, sed florentem vel etiam jam mortuum ab aequali vel etiam juniore scriptore, vides chronologica momenta eo potius nos adducere, ut opus hoc Dicaearcho abjudicandum esse censeamus. Hactenus de vita Dicaearchi. Jam quod scriptorem attinet, unanimi veterum consensu inter eos Dicaearchus recensetur, qui exquisitae doctrinae copia et varietate docendique facultate principem locum in republica literaria obtinuerint. Audiamus modo: Dicoearchus doctissimus homo (Varro De R. R. I, 1); vir imprimis eruiditus (Plin. H. N. II, 65); ἱστορικώτατος (Cic. Ad Att. II, 6); delicioe meoe Dicoearchus (id. Tusc. I, 31); peripateticus magnus et copiosus ( id. De off. II, 5); Dicoearchus cum Aristoxeno, docti sane homines (id. Tusc. I, 18); Dicoearchum mehercule aut Aristoxenum diceres arcessi, non unum omnium loquacissimum et minime aptum ad docendum (id. Ad Att. Vlll, 4); Semper habuit (Panaetius sc.) in ore Platonem, Aristotelem, Xenocratem, Theophrastum, Dicoearchum, ut ipsius scripta declarant, quos quidem tibi studiose et diligenter traetandos magnopere censeo (id. De fin. IV, 28); Mirabilis vir. ... Magnum acervum Dicoearchi mihi ante pedes pxstruxeram. O magnum hominem, et a quo multo plura didiceris quam de Procilio (id. Ad Att. II, 2). — Reliquum est ut videamus de scriptorum illo, quem Cicero dicit, acervo.
227
A. SCRIPTA QUAe AD HISTORIAM CIVILEM PERTINENT. I. ΒΙΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ βιβλ. Γ’ (fr. 1-19). Περὶ τῆς ἐν Ἰλίῳ θυσίας (fr. 19). II. ΠΟΛΙΤΕΙΑΙ (fr. 20. 21). Ἀθηναίων. Κορινθίων. Πελληναίων. Σπαρτιατῶν. ΙΙΙ. ΤΡΙΠΟΛΙΤΙΚΟΣ (fr. 22. 23). Scriptum politico-philosophicum de optima reip. Forma. IV. ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ, quibus a locis, ubi instituti sermones esse fingebantur, tituli inditi erant. Fortasse etiam ὁ Tριπολιτιὸς unus ex συλλόγοις istis fuit. V. not. Ad fr. 23. V. ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΝ, in qua Dicaerchum doctrinam politicam cum doctrina harmonica comparasse suspicor. V. not. Ad fr. 23 et 47. B. SCRIPTA QUAe AD LITERAS ET ARTES EARUMQUE HISTORIAM SPECTANT. VI. BIOI sc. Φιλοσόφων (fr. 24-33), libris minimum duodus. VII. ΠΕΡΙ ΟΜΗΡΟΥ?] V. quae post fr. 33 notavi. VIII. ΠΕΡΙ ΑΛΚΑΙΟΥ (fr. 34. 35). De vita et poesi Alcaei disputatio et in carmina ejus commentarius. IX. [ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΙ] (fr. 36-42). α’. Ὑποθέσεις εἰς Σοφοκλέους καὶ Εὐριπίδου μύθους (fr. 36-40). β’ De Aristophane ejusque fabulis (fr. 41. 42). X. ΠΕΡΙ ΑΓΩΝΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ (fr. 43-50). Qui titulus in Aristoph. schol. Aldinis male mutatus est in: Περὶ Μουσικῆς. α’. Περὶ τῶν Διονυσιακῶν ἀγώνων (fr. 45). β’. Ὀλυμπιακός (fr. 47). Alia hujus operis capita latuerint in fr. 48-50. C. SCRIPTA GEOGRAPHICA ET GEOMETRICA. XI. ΓΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (fr. 52-57). (XII. ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΠΟΛΕΩΝ?] fr. 58-60. Hunc titulum praefixi tribus Anonymi fragmentis, quae Dicaearcho tribui solent. XIII. ΟΡΩΝ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ (fr. 61-62). Καταμετρήσεις τῶν ἐν Πελοποννήσῳ ὀρῶν. D. SCRIPTA PHILOSOPHICA. XIV. ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ (fr. 63-69). α’. Κορινθιακός βιβλ. Γ’ (fr. 63-65). β’. Λεσβιακός βιβλ. γ’ (fr. 66-69), a quo non diversus fuisse videtur liber: Περὶ φθορᾶς sive De interitu (fr. 70). XV. ΠΕΡΙ ΜΑΝΤΙΚΗΣ (fr. 71). XVI. ΕΙΣ ΤΡΟΦΩΝΙΟΥ ΚΑΤΑΒΑΣΙΣ (fr. 72-74), quo opere locum e philosophia marali petitum auctor tractasse videtur. INCERTAe SEDIS FRAGMENTA 75, 76 et 51. Fragmenta horum scriptorum exhibui omnium, quamqnam ad nos proxime ea tantum pertinent, quae primo loco posui historica et politica. Inter ea vero celeberrimum fuisse videtur opus Βίος Ἑλλάδος inscriptum, cujus saepius apud veteres mentio fit. dum reliquorum nonnisi tenuissima notitia ad nos pervenit. Quaenam indoles et adornatio hujus operis fuerit, e diserto testimonio non constat; ipsa vero fragmenta ejusmodi sunt, ut variis opinionibus locum dare possint. Nihilominus ratione satis probabili argumentum ejusque distributionem constituere licebit. Proficiscendum vero est ab eorum mentione operum, quae eodem vel simili titulo inscripta fuisse acecpimus. Quorum duo memorantur: unum quod Varro, Graecorum apud Romanos imitator, De vita populi Romani, alterum quod sicuti nostrum Βίος Ἑλλάδος inscriptum Ιason Argivus sive, ut nonnulli opinabantur, Iason Nysaeensis composuit. De Varronis scripto parum mihi liquet; de Iasonis Argivi opere dixi in Fragmentis Scriptorum Alexandri M. p. 160 sqq. Patet vero (e Suida v. Ἰάσων) Iasonem ita rem instituisse, ut libro primo exponeret τὴν ἀρχακιολογίαν Ἑλλάδος, secundo τὰ ἀπὸ τῶν Μηδικῶν, tertio τὰ κατ ̓ Ἀλέξανδρον, quarto τὰ μέχρι Ἀθηναίων ἁλώσεως τῆς γενομένης ὑπ ̓ Ἀντιπάτρου τοῦ πατρὸς Κασσάνδρου. (*) Fragmenta huic operi expresse tributa non supersunt praeter unum (ap. Stephan. Byz. v. Ἀλεξάνδρεια), quo Alexander urbem sui nominis conditurus, de loco ubi condenda sit oraculum
228
accepisse dicitur. Eadem eodem modo tamquam ab Heraclide Pontico prodita et deinde ab Alexandrinis adoptata refert Plutarchus in Alex. c. 26, ubi oraculi auctor, qui per somnum Alexandro apparuit, fuisse dicitur ἀνὴρ πολιὸς εὖ μάλα τὴν κόμην, καὶ γεραρὸς τὸ εἶδος. Quibuscum si comparaveris Pseudocallisthenem (I, 30, 13 et 33, 13), liquet senem istum intelligi Serpin deum vel Ammonem, qui Alexandro post sacra peracta oraculi accipiendi causa in templo dei dormienti apparuerit. Haec propterea commemoro, quod Iasonem multum ad sacrificia Alexandri attendisse docemur loco Athenaei XIV, p. 620, D, ubi: Ἰάσων δ ̓ ἐν τρίτῳ περὶ τῶν ἀλεξάνδρου ἱερῶν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ φησὶν ἐν τῷ μεγάλῳ θεάτρῳ ὑποκρίνασθαι Ἡγησίαν τὰ Ἡροδότου, Ἑρμόφαντον δὲ τὰ Ὁμήρου. Dubium vero vix est quin verba ἐν τρίτῳ non de peculiari opere sacrificia Alexandri exponente, sed de tertio Βίου Ἑλλάδος libro in Alexandri temporibus versante intelligenda sint. His de Iasonis opere praemissis, quaerimus an non simili modo Dicaearchus in Βίῳ Ἑλλάδος rem instituerit. Quae quidem suspicio tanto facilius mascitur, quum satis constet quantopere Adrianei seculi scriptores antiqua exempla vel apte vel inepte imitari soliti sint. Tantum vero abest ut fragmenta, quibus libri notitia addita est, refragentur huic sententiae, ut egregie eam confirment. Etenim liber primus Vitae Graeciae laudatur locis tribus, quorum primus est (fr. 7) de Sesonchosi Aegyptiorum rege et legislatore antiquissimo, alter vero (fr. 8) de Nino Ninives conditore et de Chaldaeo; tertius (fr. 12) de Doriensium tetrapoli. Nihil igitur obstat, quin liber primus τὴν ἀρχαιολογίαν Ἑλλάδος, ut de Iasonis libro primo loquens Suidas ait, continuerit. Praemissam vero his fuisse disputationem de societatis humanae initiis et de antiquissimis orbis terraum civitatibus, tum ex citatis modo tum ex aliis fragmentis fit manifestum. — Liber secundus nusquam citatur; nam quod apud schol. Apoll. Rh. (fr. 7) de Sesonchosi non modo primum, sed etiam secundum Βίου librum laudatum legimus, aperto factum est errore. Pro ἐν β’ reponendum ἐν βίῳ; omninoque schlium istud compluribus mendis laborat. — Liber tertius semel laudatur fragm. 18, ubi Darius Codomannus cum Philippo comparatur. Hinc igitur jure colligimus Dicaearchum, sicuti Iasonem, libro tertio egisse de temporibus Alexandri. Huc accedit quod uti Iason, sic etiam Dicaearchus de sacrificiis Alexandri sermonem instituit. Nam fr. 19 laudatur Dicaearchus ἐν τῶ περὶ τῆς ἐν Ἰλίῳ θυσίας (sc. Ἀλεξάνδρου). Quem quidem locum item ad tertium Βίου librum referendum esse puto. Praeterea Vita Graeciae non addito libri numero commemoratur jocis quinque, quorum tres (fr. 1. 2. 5) aperte spectant ad librum primum. Citatur ibi Δικαίαρχος τὸν ἀρχαῖον βίον τῆς Ἑλλάδος ἀφηγούμενος (fr. 1); Dicoearchus in libris antiquitatum et Groecioe descriptione (fr. 2); Dicoearchus qui Groecioe vitam qualis fuerit ab initio ostendit (fr. 5). Reliqui duo ex secundo libro fluxerint. Eorum altero (fr. 15) narratur nimis aliquando invaluisse usum crotalorum aliorumque instrumentorum, quae non sonos sed crepitus solummodo ederent; altero loco (fr. 16) Euripides Medea Neophronis usus esse dicitur. Hinc igitur colligimus in Βίῳ Ἑλλάδος auctorem nostrum non solum res civiles atque ea quae ad politica proxime spectant exposuisse, sed artium quoque earumque historiae rationem habuisse. Atque haec quidem Graecus historicus idemque philosophus artiumque historiae peritissimus, eo minus omittere poterat, quo major erat vis, quam vel levissimas circa musicae usum innovationes in mores hominum vitamque publicam exercere veteres censebant, et quo arctius ea quae in rebus scenicis Neophron ejusque imitator et aemulus Euripides immutarunt, cum seculi ipsorum moribus studiisque erant conjuncta. Modo caveas ne dicaearchum in trium librorum opuscule singularum artium literarumque accuratam historiam ex professo persecutum esse opineris. Id enim peculiaribus fecit operibus, ex quibus in Βίῳ nostro ea tantum attulisse putandus est, quae ad illustradam Vitae Graecorum historiam momenti alicujus essent. Igitur ut paucis sententiam meam comprehendam, Dicaearchus in Βίῳ Ἑλλάδος, initio sumpto ab ipsis humani generis primordiis, primum exposuit rationem et quasi gradus, quibus ad cultiorem vitam paullatim homines progressi sint; deinde antiquissimas orbis terrarum civitates perlustravit, earumpue historiam delineavit ad ea usque tempora, quibus vetustissima Graecorum memoria continetur. His praemissis, ad propositum propius accedens, vitam Graeciae, id est civitatum historiam, hominum in vita publica et privata mores et instituta, artium literarumque momenta praecipua, et horum omnium progressus et conversiones. Libro primo de ducxit usque ad magnum istud παράπηγμα bellorum Medicorum. Simili modo per secundum librum Graeciam depinxit in unius societatis imaginem coalescentem, concordem, superbam, mox superbia discordem, bellis dilaceratam intestinis, denique imperata facientem regis peregrini. Liber tertius deinde argumentum habebat Graeciam, qualem vidit auctor, et Alexaudrum, qui genere Macedo, animo Graecus, fortuna et
229
ingenio suo novi rerum per orbem terrarum ordinis auctor exstitit. Ceterum quum argumenti hujus magnitudinem trium librorum angustiis inclusam videamus, ultro intelligitur non id philosophum nostrum egisse, ut singula omnia et minutissima quaeque percenseret, sed delectu habito, nonnisi summis rerum momentis immoratum esse, relique obiter perstrinxisse; his denique etiam orationem accommodasse succinctam, pressam, perspicuam. Testis vero hujus rei adest Porphyrius (fr. 1) Dicaearchum dicens ex numero esse auctorum τῶν συντόμως τε ὁμοῦ καὶ ἀκριβῶς τὰ Ἑλληνικὰ συναγαγόντων. Longe atiter de operis nostri oeconomia statucrunt Marxius, Buttmannus, Naekius (Mus. Rhen. 1832, fasc. 1), Osannus. «Primam ejus rei (Fuhrii p. 91 verba sunt) mentionem Marxius fecit, accuratiorem deinde expositionem Buttmenno et prae omnibus Naekio debemus, quae eadem nonnullis tamen rationibus immutata ab Osanno ita indicata est: Primum librum hitoriam Graeciae continuisse conjiciunt, ut partem in totum opus introducentem, eique universas geographici argumenti expositiones, sicut de ratione inter Graeciam et ceteram terram intercedente, adjunctas fuisse. In secundo deinde libro descriptionem civitatum Graecarum, quales auctoris aetate exstitissent, comprehensam fuisse in eoque singulas πολιτείας ratione quam investigare jam non liceret observata se deinceps excepisse. Tertium vero librum vitam domesticam Graecorum cum theatro omnibusque rebus ad id pertinentibus. Ludis publicis religionisque cultu descripsisse et in singularia iterum capita singularibus titulis praedita divisum fuisse.» Hi igitur et Πολιτείας et opus Περὶ μουσικῆς (quod tamen nullum fuit) et Περὶ μουσικῶν ἀγώνων, denique, quoniam in Vita Graeciae Euripidis mentio fit, etiam Didascalia in poetas tragicos et comicos in Vitae libros tres inferciunt. Quod quam sit violentum, arbitrarium, et ne probabile quidem, rectissime monuerunt censor Musei Rhenani 1832, Rankius in Vit. Aristophanis, coll. Ephemerid. schol. 1832, p. 713, et Fuhrius p. 85 sqq. qui rectissime de his exponit, quamquam ipse quae fuerit operis adornatio in medio relinquit. Nolo ego haec nunc repetere; inutile enim foret. Verum causam exponere refert, cur viri eximii in ejusmodi sententiam compellerentur, Fuhrius vero, etsi admitti eam non posse perspexisset, tamen de refingenda operis adornatione desperaret. Nimirum in editionibus Geographorum minorum tamquam e Dicaearchi Vita Graeciae exhibentur loci duo, quorum altero describuntur Athenae, urbes Boeotiae et Chalcis Euboica; altero auctor multis se defendit quod in Graecia describenda usque ad Peneum fluvium sit progressus. Patet fragmenta esse libri qui totius Graeciae descriptionem geographicam continebat. Jam vero si vere haec e Vita Graeciae deprompta sunt, fieri omnino non potuit ut per omnes tres libros vitam Graecorum secundum historicum ejus progressum Dicaearchus explicaverit, neque quid. Quam relictum erat, nisi ut partem historicam, partem geographicam, partem ad literas, artes, reliqua spectantem distinguerent. — Attamen ita jam se res habet, ut auctoritas, qua frgmenta illa Vitae Graeciae ascribuntur, omnino nulla sit, et ne hoc quidem liqueat, utrum omnino Dicaearchi, an alius sint scriptoris. Quae res sit exponam. Fragmenta Dicaearchi. quae in editionibus Geographorum Minorum legi solent, praeter illud quod est de Pelio monte. Ex uno eodemque fluxerunt fonte. Is vero fons est codex saeculi XIII, olim Italicus, inter annos 1589 et 1593 in Galliam asportatus, ubi primum possidebat Claudius Dupuy, deinde Petrus Pithou, penes cujus successores mansit usque ad annum 1837, quo librum pretiosissimum acquisivit Regia Bibliotheca Parisina, ubi nunc in Catalogo Supplementi numero 443 designatur. Argumenta eorum, quae modo diximus, acutissimus exposuit Letronnius in Fragments des poëmes geogr. (Paris. 1839) p. 1 sqq. Hunc tu adeas. Continet vero codex: 1. Marcianum, 2. Artemidori epitomen, 3. Scylacis Periplum, 4. Isidori Characeni Stathmos Parthicos, cui operi titulus non praefigitur, sed ad calcem subscribitur. Deinde nullo praemisso titulo sequitur fragmentum metricum versuum 109, cujus auctor post praefationem, in qua Theophrastum quendam alloquitur, negligentissime recenset Ambraciam, Aetoliam, Phocidem, Boeotiam, et deinde, missa Attica, ad Megaram transit finesque Peloponnesi. Ἐντεῦθεν, ait, ἀρχὴ τῆς Πελοποννήσου· λιμὴν Χωστὸς ὑποκεῖται καὶ Λέχειον λεγομένη Πόλις. Abrupto sic in medio versu carmini subtexuntur item sine ullo titulo fragmenta duo prosaica, alterum de Attica et Boeotia, alterum de finibus Graeciae; illa ipsa sunt, quorum supra mentionem fecimus. Post haec denuo incipit geographus metricus, sequiturque item absque titulo fragmentum, quo Cretae urbes atque nomina insularum maris Aegaei enumerantur. Ad finem denique hujus fragmenti subscribitur: Δικαιάρχου ἀναγραφὴ τῆς Ἑλλάδος. Sequitur Scymnus Chius, nullo praefixo titulo, qui haud dubie fini appictus erat nunc deperdito. Sic igitur Parisinus Noster. In apographo Hervartiano et apud Stephanum et Hoeschelium titulus a fine ad initium carminis revocatus est: Δικαιάρχου Ἀναγραφὴ τῆς Ἑλλάδος πρὸς Θεόφραστον. Hudsonus
230
pro his posuit Βίος Ἑλλάδος, Marxius deinde reliquique ita distinxerunt, ut metricis praefigerent titulum: Ἀναγραφὴ τῆς Ἑλλάδος, fragmenta vero prosaica inscriberent: Βίος Ἑλλάδος. — Patct itaque Dicaearchi nostri Βόν Ἑλλάδος nonnisi opinionibus quibusdam virorum doctorum ad fragmenta illa translatum esse. In codice nihil nisi carminis titulus, Δικαιάρχου ἀναγραφὴ τῆς Ἑλλάδος, atque istud ἀναγραφὴτ. Ἑ. Optime cadit in trimetros illos tenuem nominum enumerationem exhibentes, non item in prosaica fragmenta. Nemo vero propterea, quod metricis prosaica generis diversissimi intexta sunt, utraque ejusdem esse auctoris putaverit. Quod ne scribam quidem statuisse contendere liceat: nam ficri potuit ut titulus exciderit, intercalarentur vero haec prosaica, ex nescio quibusnam eclogis arrepta, vel scribae negligentia et errore, vel etiam consilio, ut scilicet quae ad casdem regiones pertinerent codem loco exhiberentur. Jam vero dudum constabat Dicaearchum, cui ista Ἑλλάδος ἀναγραφὴ ascribitur, non posse Nostrum esse Aristotelicum, ac nuper denique Lehrsius demonstravit auctorem ejus esse Διονύσιον Καλλιφῶντος, quod nomen primae literae priorum versuum 23, quibus praefatio continetur, indicant. Quomodo igitur fit ut pro Dionysio afferatur Dicaearchus? Variis modis efformare rem licet. Statui potest metrica esse Dionysii, prosaica vero Dicaearchi; scribam autem diversa haec in titulo ita conglutinasse ut Dicaearchi nomen jungeret nomini operis, quod erat Dionysii. Alius putabit nomen Dionysii in fonte codicis nostri male exaratum vel corruptum fuisse; scribam vero quum Theophrastum initio carminis memorari videret, nec de alio atque notissimo Aristotelico cogitaret, inter Aristotelicos autem celebrem geographum Dicaearchum novisset, Dionysio substituisse Dicaearchum. Porro fieri potuit ut ipse Dionysius, postquam artificio nomen suum praefationi interuisset, in titulo Dicaearchi nomen mentiretur, in eundemque finem etiam Theophrastum Aristotelicum sibi amicum affingeret. (Quamquam num revera Theophrastus Dicaearchi amicus fuerit, propter supra allata licet dubitare.) Verum enimvero quodcumque horum verisimilius duxeris, in meras conjecturas aeque omnia retrusa sunt. Nec ullum satis certum in codice exstat indicium, quo fisus fragmenta prosaica Dicaearchi esse, multo minus etiam ea c Vita Graeciae fluxisse conttendere possis. Sed largiamur recte ad Dicaearchum referri. Num apte tum Βίῳ Ἑλλάδος vindicarentur? De quo antequem judicemus, novum hospitem introducamus. Videlicet duobus fragmentis codicis olim Pithoeani jungi solet tertium de Pelio monte, quod Fabricius edidit c codice Gudiano, itemque exhibet codex Prarisinus No. 571, fol. 430, ubi legitur post Stathmos Isidori, qui etiam in Pithoeano libro reliquis duobus frgmentis praemittuntur. Titulo quidem caret fragmentum, dubium vero non est quin eidem auctori eidemque operi, cui reliqua duo, sit attribuendum. Etenim post absolutam Pelii montis descriptionem scriptor ait: Τὸ μὲν οὖν Πήλιον καὶ Δημητριάδα συμβέβηκεν τοιαύτην εἶναι. Hinc igitur discimus in antecedentibus Demetriadem urbem (quae etiam initio fragmenti commemoratur) descriptam esse, nec de montibus solum in integro opere sermonem fuisse. Deinde subjicitur alius fragmenti initium hocce: Ὅτι δὲ ἡ Ἑλλὰς ἀπὸ Πελοποννήσου τὴν ἀρχὴν λαμβάνει μέχρι τοῦ Μαγνήτων ἀφορίζων στάμπου***. Id vero initium est fragmenti secundi codicis Pithoeani, ubi sic: Τὴν μὲν οὖν Ἑλλάδος ἀπὸ Πελοποννήσου τὴν ἀρχὴν λαβὼν μέχρι τοῦ Μαγνήτων ἀφορίζων στάμπου κτλ. Patel hinc fragmenta nostra tria ex iisdem fluxisse eclogis; illud de Pelio monte medium inter altera duo locum occupasse, ideoque ex eodem opere petitum esse. Quae quidem adornatio etiam in seriem geographicam optime cadit; nam primum fragmentum est de Attica, Boeotia, Euboea; alterum de Thessaliae Demetriade urbe et Pelio monte; tertio, quod ex fine operis petitum est, causas auctor exponit cur Thessaliam in Graeciae descriptione comprehenderit. Jam quod indolem horum fragmentorum (58. 59. 60) attinet, id quod de Athenis et Boeotiae urbibus est (fr. 58), locum habuisse in Βίῳ Ἑλλάδος propterea potuisse videatur, quod multum auctor ad mores et characterem cujusque urbis incolarum attendit. Quod vero fragmento tertio multis docemur Hellenes e Thessalia oriundos esse et Helladem principio nihil nisi urbem Thessaliae fuisse, id si auctor in epilogo demum ad singularum urbium descriptionem, non vero in prima Βίου parte historica exposuisset, vereor ne perineptus homo esse censeretur. Haec igitur vulgari opinioni contraria sunt. Multo magis offendit ampla illa descriptio Pelii montis, plantarum in ea obviarum, earumque proprietatum. Neque latuit Fuhrium et Osannum, quodsi simili ubertate de reliqua Graecia Dicaearchus egerit, fieri omnino non potuisse ut geographica haec nihil nisi partem unius libri in Vita Graeciae effecerint. Cui incommodo ita mederi conantur, ut fragmentum hoc ex alio opere petitum esse dicant. Nimirum quum constet Dicaearchum montes inter eosque etiam Pelium emensum esse, huic Καταμετρήστων operi fragmentum vindicant, incusant excerptorem qui quae ad geometrica pertinuerint, omiserit, Dicaearchum
231
vero in Καταμετρήσεσι etiam de plantis earumque viribus et de reliquis, quae quisque mons memorabilia haberet, exposuisse statuunt. Verum haec sunt desperantium consilia extrema, quae codicum indiciis condemnantur, atque eo diluuntur, quod Pelii descriptio juncta erat descriptioni urbis Demetriadis. Igitur quae hucusque disputavimus, in eam nos ducunt sententiam, ut geographica haec fragmenta ab opere Βίος Ἑλλάδος inscripto aliena esse, et sicuti reliqua, quae codices continent, ex opere vere geographico, Περὶ τῆς Ἑλλάδος πόλεων et similiter inscripto, petita censeamus. Opus hoc geographicum a Dicaearcho profectum esse, etsi res incertissima est, tamen propterea maxime suspicari licet, quod quae de indole et moribus urbium in fragm. 58 multa exponuntur, apprime cadere videntur in cum auctorcm, quem etiam in reliquis suis scriptis ad haec maxime attendisse consentaneum sit. Quamquam si Dicaearchi opus est, a sene demum decrepito conscriptum esse debet. Sin ex alio auctore petita fragmenta sunt, duo maxime offeruntur scriptores, quorum alterutri vindicanda esse putaveris, Phileas Atheniensis et Heraclides criticus. — De Philea Atheniensi propter ea cogitare licet, quae leguntur in Dionysii Ἀναγρ. v. 33: Ἠ Ἑλλὰς ἀπὸ τῆς Ἀμβρακίας εἶναι δοκεῖ μάλιστα συνεχής· τὸ πέρας αὐτῆς δ ̓ ἔρχεται ἐπὶ τὸν ποταμὸν Πηνειόν, ὡς Φιλέας γράφει, ὄρος τε Μαγνήτων Ὁμόλην καλούμενον. Τινὲς δὲ τὴν Μαγνησίαν τῆς Ἑλλάδος λέγουσιν εἶναι, τὸν δὲ Φιλέαν ἀγνοεῖν ἀποχωρίσαντα, τοῦτο δ ̓ εἶναι συμφανὲς τοῖς φιλομαθεῖν μάλιστα φιλοτιμουμένοις. Noster vero ita (fr. 60 init. Et fine): Τὴν μὲν οὖν Ἑλλάδα μέχρι τοῦ Μαγνήτων ἀφορίζω [Ὁμολίου καὶ τῶν Θετταλῶν. Haec omittuntur initio fragm.] στάμπου (vel στομίου; sic codd. corrupte. Τεμπῶν plurimi corrigi volunt). Τάχα δὲ φήσουσί τινες ἡμᾶς ἀγνοεῖν τὴν Θεσσαλίαν τῆς Ἑλλάδος καταριθμοῦντας, ἄπειροι τῆς τῶν πραγμάτων ὄντες ἀληθείας. Utroque loco Graecia pertinere dicitur usque ad Homolen sive Homolium (λέγεται γὰρ ἀμφοτέρως, Strabo p. 443). Noster vero sententiam suam, qua Thessaliam in Graecia compreehendi vult, multis verbis probare studet, adeo ut tamquam primus ejus auctor citari a serioribus scriptoribus potuerit, Ceterum Phileas a Graecia excludit Magnesiam, sive tractum illum litoralem, qui a Peneiostiis ad Pelium montem et sinum Pagaseticum excurrit. De his in fragmento nostro nihil legitur; demonstrari vero nequit Dicaearchum, quem dicere liceat, Magnesiam Graeciae ascripsisse. Nam quod Demetriadem urbem in opere sno descripsil, nihil probat, quoniam haec in finibus Magnesiae sita, sicuti Iolcus, modo Magnesiae modo Pelasgiotidi tribuitur. (Cf. Müller. Z. Karte d. noerdl. Gr. p. 7). Contra vero, si Magnesiam in Graecia comprehendisset auctor, jure quaeras, cur dixerit patere eam a Peloponneso boream versus usque ad Homolen montem (qui in finibus Thessaliae et Magnesiae ad Peneum fluvium situs est). Nonne simpliciter dicturus fuisset: usque ad Peneum fluvium et montium tractum, quos Cambunios vocamus? Haec igitur suadent potius Nostrum non dissensisse a Philea. Sin vero expressam ejus vei mentionem desideras, accusare possem excerptorem, qui plura omiserit. Neque tamen est cur ad tale quid confugiamus. Quemadmodum enim nostro loco declaratur, quousque a meridie boream versus Graecia pateat, sic in antecedentibus auctor exposuisse putandus est, quousque pateat ab occasu orientem versus Atque hac in expositione Homoles s. Homolii mentionem faciunt Dionysius et Scylax qui eundem Phileam exscrpisit (*) . Dicunt enim Graeciam pertinere ab Ambracia usque ad Homoliam, in Magnesiae finibus, docentes itaque eam partem quae ab Homolio est usque ad mare, excludi. Hoc igitur loco etiam Noster de his pluribus monuerit, ideoque nostro loco Homolium tamquam terminum, de quo jam exposuer it, verbo commemorare habuerit satis. Jam vero si Magnesiam exclusit, sequitur conjecturam eorum, qui pro τῶν Θεσσαλῶν στάμπου vel στομίου scribunt τ. Θ. Τεμπῶν, admitti non posse. Nam Homolium sec. Strabonem est κατὰ τὴν ἀρχὴν τῆς τοῦ Πηνειοῦ διὰ τῶν Τεμπῶν διεκβολῆς; itaque Tempe non forent Thessalorum, sed Magnetum. Quare latuerit aut τοῦ Θεσσαλῶν Ὀλύμπου, ita scilicet ut cum antiquioribus scriptoribus Olympus dicatur totus ille montium tractus, qui Thessaliam et Macedoniam dispescit; aut scribendum: τῶν Θεσσαλῶν Γόννου sive Γόννων, quae Thessaliae urbs sicuti Homole, eo ipso loco sita est ubi Tempe vallis capit initium. Nihil igitur impedire videtur quin nostra apte cum iis, quae ex Philea traduntur, componi possint.
232
Praeterea vero nihil habeo quod Phileam nostrorum fragmentorum fortasse auctorem esse indicet. Scimus Atheniensium hunc geographum a Macrobio (Sat. V, 20) scriptorem veterem dici et cum Ephoro componi; auctoremque esse Περίπλων, qui passim a Stephano aliisque grammaticis et geographis laudantur. Indoles vero reliquiarum, ut ad simplicitatem et exilitatem antiquissimorum geographorum proxime accedit, sic prorsus aliena esse videtur ab ubertate et ingenio philosophico, quae nostra fragmenta prae se ferunt. Alter scriptor, cui fragmenta vindicari et majori quidem cum veri specie possent, Heraclides est, Etenim quae de planta quadam Pelii montis leguntur in fragm. 59, § 5 (ubi v. not.), eodem plane imodo iisdemque paene verbis Apollonius De mirab. c. 19 narrat ex Heraclide τῷ Κρητικῷ (κριτικῷ correx. Viri docti) ἐν τῷ Περὶ τῶν ἐντῇ Ἑλλάδι πολέων. Qui quidem titulus quo alienior a re narrata esse videtur, eo melius in illud quadrat opus, ex quo nostrum de Pelio fragmentum desumptum est. Sed quisnam est ille Criticus? Si fragmentorum nostrorum auctor fuit, non potest esse Heraclides Ponticus, quem Welckerus intelligi voluit. Refragarentur enim tempora, quum natales Pontici minimum ad Ol. 100. 378 referendae sint. Aliorum opiniones supra in praefatione ad Politias Heraclidis recensui. Equidem fateor me non nosse Heraclidem, cui κριτικοῦ titulus conveniat; in mentem autem venit Megaclides peripateticus, qui De Homero ejusque carminibus scripsit, in eoque opere et de moribus et indole personarum Homericarum multa disseruisse videtur (*) . Confusio vero nominum Megaclidis et Heraclidis facillima erat. Ceterum Megacles nomen Atticum est, uti constat; eodem redit forma patronymica Megaclides (**) . Atticum vero hominem in fragmentis nostris nescio an recte agnoscere mihi videor. Nam ut mittam laudes Athenarum magnificas, attendas quaeso qua acerbitate Boeotos plerosque earpat, notetque eos qui in Boeotia quasi Athenienses se gerant. Ulterius hisce conjecturis immorari nos est otium. Unum tamen addere mihi liceat. In codice Pithoeano logioribus scriptis Mareiam, Artemidori et Scylacis, quae primam codicis partem constituunt, proefiguntur tituli, et Scylacis operi praeterea iterum titulus ad calcem appingitur. Contra quae deinceps sequuntur minora fragmina Isidori Characeni, Pseudo Dicaearchi sive Dionysii, Nostri Anonymi et Scymni Chii, titulos nonnisi ad finem ascriptos habent, praeter Anonymum nost strum, qui omni inscriptione caret. Attaman primo horum operum, Isidori scilicet, praemittuntur sub tituli forma mira haecce: Ἀθηναίου πόλεων σκώμματα καὶ όδο καὶ περίπλους. Clarissimus Letronnius (in Poëm. geogr. p. 365), ut sensum verbis inferret, pro σκώμματα legendum censuit ὀνόματα; Ἀθηναίου vero nomen esse geogra phi ignoti, quod una cum operis titulo scriba exhibuisset quidem, ipsum vero opus titulo non subje cisset (*) . Verum etiamsi vocem ὀνόματα admittimus, tituli ratio mira semper est. Mihi manca et vehementer corrupta haec esse videntur. Suspicor autem minoribus illis operibus titulum generalem praemissum fuisse, quo nomina auctorum, quorum frustula in postrema hac codicis parte exhihentur, continerentur. Primum nomen Isidori Characeni excidit, alterum nomen, quod erat Nostri anonymi, item excidit, servata tamen est mentio patrie. Sequentia nomina propria Scymni Chii et dicaearchi, quum pessime exarata reperiret scriba, ita corrupit ut erueret voces quasdam in geographicis libris frequentissimas. Ulcus hoc ita exurere tento, ut refingam: Ἀθηναίου πόλεων = (Μεγακλείδου?) Ἀθηναίου περὶ πόλεων, σκώμματα καὶ ὁ = Σκύμνου τοῦ Κίου (i. e. Χίου), δοὶ καὶ περίπλους = Δικαι. (i. e. Δικαιάρχου) Hερίπλους.
233
Orde quidem in his alius est, quam in codice; melior tamen; sic enim prosaica Atheniensis Nostri junguntur prosaicis; tum sequuntur poetica, atque ita quidem, ut Seymnus antiquior antecedat Dicaearcho juniori, quippe quem ipse auctor codicis ab Aristotelico distinxerit. Ordo hic deinde perturbatus est co, quod fragmina metrica Dicaear(??) cum prosaicis Anonymi Atheniensis in unum quasi corpus nescio quis conjungere voluit. Atque sic etiam factum esse videtur, ut fragmentum de Pelio monte, utpote diversi generis, omitteretur Periplus, qui in titulo Dicaearcho tribuitur, ad Seymni nomen retrahendus est.
233

DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

ΒΙΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΒΙΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
EPITOME. Fr. 1-5: Generis humani primordia; antiquissimorum hominum status naturalis; secun dus gradus vita pastoritia; tertio gradu ad agriculturam descendunt. [Fr. 1: Δικ. Ὃ τὸν ἀρχαῖον βίον τῆς Ἑλλάδος ἀφηγούμενος; fr. 2: D. in libris antiquittum et descriptione Groecioe; fr. 5: D. qui Groecioe vitam qualis fuerit ab initio ostendit.] — Fr. 6: Prisci homines portionibus in conviviis non ntebantur. — Fr. 7: Sesonchosis, Aegyptiorum rex antiquissimus, bellator simul et legislator. Ejus instituta. [Δικ. Ἐν α’ et Δικ. Ἐν Βίῳ Ἑλλ., ex nostra correctione. Secundum vulgatam in hoc fragm. Laudatur primus et secundus liber de re eadem.] — Fr. 8: Ninus, rex potens et sapiens, Ninives conditor; ab eo decimus quartus Chaldaeus qui Babylonem exstruxit [Δικ. Ἐν πρώτῳ τοῦ τῆς Ἑλλ. Βίου.]. — Fr. 9: De notionibus πάτρας, φρατρίας, φύλης. — Fr. 10: Herculis figura. — Fr. 11: Hercules Theben in Cilicia condit. — Fr. 12: Doriensium tetrapolis [Δικ. Κατὰ τὸ πρῶτον τοῦ Βίου τῆς Ἑλλ. Βιβλίον]. — Fr. 13: Echemus et Marathus arcades, Tyndaridarum in Atticam invadentium comites; ab illo Academia, ab hoc Marathon pagus nuncupantur. — Fr. 14: Oraculum in Elide. — Fr. 15: Crotalorum aliorumque similium instrumentorum usus nimius aliquando invaluit [Δικ. Ἐν τοῖς περὶ τοῦ τῆς Ἑλλ. βίου]. — Fr. 16: Neophronis Medea usus Euripides est [Δικ. Περὶ τοῦ τῆς Ἑλλ. Βίου]. — Fr. 17: Agesilaus veterem simplicitatem moribus prae se ferens; ejus filiae, puellae decentissimae, nomen ignoratur, sicuti etiam nomen matris Epaminondae. — Fr. 18: Philippus et Darius Codomannus componuntur [Δικ. Ἐν τρίτῳ περὶ τοῦ τῆς Ἑλλ. βίου]. — Fr. 19: Alexander ad Trojam sacrificia agens Bagoam eunuchum exosculatur [Δικ. Ἐν τῷ περὶ τῆς ἐν Ἰλίῳ θυσίας].
(E LIBRO PRIMO)
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

1.

p. 233
Porphyrius De abstin. IV, 1, 2:Τῶν τοίνυν συντόμως τε ὁμοῦ καὶ ἀκριβῶς τὰ Ἑλληνικὰ συναγαγόντων ἐστὶ καὶ περιπατητικὸς Δικαίαρχος, ὃς τὸν ἀρχαῖον βίον τῆς Ἑλλάδος ἀφηγούμενος τοὺς παλαιοὺς καὶ ἐγγὺς θεῶν φησι γεγονότας, βελτίστους τε ὄντας φύσει καὶ τὸν ἄριστον ἐζηκότας βίον, ὡς χρυσοῦν γένος νομίζεσθαι, παραβαλλομένους πρὸς τοὺς νῦν κιβδήλου καὶ φαυλοτάτης ὑπάρχοντας ὕλης, μηδὲν φονεύειν ἔμψυχον. δὴ καὶ τοὺς ποιητὰς παριστάντας χρυσοῦν μὲν ἐπονομάζειν γένος,«Ἐσθλὰ δὲ πάντα,» λέγειν, τοῖσιν ἔην· καρπὸν δ ̓ ἔφερεν ζείδωρος ἄρουρα αὐτομάτη, πολλόν τε καὶ ἄφθονον· οἱ δ ̓ ἐθελημοὶ ἥσυχοι ἔργ ̓ ἐνέμοντο σὺν ἐσθλοῖσιν πολέεσσιν. δὴ καὶ ἐξηγούμενος Δικαίαρχος τὸν ἐπὶ Κρόνου βίον τοιοῦτον εἶναί φησι, εἰ δεῖ λαμβάνειν μὲν αὐτὸν ὡς γεγονότα καὶ μὴ μάτην ἐπιπεφημισμένον, τὸ δὲ λίαν μυθικὸν ἀφέντας εἰς τὸ διὰ τοῦ λόγου φυσικὸν ἀνάγειν· αὐτόματα μὲν γὰρ πάντα ἐφύετο εἰκότως, οὐ γὰρ αὐτοί γε κατεσκεύαζον οὐθὲν διὰ τὸ μήτε (μήπω vg.) τὴν γεωργίαν ἔχειν πω τέχνην, μηθ ̓ ἑτέραν μηδεμίαν ἁπλῶς. Τὸ δ ̓ αὐτὸ καὶ τοῦ σχολὴν ἄγειν αἴτιον ἐγίγνετο αὐτοῖς καὶ τοῦ διάγειν ἄνευ πόνων καὶ μερίμνης, εἰ δέ τι τῶν γλαφυρωτάτων ἰατρῶν ἐπακολουθῆσαι δεῖ διανοίᾳ, καὶ τοῦ μὴ νοσεῖν· οὐθὲν γὰρ εἰς ὑγίειαν αὐτῶν μεῖζον παράγγελμα εὕροι τις ἂν τὸ μὴ ποιεῖν περιττώματα, ὧν διὰ παντὸς ἐκεῖνοι καθαρὰ τὰ σώματα ἐφύλαττον· οὔτε γὰρ τὴν τῆς φύσεως ἰσχυροτέραν τροφὴν, ἀλλ ̓ ἧς φύσις ἰσχυροτέρα, προσεφέροντο, οὔτε τὴν πλείω τῆς μετρίας διὰ τὴν ἑτοιμότητα, ἀλλ ̓ ὡς τὰ πολλὰ τὴν ἐλάττων τῆς ἱκανῆς διὰ τὴν σπάνιν. Ἀλλὰ μὴν οὐδὲ πόλεμοι αὐτοῖς ἦσαν, οὐδὲ στάσεις πρὸς ἀλλήλους· ἆθλον γὰρ οὐθὲν ἀξιόλογον ἐν τῷ μέσῳ προκείμενον ὑπῆρχεν, ὑπὲρ ὅτου τις ἂν διαφορὰν τοσαύτην ἐνεστήσατο, ὥστε τὸ κεφάλαιον εἶναι τοῦ βίου συνέβαινε σχολὴν, ῥᾳθυμίαν ἀπὸ τῶν ἀναγκαίων, ὑγίειαν, εἰρήνην, φιλίαν. Τοῖς δὲ ὑστέροις ἐφιεμένοις μεγάλων καὶ πολλοῖς περιπίπτουσι κακοῖς ποθεινὸς εἰκότως ἐκεῖνος βίος ἐγίγνετο. Δηλοῖ δὲ τὸ λιτὸν τῶν πρώτων καὶ αὐτοσχέδιον τῆς τροφῆς τὸ μεθύστερον ῥηθὲν Ἅλις δρυὸς, τοῦ μεταβάλλοντος πρώτου οἷα εἰκὸς τοῦτο φθεγξαμένου. Ὕστερον νομαδικὸς εἰσῆλθεν βίος, καθ ̓ ὃν περιττοτέραν, ἤδη κτῆσιν προσπε4ριεβάλλοντο καὶ ζῴων ἥψαντο κατανοήσαντες ὅτι τὰ μὲν ἀσινῆ ἐτύγχανεν ὄντα, τὰ δὲ κακοῦργα καὶ χαλεπά· καὶ οὕτω δὴ τὰ μὲν ἐτιθάσευσαν, τοῖς δὲ ἐπέθεντο. Καὶ ἅμα ἐν τῷ αὐτῷ βίῳ συνεισῆλθε πόλεμος, καὶ ταῦτα, φησὶν, οὐχ ἡμεῖς, ἀλλ ̓ οἱ τὰ παλαιὰ ἱστορίᾳ διεξελθόντες εἰρήκασιν· ἤδη (ἐπειδὴ?) γὰρ ἀξιόλογα κτήματα ἦν ὑπάρχοντα· οἱ μὲν ἐπὶ τὸ παρελέσθαι φιλοτιμίαν ἐποιοῦντο, ἀθροιζόμενοί τε καὶ παρακαλοῦντες ἀλλήλους, οἱ δὲ ἐπὶ τὸ διαφυλάξαι. Προῖόντος δὲ κατὰ μικρὸν οὕτω τοῦ χρόνου, κατανοοῦντες ἀεὶ τῶν χρησίμων εἶναι δοκούντων, εἰς τὸ τρίτον τε καὶ γεωργικὸν ἐνέπεσον εἶδος. Ταυτὶ μὲν Δικαιάρχου τὰ παλαιὰ τῶν Ἑλληνικῶν διεξιόντος μακάριόν τε τὸν βίον ἀφηγουμένου τῶν παλαιοτάτων, ὃν οὐχ ἧττον τῶν ἄλλων καὶ ἀποχὴ τῶν ἐμψύχων συνεπλήρου. Διὸ πόλεμος οὐκ ἦν ὡς ἂν ἀδικίας ἐξεληλαμένης. Συνεισῆλθε δὲ ὕστερον καὶ πόλεμος καὶ εἰς ἀλλήλους πλεονεξία ἅμα τῇ τῶν ζῴων ἀδικίᾳ· καὶ θαυμαστὸν τῶν τολμησάντων τὴν ἀποχὴν τῶν ζῴων ἀδικίας μητέρα εἰπεῖν, τῆς ἱστορίας καὶ τῆς πείρας ἅμα τῷ φόνῳ αὐτῶν τρυφήν τε καὶ πόλεμον καὶ ἀδικίαν συνεισελθεῖν μηνυούσης. Ex iis igitur qui breviter simul et accurate Graecas res collegerunt, Dicaearchus peripateticus est, qui veterem Graeciae vitam exponens prisuos illos, qui quum ad deos propxime accederent optimique natura essent, adeoque sanctam vitam traducerent, ut aurea eorum aetas existimaretur prae hac nostra adullerina et pravissima materia constante, nullum occidere animal consuenisse affirmat. Id quod etiam poetas ait attestari, dum aureum illud genus hommum appellant. «Bona (aiunt) cuncta illis erant; fructumque ferbat fertile arvum sponte sua multumque et copiosum: ipsi vero lubentes quieti operibus fruebantur cum bonis multis. (hesiod. Opp. 116 sqq.) Quae quidem explanans Dieaearchus ejusmodi vitam Saturni temporibus fuisse ait; si modo eam revera exstitisse et non frustra ita fuisse celebratam admittendum omissisque iis, quae aperte fabulosa in hac narratione sunt, res est ad naturalem considerationem reducenda. Sponte enim merito omnia nascebantur: quia videlicet ipsi nihil operabantur, quum nondum neque agri colendi, neque ullam aliam artem invenissent. Id quod in causa quoque erat, ut in otio degerent absque ulla cura atque laboribus ullis; et si elegantissimorum medicorum sententiae acquiescendum est, ut etiam non aegrotarent. Nullum enim eorum praeceptum est, quod magis ad sanitatem faciat, quam quum monent, dandam esse operam ut quam paucissima fieri potest excrementa gignantur: a quibus porro illi expurgata corpora perpetuo conservabant; quippe quum neque validius natura corporis sui, sed imbecillius, neque amplius quam moderatum esset ob paratam rerum copiam, imo minus plerumque ob penuriam, quam esset satis, alimentum sumerent. Quin neque bella neque seditiones inter ipsos erant. Quum nullum praemium in medio propositum ejusmodi haberent, pro quo adipiscendo suscipere ullam contentionem quispiam vellet: ita ut summa totius eorum vitae nihil aliud esset, quam otium et quies a necessariis sibi suppeditandis, sanitas, pax, amicitia. Unde posteris qui propterea quod majora appetivissent, in multa mala inciderant, desiderabilis hujuscemodi vita merito apparuit. Victus autem tenuitatem nullius apparatus indigam primorum illorum hominum satis declarat, quod dictum postea fuit, Satis quercus; quum ille qui primus parcae illius vitae mutationem est aggressus, dixisse id verisimile sit. Simul autem cum eo verbo vita pastoricia introducta est. In qua et supervacaneas jam possessiones sibi comparabant, et animalibus quoque manus inferre coeperunt. Quum enim alia ex iis innoxia, alia agrestia et malefica esse animadvertisent, ad cicuranda alia animum adjecerunt, alia violentia opprimere conati sunt. Atque ita simul cum ea vita bellum quoque introductum est. Atque haec, Dicaearchus inquit, nos non dicimus, sed illi qui pleraque diligenti inquisitione persecuti sunt. Quum enim jam satis multae possesseiones essent, alii collecti et mutuo se invitantes sibi eas acquirere, alii sibi eas conservare contendebant. Quumquc ita paullatim processisset tempus, ac shbinde quidnam videretur esse utile, animadverterent, in tertium vitae genus agrorum colendorum tandem devenerunt. Atque haec sunt quae veteribus Graecorum rebus commemorandis Dicaearchus refert, dum beatam antiquorum illorum vitam praedicat, cui quidem non minorem quam alia. Abstinentia quoque ab animatis profectum afferebat. Unde bellum nullum in ea erat, quum omni injustitia prorsus careret. Postea vero una cum injustitia in animalia et bellum et plus habendi inter ipsos contentio subintravit. Qua de causa non satis demirari pro merito possum eorum impudentiam, quia abstinentiam ab animalibus matrem injustiae appellare non verentur: quum et historia et experientia una cum caede ipsorum et luxuriam et bellum et injustitiam in vitam hominum invasisse manife te lestentur.De proverbio ἅλις δρυὸς vid. Zenob. II, 40: Ἐπὶ τῶν ἐκ φαυλοτέρας διαίτης ἐρχομένων ἐπὶ βελτίονο εἴρηται ἡ παροιμία· ἐπειδὴ τὸ ἀρχαῖον οἱ ἄνθρωποι βαλάνοις δρυὸς τρεφόμενοι, ὕστερον εὑρεθεῖσι τῆς Δήμητρος καρποῖς ἐχρήσαντο. Locis a Leutschio ac Schneidewino laudatis adde Porphyr. l. l. II, 5; Euseb. Pr. Ev. III, p. 86 D; Cicero Ad Att. II, 19.
234DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

2.

p. 234
Hieronymus Adv. Jovin. IX, p. 230 ed. Reat.:Dicoearchus in libris antiquitatum et Descriptione Groecioe refert sub Saturno, quum omnia humus funderet, nullum comedisse carnem, sed universos vixisse frugibus et pomis, quoe sponte terra gignebat. Haec ex Porphyrio descripta esse recte censet Holstenius.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

3.

p. 234
Censorinus De die nat. c. 4:Alii semper homines fuisse nec umquam ex hominibus natos, atque corum generi caput exordiumque nullum cxstitisse arbitrati sunt; alii vero fuisse tempus quum homines non essent, et his ortum aliquando principiumque natura tributum. Sed prior illa sententia, qua semper humanum genus fuisse creditur, auctores habet Pythagoram Samium et Ocellum Lucanum et Archytam Tarentinum omnesque adeo Pythagoricos. Sed et Plato Atheniensis et Xenocrates et Dicoearchus Messenius itemque opinati. Aritoteles quoque Stagirites et Theophrastus multique proeterea non ignobiles Peripatetici idem scripserunt cjusque rei exempla dicunt, quod negent omnino posse reperiri, avesne ante an ova generata sint, quum et ovum sine ave et avis sine ovo gigni non possit. Ltaque et omnium, quoe in sempiterno isto mundo scmper fuerunt futuraque sunt, aiunt principium fuisse nullum, sed orbem esse quendam generantium nascentiumque, in quo uniuscujusque geniti initium simul et finis esse videatur. Cf. Lactantius II, 10; Stobaeus Ecl. Phys. Tom. I, p. 412. Non nego quaestionem hanc a Dicaearcho in libris De interitu data opera esse tractatam; eandem vero rem etiam in Vita Groecioe, cujus initio de humani generis principiis apte sermo in stitui potuit, paucis esse explicatam, colligas si cum fragmentis 1-3 comparaveris Varronis locum jam apponendum.
235DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

4.

p. 235
Varro De re rust. II, 1:Igitur, inguam, et homines et pecua quum semper fuisse sit necesse, natura, sive enim aliquod fuit principium generandi animalium ut putavit Thales Milesius et Zeno Cit, tieus, sive contra principium horum exstitit nulhum, ut credidit Pythagoras Samius et Aristoteles Stagirites, necesse est humnoe vitoe a summa memoria gradatim descendisse ad hanc oetatem, ut scribit Dicoearchus, et summum gradum fuisse naturalem, quum viverent homines ex illis rebus, quoe inviolata ultro ferret terra, ex hac vita in secundam descendisse pastoritiam e feris atque agrestibus, ut ex arboribus ac virgultis decerpendo glandem, arbutum pomaque colligerent ad usum, sic ex ammalibus. Qunm propter eandem utilitatem quoe possent silvestria deprehenderent ac concluderent et mansuescerent. In queis primum non sine causa putant oves assumptas et propter placiditatem: maxime enim hoe natura quietoe et aptissimoe ad vitam hminum: ad cibum enim lacte et caseum adhibitum; ad corpus vestitum et pelles attulerunt. Tertio denique gradu a vita pastorali ad agricul. Turam descenderunt, in qua ex duobus superioribus retinuerunt multa, et quo descenderant ibi processerunt longe, dum ad nos pervenirent. Ut ex arboribus ... sic etc.] sensus: «adeo ut, quemadmodum prima aetate ex arboribus etc., sic in secunda ex animalibus etc.» Quare scribendum puto: ut, ut, I. e. adeo ut, quemadmodum. Fuhrius p. 107 plura transponenda, alia mutanda in h. l. censet praeter omnem necessitatem.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

5.

p. 235
Idem ibid. I, 9:Et quidem licet adjicias, inquam, pastorum vitam esse incentivam, agricolarum succentivam, auctore doctissimo homine Dicoearcho, qui Groecioe vitam qualis fuerit ab initio nobis ita ostendit, ut superioribus temporibus fuisse doceat quum homines pastoritiam vitam viverent, neque scirent etiam arare terram aut serere arbores aut putare; ab his inferiore gradu oetatis susceptam agris culturam.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

6.

p. 235
Zenobius V, 23:Μερὶς οὐ πνίγει· Δικαίαρχός φησιν ἐν τοῖς Περὶ τῆς Ἑλλάδος ἐν τοῖς δείπνοις μὴ εἶναι σύνηθες τοῖς ἀρχαίοις διανέμειν μερίδας· διὰ δὲ προφάσεις τινὰς ἐνδεεστέρων γενομένων τῶν ἐδεσμάτων, κρατῆσαι τὸ ἔθος τῶν μερίδων, καὶ διὰ τοῦτο τὴν παροιμίαν εἰρῆσθαι. Τῶν γὰρ ἐδεσμάτων κοινῇ καὶ μὴ κατὰ μέρος τιθεμένων, τὸ πρότερον οἱ δυνατώτεροι τὰς τροφὰς τῶν ἀσθενῶν ἥρπαζον, καὶ συνέβαινε τούτους ἀποπνίγεσθαι, μὴ δυναμένους ἑαυτοῖς βοηθεῖν. Διὰ τοῦτο οὖν μερισμὸς ἐπενοήθη. Partitio non suffocat. Dicaearchus libro De rebus Graecorum morem non fuisse ait antiquitus partiendi cibum; post tamen quum certis de causis deficere coepissent edulia, dividendi mos invluit, indeque tractum proverbium. Epu. Tas enim communiter et non singulatim dispertitas initio potentiores eripiebant tennioribus, qui propterea suffocabantur, quod defendere se contra illos non pos ent. Quamobrem excogitata partitio est.Cf. Apostol. XII, 69 et reliquos, quos laudat Leutschius ad h. l. Fragmentum ad antiquae vitae descriptionem cum Buttmanno retuli. Sin alio ex libro petitum malis, nihil refragor.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

7.

p. 235
Apoll. Rhod. IV, 274 ait:Vir Aegyptius Asiam et Europam peragravit, μυρία δ ̓ ἄστη Νάσσατ ̓ ἐποιχόμενος, τὰ μὲν ποθι ναιετάουσιν, Ἠὲ καὶ οὔ πουλὺς γὰρ ἄδην ἐπενήνοθεν αἰών. Ad haec scholion vulgatum: Sesonchosis post Horum, Osiridis et Isidis filium, totius Aegypti rex, suscepta expeditione Asiam sibi subjiecit universam, similiterue etiam Europae partem majorem. Quorum historia accuratius exponitur apud Herodotum .... Dicaearchus vero in Vita Graeciae etiam civilem vitam curae cordique fuisse Sesonchosi tradit: nam lege ab eo sancitum esse ait, ne quis desereret artem quam pater exercuerit: id enim avaritiae esse initium putabat. Porro equos conscendendi atque regendi scientiam eum primum docuisse dicit Quamquam hoc alii ad Horum referunt.Σεσόγχωσις, Αἰγύπτου πάσης βασιλεὺς, μετὰ Ὦρον τὸν Ἴσιδος καὶ Ὀσίριδος παῖδα, τὴν μὲν Ἀσίαν ὁρμήσας πᾶσαν κατεστρέψατο, ὁμοίως καὶ τὰ πλεῖστα τῆς Εὐρώπης. Ἀκριβέστερον δέ ἐστι τὰ περὶ αὐτοῦ παρὰ Ἡροδότῳ .... Περὶ δὲ τῶν χρόνων, καθ ̓ οὒς ἐγένετο Σεσόγχωσις, ὁ μὲν Ἀπολλώνιος τοῦτο μόνον φησὶ, πολὺς γὰρ ἄδην ἐπενήνοθεν αἰών· φησὶ δὲ Δικαίαρχος ἐν δευτέρῳ καὶ Ἑλληνικοῦ βίου Σεσογχώσιδι μεμεληκέναι· καὶ νόμους αὐτὸν θέσθαι λέγει, ὥστε μηδένα καταλιπεῖν τὴν πατρῴαν τέχνην· τοῦτο γὰρ ᾤετο ἀρχὴν εἶναι πλεονεξίας· καὶ πρῶτόν φασιν (φησιν?) αὐτὸν εὑρηκέναι ἵππων ἄνθρωπον ἐπιβαίνειν. Οἱ δὲ ταῦτα εἰς Ὦρον ἀναφέρουσιν.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

7.

p. 235
276.Ἠὲ καὶ οὔ: γὰρ ἐκλελοίπασί τινες τῶν πόλεων, μετονομασθεῖσαι ἀγνοοῦνται ὑφ ̓ οὗ τυγχάνουσιν ἐκτισμέναι· τούτου δὲ τὸν χρόνον αἴτιον γεγενῆσθαι. Δικαίαρχος ἐν πρώτῳ μετὰ τὸν Ἴσιδος καὶ Ὀσίριδος Ὦρον βασιλέα γεγονέναι Σεσόγχωσιν λέγει, ὥστε γίγνεσθαι ἀπὸ τῆς Σεσοφχώσιδος βασιλείας μέχρι τῆς Νείλου ἔτη δισχίλια φ’ ἀπὸ δὲ τῆς Νείλου βασιλείας μέχρι τῆς πρώτης ὀλυμπιάδος ἔη υλς ̓ ὡς εἶναι τὰ πάντα ὁμοῦ ἔτη δισχίλια ἐννακόσια λς’. Vel etiam non] Aut enim esse desierunt nonnullae harum urbium, aut nomina quum mutaverint ignoratur a quonam sint conditae. Hujus vero causam fuisse dicit temporis longinquitatem. Jam quod tempora attinet, quibus vixerit Sesonchosis, Apollonius hoc tantum dicit: satis enim mulla interest annorum series: Dicaearchus vero libro primo post Horum, Isidis et Osiridis filium, regem fuisse Sesonchosin ait, adeo ut a Sesonchosis regno usque ad Nili regnum sint anni 2500, a Nili autem regno usque ad primam Olympiadem anni 436, ideoque omne spatium usque ad Ol. 1 sit annorum 2936.Eadem e codice Parisino: Περὶ τοῦ Σεσογχώσιδος λέγει. Οὗτος γὰρ Αἰγύπτου πάσης βασιλεύσας μετὰ Ὦρον, τὸν Ὀσίριδις καὶ Ἴσιδος παῖδα, τήν τε Ἀσίαν ὁρμήσας πᾶσαν κατεστρέψατο καὶ μέρη πλεῖστα τῆς Εὐρώπης. Ἀκριβέστερα (l. -ov) δὲ τὰ περὶ αὐτοῦ Ἡρόδοτος διηγεῖται ... Περὶ δὲ τοὺς χρόνους, καθ ̓ οὓς ἐγένετο ὁ Σέσωστρις, Ἀπολλώνιος δὲ τοῦτο μόνον φησί· πολὺσ γὰρ ἄδην ἐπενήνοθεν αἰών· Δικαίαρχος δὲ ἐν α’ μετὰ τὸν Ὀσίριδις καὶ Ἴσιδος Ὦρον βασιλέα φησὶ γεγονέναι Σέσωστριν· ὥστε γίγνεσθαι ἀπὸ μὲν τῆς Σεσώστριδος βασιλείας μέχρι τῆς α’ Ὀλυμιάδος ἔτη θλς ̓, ὡς εἶναι τὰ πάντα ὁμοῦ ἔτη β(??) λς ̓. Καὶ νόμους δὲ λέγει Δικαίαρχος αὐτὸν τεθεικέναι, μηδένα ἐκλείπειν τὴν πατρῴαν τέχνην· τοῦτο γὰρ ᾤετο ἀρχὴν εἶναι πλεονεξίας· καὶ πρῶτον δὲ εὑρηκέναι ἵππων ἐπιβαίνειν ἄνθρωπον. Ἄλλοι δὲ ταῦτα εἰς Ὦρον ἀναφέρουσι· καὶ τοῦτο δέ φησι Δικαίαρχος ἐν β’ Ἑλληνικοῦ βίου Σεσώστριδι μεμεληκέναι. Ὅ γε μὴν Ἀπολλώνιος εἰπὼν, τὰ μὲν οὔ ποθι ναιετάουσιν, ἐπήγαγεν ἠὲ καὶ οὔ· δηλῶν διὰ τούτου, ὅτι αἱ μὲν τῶν πόλεων παντάπασιν ἐκλελοίπασιν, αἱ δὲ μετωνομάσθησαν, καὶ ἀγνοεῖται ὑφ ̓ οὗ τυγχάνουσιν ἐκτισμέναι. Quibus inter se comparatis, patet scholium Parisinum vulgato esse concinnius. Nam in vet. Scholio verba ὁ μὲν 'Λπολλώνιος κτλ. et φησὶ δὲ Δικαίαρχοσ si opponuntur sibi, nihil habent commune; si conjunguntur, conjunguntur inepte. Hoc certe vitavit Parisinus codex; cujus auctorem si Buttmannus sua evulgatis nostris scholiis excerpsisse putat, falsus est haud dubie. Utrisque scholiis uberior fons communis subesse debet. Quod non ex nostro quidem loco, verum ex aliis compluribus colligitur. Recte autem, mea quidem sententia, Buttmannus annotat haev: «Auamquam sola illa temporum constitutio certis verbis horum compilatorum primo vitae Graeciae libro tribuatur, tamen cetera quoque, etsi secunde libro ab illis ascripta, ad primum librum pertinuisse non sine caussa suspicamur.» Contra Bunsenius Aegypten tom. III (Urkundenbuch) p. 72: «Equidem recte sese habere librorum denominationem crediderim: nam in primo libro Dicaearchus, antequam de ipsis Graecorum antiquitatibus et historicis et geographicis ageret, generis humani primordia veterrimorumque populorum historiam videtur digessisse, in altero rem civilem ita tractasse, ut primum civitatis originem, deinde antiqnissimas civitatum formas, tum Graecorum mores atque instituta ante oculos poneret. Quare illud fragmentum, quo regis definitur aetas, ex primo; quo instituta ad civium vitam pertinentia, ex altero desumptum est.» Quibus vereor ne in diversos libros dispescantur quae ut revera conjsuncta sunt, sic conjunctim philosophus exposuerit. Aliam difficultatem movent verba: φησὶ δὲ Δικαίαρχος δευτέρῳ καὶ Ἑλληνικοῦ βίου Σεσογχώσιδι μεμεληκέναι. Fuhriusp. 101 de his ita statuit: «In primo libro illa magis universa expositio chronologica et secundo singularis de vita Graeca a Sesonchoside in Aegypto recepta relatio comprehensa fuit. In posteriore illa re tradenda Dicaearchum crediderim demonstraturum fuisse quantopere peregrini vitam Graecam respexissent, neque contraria ratione cum Buttmanno statuerim significare voluisse, quantum vita Graeca peregrinis debuisset, quae quidem plurimorum scriptorum Graecorum sententia est. Cf. Diodor. I, 30.» Quae quidem Fuhrii sententia admitti nequit. Nam quid, quaeso, Sesonchosis anno 3722 a. C. e Graeca vita in Aegyptiam transtulisse, quidnam respexisse putetur? Quocumque te vertas, e vulgata sensum commodum haud elicies. Recte igitur corruptum esse locum censent Wellauerus ad schol. Apoll. Et Bunsenius l. l. Wellauerus scribendum proponit: Φησὶ δὲ Δικαίαρχος ἐν δευτέρῳ Ἑλληνικοῦ βίου καὶ τοῦτο, At male sic oratio procedit. Bunsenius scribit: Δ. Ἐν δευτέρῳ Ἑλλάδος καὶ πολιτικοῦ βίου Σεσογχ. Κτλ. Quae egregia est emendatio. Jam enim sensus funditur optimus. Dicit scholiasta: «Sesostris non modo bello inclaruit, sed civilis etiam vitae, Dicaearcho teste, curam gerebat.» Dein ipsa instituta regis civilia commemorantur. — Ceterum offenderit istud Ἑλλάδος pro βίου Ἑλλάδος, etsi tituli librorum passim truncantur; verum quum simul etiam illud ἐν δευτέρῳ sit offensioni, utriue incommodo medear scribendo ἐν βίῳ Ἑλλάδος. Mutatio minime violenta est, quum βίῳ in libris manuscriptis facillime cum numeri siglo confundi potuerit. In codice Parisino haec verba perperam transposita sunt. In scholiis vulgatis ordinem sententiarum Bunsenius restituit verba Περὶ δὲ τῶν χρόνων Ἀπ.... ἐπενήνοθεν αἰὼν transponens et post verba τὸν χρόνον αἴτιον γεγενῆσθαι collocans. Quam adornationem nos in versione expressimus. Quod rem attinet, dubites sane num ipse Dicaearchus Sesonchosin, primum regem mortalem ac legislatorem, eundem habuerit cum celeberrimo isto belatore, quem vulgo non ita multum ante Troica vixisse Graeci statuebant, Manetho vero dynsastiae duodecimae vindicavit. Mihi quidem scholii auctor nominum similitudine seductus miscuisse aliena videtur. Bunsenius quoque (l. l. II, p. 87) nostrum regem a bellatore dynastiae XII vel XIX distinguit, aptissimeque componit cum Sesortosi, apud Manethonem dynastiae tertiae rege secundo, deque Aegyptiorum institutis meritissimo. Ceterum quum Manethoniana dynastia tertia sit prima regum Memphifarum, Sesonchosis Dicaearchi vero statim post Horum deum regnasse dicatur: hinc equidem colligo Dicaearchum expressisse traditionem Memphitarum, quorum in anagraphis Sesonchosis regum Memphiticorum, atque adeo Aegyptiorum, qui post deos regnarint, fuerit caput. — Populi Aegyptii per genera sive classes descriptionem Sesonchosi nostro sive Sesostri jam tribuerat Aristoteles Polit. VII, 9, 1 et 4 (v. Arist. fr. 252), ubi de temporibus regis addit haec: Πολὺ γὰρ ὑπερτείιει τὴν Μίνω βασιλείαν. Ἡ Σεσώστριος. Apud Dicaearchum Nilus rex est Phuoro sive Nilus Eratosthenis; is vero componendus cum Thuori Manethoniano, dynastiae XIX rege ultimo, sub quo Troja expugnata esse fertur. Patet igitur cur Nili mentionem Dicaearchus fecerit. Aeram Trojanam probabiliter adoptaverat antiquiorem illam, ex qua Troica assignantur annis 1217-1208 a. C. Itaque quum Nili initium ponatur an. 1212 (436+776), Trojae excidium caderet in annum quintum Thuoris sive Nili, quem Manethon annis 7, Eratosthenes annis 19 regnasse tradunt. Ab Olympiade prima ad Sesonchosin scholion numerat annos 2936 (2500-436). Qui quum haud longe absint ab annis 2922, quibus duae periodi Sothiacae explentur, opinari aliquis possit, annos 2500 rotundo numero poni pro 2486.
237DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

8.

p. 237
Stephan. Byz. v. Χαλδαῖοι:Ἐκλήθησαν δὲ ἀπὸ Χαλδαίου τινὸς, ὡς Δικαίαρχος ἐν πρώτῳ τοῦ τῆς Ἑλλάδος βίου· «Τούτων δὲ συνέσει καὶ δυνάμεὶ διάφορον γενόμενον τὸν καλούμενον Νίνον τὴν ὁμώνυμον αὑτῷ συνοικίσαι πόλιν· ἀπὸ δὲ τούτου τέταρτον εἶναι λέγουσιν, [ὅν] φασι καὶ Βαβυλῶνα τὴν ὀνομαστοτάτην πόλιν περὶ τὸν Εὐφράτην ποταμὸν κατασκευάσαι, ἅπαντας εἰς ταὐτὸ συναγαγόντα τοὺς καλουμένους Χαλδαίους.» Λέγεται καὶ Χαλδαία χώρα. Εἰσὶ δὲ καὶ χαλδαῖοι ἔθνος πλησίον τῆς Κολχίδος. Chaldri nomen habent a Chaldaeo quodam, ut Dicaearchus libro primo De vita Graeciae refert hisce verbis: «Inter eos prudentia opibusque eminuisse Ninum dicunt eumque cognominem sibi urbem incolis frequentasse. Ab eo decjmum quartum regem. Cui Chaldaei nomen fuisse dicunt, Babylonem, urbem clarissimam, ad Euphratem fluvium construxisse, congregatis eodem omnibus qui ab rege illo Chaldaei vocantur.» Etiam iegio eorum Chaldaea appellatur. Sunt vero etiam Chaldaei populus Colchidi vicmus.τούτων δὲ] sic scripsi pro vg. Τούτῳ δέ ex conjectura Neuii ap. Buttmennum. Stephani locum exscripsit Eustathius ad Dionys. 767, ita tamen ut Dicaearchi mentionem alio trahat. Ita habet: Τοὺς δὲ ἐκεῖσε (in Armenia) Χάλδους λέγεσθαι ἐπικρατεῖ ἡ συνήθεια δισυλλάβως, οὐ Χαλδαίους. Χαλδαῖοι γὰρ τρισυλλάβως οἱ ποτὲ μὲν Κηφῆνες, ἀπὸ δὲ Περσέως Πέρσαι· Χαλδαῖοι κληθέντες ἀπό τινος χαλδαίου, ὅν φασι τέταρτον ἐπὶ δέκα [ἤγουν τεσσαρεσκαιδέκατον] βασιλέα μετὰ Νίνον γενόμενον τὴν Βαβυλῶνα οἰκίσαι, καὶ τοὺς συναχθέντας καλέσαι ἀφ ̓ ἑαυτοῦ Χαλδαίους. Λέγονται μέντοι παρά τινων καὶ οἱ περὶ τὴν Κολχίδα Χάλδοι, Χαλδαῖοι τρισυλλάβως, κατὰ Δικαίαρχον. In quibus diversum a nostro Stephanum tractasse Eustathius videri possit, notante Bernhardyo. Ego tamen negaverim. Rectius Fuhrius p. 100 ita: «Verba κατὰ Δικαίαρχον ante λέγονται collocare, vel etiam sua sede retinentes ante ea interpungere possumus ita ut Eustathius, quod supra omisisset, adjecisse cogitetur, ea dico quae de Chaldaeis retulerat es Dicaearcho repetita esse.»
238DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

9.

p. 238
Stephan. Byz.:Πάτρα, ἓν τῶν τριῶν τῶν παρ ̓ Ἕλλησι κοινωνίας εἰδῶν, ὡς Δικαίαρχος, δὴ καλοῦμεν πάτραν, φρατρίαν, φυλήν. Ἐκλήθη δὲ πάτρα μὲν εἰς τὴν δευτέραν μετάβασιν ἐλθόντων κατὰ μόνας ἑκάστῳ πρότερον οὖσα συγγένεια, ἀπὸ τοῦ πρεσβυτάτου τε καὶ μάλιστα ἰσχύσαντος ἐν τῷ γένει τὴν ἐπωνυμίαν ἔχουσα, ὃν ἂν τρόπον Αἰακίδας Πελοπίδας εἴποι τις ἄν. Φατρίαν (πατρίαν libri) δὲ συνέβη λέγεσθαι καὶ φρατρίαν, ἐπειδή τινες εἰς ἑτέραν πάτραν (φράτραν libr.) ἐδίδοσαν θυγατέρας ἑαυτῶν. Οὐ γὰρ ἔτι τῶν πατριωτικῶν ἱερῶν εἶχε κοινωνίαν δοθεῖσα, ἀλλ ̓ εἰς τὴν τοῦ λαβόντος αὐτὴν συνετέλει πάτραν· ὥστε πρότερον πόθῳ τῆς συνόδου γιγνομένης ἀδελφαῖς σὺν ἀδελφῷ, ἑτέρα τις ἱερῶν ἐτέθη κοινωνικὴ σύνοδος, ἣν δὴ φρατρίαν (πατρίαν libri) ὠνόμαζον· καὶ πάλιν, ὥστε πάτρα μὲν ὅνπερ εἴπομεν ἐκ τῆς συγγενείας τρό· πον ἐγένετο μάλιστα τῆς (τοῖς vg.) γονέων σὺν τέκνοις καὶ τέκνων (τέκνα vg.) σὺν γονεῦσι, φρατρία δὲ ἐκ τῆς τῶν ἀδελφῶν. Φυλὴ δὲ καὶ φυλέται πρότερον (πρῶτον melehat Wachsm.) ὼνομάσθησαν ἐκ τῆς εἰς τὰς πόλεις καὶ τὰ καλούμενα ἔθνη συνόδου γενομένης· ἕκαστον γὰρ τῶν συνελθόντων φῦλον ἐλέγετο εἶναι. Patra, Dicaearcho teste, designat unum ex tiibus apud Graecos societatis generibus, quae appellamus patram, phratriam, phylen. Ac patra quidem oritur ubi societas, quae antea in solo conjugio singulis quibusque erat, (procreatis liberis) ad secundum gradum pervenit; nomen vero habet ad eo qui in gente natu maximus simulque potentissimus est. quemadmodum Aeacidas vel Pelopidas aliquis dixerit. Phatria autem sive phratria fit, ubi quis in aliam patram filiam suam matrimonio inducit. Tum enim non amplius suae patrae sacrificiorum communitate puella elocata fruitur, sed patrae accensetur ejus, qui uxorem duxit. Jam vero olim propter desiderium conventuum, quae fratribus cum sororibus esse soliti erant, alia quaedam sacrorum, ad quae duae hae gentes convenirent, instituebatur communitas, eaque phratria appellabatur. Igitur patra, sicuti diximus, orta est ex consanguinitate quae parentibus cum liberis ac liberis cum parentibus intercedit, phratria autem ex consanguinitate fratrum sororumque; phyle autem et phyletoe (tribus et tribules) olim inde nominati, quod in civitates atque ἔθνη sive classes, quae vocantur, coierunt.[Οἱ οἰκήτορες πάτριοι. Stephani vel excerptoris additamentum.] Locum hunc, uti dedimus, constituit Buttmennus pater in Abhandl. d. Berliner Acad. d. Wissensch. hist. phil. Cl. 1818-19. p. 12 sqq. Ceterum malim legere ὥστε πόθῳ τῆς συνόδου τῆς πρότερον γενομένῃς. Cf. Wachsmuth. Hellen. Alterth. I, 1, p. 312, ex quo haec annotat Fuhrius p. 113: «Wachsmuthius Dicaearchum conjunctiones minus historica artione, quamquam historiam ea in re respexisset, quam philosophica considerasse et summas earum causas investigasse et κοινωνίας radices a familia usque ad civitatem persecutum esse statuit per tres gradus, quorum primus fuisset simplicissima ratio ἡ κατὰ μόνας, conjugium (coll. Aristot. Polit. I, 1, 4. 6), alter ratio inter parentes et liberos (coll. Ciceron. De off. I, 17, ubi his in verbis Dicaearchus fortasse obversatus esset: Prima autem societas in ipso conjugio est, proaeima in liberis); in tertio denique gradu summum societatis principium religionem fuiss animadvertit.» Cf. Hermann. Staats-Alterth. § 99, 6 ibique laudatos.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

10.

p. 238
Clemens Alex. Protrept. I, c. 2, p. 9, 13, Sylb.:Ἱερώωυμος δὲ φιλόσοφος καὶ τὴν σχέσιν αὐτοῦ (sc. τοῦ Ἡρακλέους) ὑφηγεῖται τοῦ σώματος, μακρὸν, φριξότριχα, ῥωστικόν· Δικαίαρχος δὲ σχιζίαν, νευρώδη, μέλανα, γρυπὸν, ὑποχάροπον, τετανότριχα. Dicaearchus ait Herculem fuisse quadrato et compacto corpore, nervosum, nigrum, naso aquilino, subcaesi is oculis, promissis capillis.Cum Fuhrio haec ad Βίον Ἑλλ. Retuli; num recte, ipse dubito. De re v. Müller. Archoeolog. § 410. 331.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

11.

p. 238
Scholion ad II. Ζ, vs. 396: πὸ Πλάκῳ] Γράνικος, οἱ δὲ Ἀτράμους (Ἄτράμους), Πελασγὸς τὸ γένος, ἀφίκετό ποτε ὑπὸ τὴν ἐν τῇ Λυκίᾳ Ἴδην Ἴδην καὶ πόλιν κτίσας ἐκεῖσε ἀφ ̓ ἑαυτοῦ προσηγόρευσεν Ἀδραμύττιον. Γεννήσας δὲ θυγατέρα Θήβην τῷ ὀνόματι παρὰ τὴν ἀκμὴν τοῦ γάμου ἔθετο γυμνικὸν ἀγῶνα καὶ τὸν ταύτης γάμον τῷ ἀριστεύσαντι. Ἡρακλῆς δὲ κατ ̓ ἐκεῖνο καιροῦ φανεὶς ἔλαβε τὴν Θήβην γυναῖκα καὶ κτίσας πόλιν ὑπὸ τὸ Πλάκιον καλούμενον ὄρος τῆς Κιλικίας (al. cod. Λυκίας) Πλακίαν Θήβην αὐτὴν ἀπὸ τῆς γυναικὸς ἐκάλεσεν. ἱστορία παρὰ Δικαιάρχῳ. Granicus vel secundum alios Atamys, Pelasgus genere, in Lyciam venit ad Idam montem, ubi urbem condidit, quam de suo nomine Adramyttium appellavit. Idem susceperat filiam, Theben nomine. Quae quum adulta virgo nubilis esset, pater ludum gymnicum celebraviaeque muptias vietori praemium constituit. Eo ipsos temporis momento uqum Hercules advenisset, is Theben uxorem accepit, ac deinde urbem sub Placio Lyciae monte condens, Placiam Theben de uxore eam numcupavit. Historia apud bicaearchum legitur.Cf. ibid.: Ἀδράμυστις ὁ Πελασγὸς ἀφικόμενος εἰς τὴν Ἴδην τὴν ἐν Κιλικίᾳ (al. cod. Λυκίᾳ) κτίζει πόλιν Ἀδραμύστειαν καλουμένην. Ἔχων δὲ θυγατέρα Θήβην ἔπαθλον δρόμου αὐτὴν ὥρισε τῷ βουλομένῳ. Ἡρακλῆς δὲ ταύτην λαβὼν (ὑπὸ τὸ Πλάκιον τῆς Κιλικίας πόλιν κτίσας Θήβην αὐτὴν ὠνόμασεν· ἀλλ ̓ Ἐριθήλας καὶ Λόβης οἱ Ἀστάκου ἀπαρχὰς εἰς Φοινίκην ἀπὸ Θήβης φέροντες ἐξώσθησαν καὶ οἰκήσαντες ἔκτισαν αὐτὴν καθ ̓ ὁμωνυμίαν) καὶ τὴν πόλιν Ὑπόπλακον Θήβην ὠνόμασεν, ὅτι ὑπέρκειται αὐτῆς πλακῶδες ὄρος, συνεχεῖς ἔχον πέτρας προσπιπτούσας ἀλλήλαις. Ἄλλοι δὲ οὗτοι παρὰ τοὺς Σύρους Κίλικας, ὑπὸ τὴν Ἴδην καὶ Πήδασον ὄντες. Ad Βίον Ἑλλ. Haec retulerunt Osannus et Fuhrius.
239DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

12.

p. 239
Stephan. Byz.:Δώριον, πόλις μία τῶν τριῶν, ὧν Ὅμηρος μνημονεύει· «Καὶ Πτελεὸν καὶ Ἕλος καὶ Δώριον.» Δικαίαρχος δὲ τέτταρας ταύτας εἶναί φησι, καὶ Πτελέας, οὐ Πτελεὸν τὴν μίαν καλεῖ κατὰ τὸ πρῶτον τοῦ Βίου τῆς Ἑλλάδος βιβλίον. Τῶν δ ̓ ἐν τῇ Πελασγιώτιδι χώρᾳ Δωριέων κατοικούντων μέρος τι μετὰ τῶν ἐν ταῖς ἐσχάταις ***. Dorium, una ex tribus illis urbibus, quarum Homerus raeminit: «Et Pteleum et Helos et Dorium.» Dicaearchus vero hasce (Doriensium) urbes quattuor esse dicit; idem Pteleas, non vero Pteleum, unam earum vocat in libro primo De vita Graeciae.Sequitur ingens lacuna, adeo ut incertum sit, num postrema nostra item ad Dicaearchum de migrationibus Doriensium exponentem pertineant. Dorium antiquum fuisse nomen ejusdem urbis, quae aliis est Erineum, statuit Müller. Dor. I, 36 sqq. Ubi vide. Cf. idem Min. p. 497 sq.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

13.

p. 239
Plutarch. Theseus c. 32, 6: δὲ Δικαίαρχος Ἐχεδήμου φησὶ καὶ Μαράθου συστρατευσάντων τότε τοῖς Τυνδαρίδαις (sc. Helenam ex Attica repetituris) ἐξ Ἀρκαδίας, ἀφ ̓ οὗ μὲν Ἐχεδημίαν προσαγορευθῆναι τὴν νῦν Ἀκαδημίαν, ἀφ ̓ οὗ δὲ Μαραθῶνα τὸν δῆμον, ἐπιδόντος ἑαυτὸν ἑκουσίως κατά τι λόγιον σφαγιάσασθαι πρὸ τῆς παρατάξεως. Dicaearchus tradit, quum Echedemus et Marathus Tyudaridas ex Arcadia essent ad bellum illud sequuti, nomen ab illo habuisse Echedemiam quae nunc appellatur Academia, ab hoc autem pagum Marathonem, quod ultro se ex quodam oraculo obtulisset ante aciem immolandum.«Ex verbis ἐξ Ἀρκαδίας, ut Dod wellus statuit, neutiquam certo efficitur Echemum et Marathum Arcades fuisse, quum ἐξ Ἀρκαδίας, verba ad συστρατευσάντων arctissime referenda, quamquam ex fama aliunde nota Echemus rex Arcadiae fuisse dicitur. Cf. Pausan. I, 41; VIII, 5. 45. 53.» Fuhr. At Arcadem fuisse. Eundemque procul dubio, cujus Pausnias aliique multi meminerunt, colligas e Stephano Byz. Ἐκαδήμεια ἢ Ἀκαδήμεια, απὸ Ἀκαδήμου... οἱ δ ̓ ὅτι Ἔχεμος ὁ Ἀρκὰς συστρατεύσας τοῖς Διοσκούροις ὑποχείριον ἔσχε τὴν Ἀττικήν. De Marathone, qui e Peloponneso in Atticam venit, etsi a nostro propter temporum rationes distinguendo, v. Pausan. II, 1, 1.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

14.

p. 239
Schol. Pindar. Ol. VI, 7:Δι ̓ ἐμπύρων ἐν Ἤλιδι Ἰαμίδαι ἐμαντεύοντο ... Τοῦ δὲ μαντείου τοῦ ἐν Ἤλιδι καὶ Δικαίαρχος μέμνηται. Oraculi quod in Elide est, Dicaearchus quoque mentionem facit.Haec si ad Geographica referre malis, nihil refragor.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

15.

p. 239
Athenaeus XIV, p. 636, C:Ἦν γὰρ δή τινα καὶ χωρὶς τῶν ἐμφυσωμένων καὶ χορδαῖς διειλημμένων ἕτερα ψόφου μόνον παρασκευαστικὰ, καθάπερ τὰ κρέμβαλα, περὶ ὧν φησι Δικαίαρχος ἐν τοῖς Περὶ τοῦ τῆς Ἐλλάδος βίου, ἐπιχωριάσαι φάσκων ποτέ καθ ̓ ὑπερβολὴν εἰς τὸ προσορχεῖσθαί τε καὶ προσᾴδειν ταῖς γυναιξὶν ὄργανά τινα ποιὰ, ὧν ὅτε τις ἅπτοιτο τοῖς δακτύλοις, ποιεῖν λιγυρὸν ψόφον· δηλοῦσθαι δ ̓ ἐν τῷ τῆς Ἀρτέμιδος ᾄσματι, οὗ ἐστὶν ἀρχή· «Ἄρτεμι σοί με τι φρὴν ἐφίμερον ὕμνον ἱέναι (ὑέναι cod. A B) τε ὅθεν ᾆδε τις ἀλλὰ χρυσοφανία κρέμβαλα χαλκοπάρᾳα χερσίν.» Erant praeter instrumenta quae inflantur et quae chordis distincta sunt, alia strepitum solummodo edentia, veluti crotala. De quibus Dicaearchus loquitur in libro De vita Graeciae, dicens frequentissimo et modum prorsus excedente usu fuisse olim certa quaedam instrumenta, quorum ad sonum et saltarent et canerent mulieres; quae instrumenta si digitis percuteret aliquis, argutum ederent sonum: eaque significari in Dianae cantico, cujus est initium: «Diana, mihi animus est gratum tibi edere carmen, interim tum haec alia (mulier) aurata aenea crembela puiset.» [E versione Schweigh.]Postrema, quum manca sint, Schweighaeuserus ad metrum elegiacum recocavit hunc in modum: Ἄρτεμι, σοί μ ̓ ἔτι φρὴν ἐπ ̓ ἐφίμερον ὕμνον ἔνωθεν (?), Ἄδ ̓ ἔτι χρυσοφανῆ κρέμβαλα χαλκοπαγῆ Χερσὶ ... Fiorillo ad Herod. Attic. p. 68 proponit: Ἄρτεμι σοί μ ̓ ἐστὶ φρὴν ἐφίμερον ὕμνον ὕμνον ἱέναι, ἕως ἄλλα τις χρυοοφαέα κρέμβαλα χαλκοπάρᾳα χερσὶν ἔχουσα ἐκαχεῖ. Fuhrius ad Dicaearchi verba: ἐπιχωριάσαι καθ ̓ ὑπερβολήν respiciens, opinansque hanc sententiam in ipso carmine indicatam esse, haec excudit: Ἄρτεμι, σοὶ μὲν φρὴν ἵεταί τιν ̓ ἐφίμερον ὕμνον Καὶ θεόθεν [σύμενον, κρούοισα] δ ̓ ἀειδέτω ἄλλα Χρυσοφανᾶ χρεσίν τις κρέμβαλα χαλκοπάρᾳα, i. e. Diana, tibi quidem animus cupit suavem et ex divina inspiratione profectum hymnum audire; alia autem cantet, quae crotala auro splendentia et genis aeneis praedita manibus pulsat.» Metra lyrica subesse videntur, quae refingi, quum ne sententia quidem aperta sit, haud facile poterunt. Pro ὕμνον editt. Ven. et Basil. exhibent ὕπγον; fortasse recte; nam ὕμνος vox in ᾄσματι offendere possit. Fortasse igitur sententia latet hujusmodi: Ἄρτεμι, σοὶ μὴ τι φρὴν ἐφίμερον (ἐφήμερον edd. Vett.) ὕπνον εἰσιέναι· τήλοθεν εὕδῃ τις [ὅταν ἥδε τινάσσω] καλὰ χρυσυφανέα κρέμβαλα χαλκοπαρήια χερσίν, «i. e. noli jam dulcem inire somnum; procul absit dormiturus necesse est, quando ego haec crotalas quatiam.»
240DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

16.

p. 240
Argument. Ad Eurip. Medeam:Τὸ δρᾶμα δοκεῖ ὑποβαλέσθαι (sc. Εὐριπίδης) παρὰ Νεόφρονος διασκευάσας, ὡς Δικαίαρχός τε Περὶ τοῦ Ἑλλάδος βίου καὶ Ἀριστοτέλης ἐν Ὑπομνήμασι. Medeam fabulam Euripides tractandam sibi sumpsisse videtur, argumenti adornationem fabulaeque oeconomiam a Neophrone mutuatus, teste Dicaearcho in opere de Vita Graeciae et Aristotele in Commentariis.— Olim legebatur ὑποβαλέσθαι γενναιοφρόνως (παναιόφρονος in ed. Rom.) διασκ. Naekio, aliis. Cf. Diog. Laert. II, 134; Wagner. Fragm. Tragicorum p. 20 ed. Didot. Jam vero num putemus Dicaearchum in Βίου libris tribus historiam tragicorum fabularumque scenae commissarum data opera prosecutum esse? Non puto. Imo quum Neophronem constet antiquioris tragoediae mores migrasse, ut qui primus Paedagogos et servorum tormenta introduxerit (Suidas v. Νεόφρων); ejusmodi autem innovationes quum e vitae publicae historia explicandae cum eaque componendae sint: aptissime Neophronis ejusque sectatoris Euripidis mentio in Vita Graeciae fieri potuit.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

17.

p. 240
Plutarch. Agesil. c. 19, 5:Ἐπεὶ δὲ ἀπενόστησεν οἴκαδε, προσφιλὴς μὲν ἦν εὐθὺς τοῖς πολίταις καὶ περίβλεπτος ἀπὸ τοῦ βίου καὶ τῆς διαίτης· οὐ γὰρ, ὥσπερ οἱ πλεῖστοι τῶν στρατηγῶν, καινὸς ἐπανῆλθεν ἀπὸ τῆς ξένης καὶ κεκινημένος ὑπ ̓ ἀλλοτρίων ἐθῶν καὶ δυσκολαίνων πρὸς τὰ οἴκοι ζυγομαχῶν, ἀλλὰ ὁμοίως τοῖς μηδεπώποτε τὸν Εὐρώταν διαβεβηκόσι τὰ παρόντα τιμῶν καὶ στέργων οὐ δεῖπνον ἤλλαξεν, οὐ λουτρὸν, οὐ θεραπείαν γυναικὸς, οὐχ ὅπλων κόσμον, οὐκ οἰκίας κατασκευὴν, ἀλλὰ καὶ τὰς θύρας ἀφῆκεν οὕτως οὔσας σφόδρα παλαιὰς, ὡς δοκεῖν εἶναι ταύτας ἐκείνας ἃς ἐπέθηκεν Ἀριστόδημος. Καὶ τὸ κάναθρόν φησιν Ξενοφῶν οὐδέν τι σεμνότερον εἶναι τῆς ἐκείνου θυγατρὸς τῶν ἄλλων. Κάναθρα δὲ καλοῦσιν εἴδωλα γρυπῶν ξύλινα καὶ τραγελάφων ἐν οἷς κομίζουσι τὰς παῖδας ἐν ταῖς πομπαῖς. μὲν οὖν Ξενοφῶν ὄνομα τῆς Ἀγησιλάου θυγατρὸς οὐ γέγραφε· καὶ Δικαίαρχος ἐπηγανάκτησεν, ὡς μήτε τὴν Ἀγησιλάου θυγατέρα μήτε τὴν Ἐπαμινώνδου μητέρα ἔτι γινωσκόντων ἡμῶν. Ἡμεῖς δὲ εὕρομεν ἐν ταῖς Λακωνικαῖς ἀναγραφαῖς ὀνομαζομένην γυναῖκα μὲν Ἀγησιλάου Κλεόραν, θυγατέρας δὲ Εὐπωλίαν καὶ Προλύταν. Agesilaus redux carus statim et in admiratione civibus suis propter mores vitaeque rationem fuit. Non enim quod plerique omnes imperatores faciunt, ex peregrinatione alius, vel externis moribus motus domestica fastidiens aspernansque rediit, sed perinde atque ii qui Eurotam nunquam transiissent, patrias consuetudines amplexus, non coenam immutavit, non lavacrum, non uxoris cultum, non armorum apparatum, non aedificia; quin et fores easdem reliquit, ita vetustas, ut eae ipsae videri potuerint, quas Aristodemus fecerat. Canathrum quoque filiam ejus nihilo quam aliorum filias pulchrius habuisse Xenophon scribit. Sunt autem canatbra imagines gryphum et hircocervorum, in quibus filias vehunt in pompis. Nomen quidem filiae Agesilai non perhibuit Xenophon, et Dicaearchus queritur neque Epaminondae matris neque Agesilai filiae nomen nobis notum esse. Verum nos in Laconicis commentariis reperimus Agesilai uxorem Cleoram, filias Eupoliam et Protytam nominatas fuisse.Suspicor Dicaearchum eadem fere atque plutarchum l. l. narrasse de Agesilao ejusque familia, utpote qui in tanta morum Laconicorum mutatione priscam simplicitatem retinuerint. Quodsi est, aptissime fragmentum ad Vitam Graeciae refertur; facileque fieri potuit ut data hac occasione moneret non solum Agesilai filiae, sed aliarum etiam nomina quae ad celebratissimorum virorum historiam pertineant, aegre desiderari. Ceterum si malis haec petita esse e libro, ubi de festis Spartanis sermo fuerit, sive ad Βίον Ἑλλάδος sive ad aliud opus referendo, erroris convinci vix poteris.

ΒΙΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΒΙΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
EPITOME. Fr. 1-5: Generis humani primordia; antiquissimorum hominum status naturalis; secun dus gradus vita pastoritia; tertio gradu ad agriculturam descendunt. [Fr. 1: Δικ. Ὃ τὸν ἀρχαῖον βίον τῆς Ἑλλάδος ἀφηγούμενος; fr. 2: D. in libris antiquittum et descriptione Groecioe; fr. 5: D. qui Groecioe vitam qualis fuerit ab initio ostendit.] — Fr. 6: Prisci homines portionibus in conviviis non ntebantur. — Fr. 7: Sesonchosis, Aegyptiorum rex antiquissimus, bellator simul et legislator. Ejus instituta. [Δικ. Ἐν α’ et Δικ. Ἐν Βίῳ Ἑλλ., ex nostra correctione. Secundum vulgatam in hoc fragm. Laudatur primus et secundus liber de re eadem.] — Fr. 8: Ninus, rex potens et sapiens, Ninives conditor; ab eo decimus quartus Chaldaeus qui Babylonem exstruxit [Δικ. Ἐν πρώτῳ τοῦ τῆς Ἑλλ. Βίου.]. — Fr. 9: De notionibus πάτρας, φρατρίας, φύλης. — Fr. 10: Herculis figura. — Fr. 11: Hercules Theben in Cilicia condit. — Fr. 12: Doriensium tetrapolis [Δικ. Κατὰ τὸ πρῶτον τοῦ Βίου τῆς Ἑλλ. Βιβλίον]. — Fr. 13: Echemus et Marathus arcades, Tyndaridarum in Atticam invadentium comites; ab illo Academia, ab hoc Marathon pagus nuncupantur. — Fr. 14: Oraculum in Elide. — Fr. 15: Crotalorum aliorumque similium instrumentorum usus nimius aliquando invaluit [Δικ. Ἐν τοῖς περὶ τοῦ τῆς Ἑλλ. βίου]. — Fr. 16: Neophronis Medea usus Euripides est [Δικ. Περὶ τοῦ τῆς Ἑλλ. Βίου]. — Fr. 17: Agesilaus veterem simplicitatem moribus prae se ferens; ejus filiae, puellae decentissimae, nomen ignoratur, sicuti etiam nomen matris Epaminondae. — Fr. 18: Philippus et Darius Codomannus componuntur [Δικ. Ἐν τρίτῳ περὶ τοῦ τῆς Ἑλλ. βίου]. — Fr. 19: Alexander ad Trojam sacrificia agens Bagoam eunuchum exosculatur [Δικ. Ἐν τῷ περὶ τῆς ἐν Ἰλίῳ θυσίας].
E LIBRO TERTIO
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

18.

p. 240
Athenaeus XIII, p. 557, B:Φίλιππος δ ̓ Μακεδὼν οὐκ ἐπήγετο μὲν εἰς τοὺς πολέμους γυναῖκας, ὥσπερ Δαρεῖος ὑπ ̓ Ἀλεξάνδρου καταλυθείς· ὃς περιήτῶν ὅλων πολεμῶν τριακοσίας πεντήκοντα περιήγετο παλλακὰς, ὡς ἱστορεῖ Δικαίαρχος ἐν τρίτῳ Περὶ τοῦ τῆς Ἑλλάδος βίου. Philippus Macedo in bellicis quidem expeditionibus secum non circumduxit mulieres, quod Darius fecit is qui ab Alexandro debellatus est; qui quum de summa imperii bellum gereret, trecentas et quinquaginta pellices secum circumduxit, ut tradit Dicaearchus libro tertio De vita Graeciae.«Buttmannus et ante eum Naekius hunc locum ibi sedem habuisse conjecerunt, ubi in universum de meretricibus sermo fuisset; sed alius praeterea sententiarum connexus, quo illa verba prolata fuerint, cogitari potest, ita ut de diversa belli gerendi ratione apud Persas et Macedones expositum fuerit, pari jure atque illud conjicere fas est.» Fuhr. Cur tertio libro de Philippo et Dario Codomanno sermo fuerit, ex ea quam nos statuimus rationem operis Dicaearchi fuisse, sponte intelligitur. V. introduct.
241

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΙΛΙΩΙ ΘΥΣΙΑΣ

DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

19.

p. 241
Athen. XIII, p. 603, A, B:Φιλόπαις δ ̓ ἦν ἐκμανῶς καὶ Ἀλέξανδρος βασιλεύς. Δικαίαρχος γοῦν ἐν τῷ περὶ τῆς ἐν Ἰλίῳ θυσίας Βαγώου τοῦ εὐνούχου οὕτως αὐτόν φησιν ἡττᾶσθαι, ὡς ἐν ὄψει θεάτρου ὅλου καταφιλεῖν αὐτὸν ἀνακλάσαντα, καὶ τῶν θεατῶν ἐπιφωνησάντων μετὰ κρότου, οὐκ ἀπειθήσας, πάλιν ἀνακλάσας ἐφίλησεν. Puerorum amore ad insaniam etiam ardebat rex Alexander. Dicaearchus certe ubi de solenni sacrificio ad Ilium loquitur, ait ita impotenter amasse eum Bagoam eunuchum, ut in totius theatri conspectu inflexo corpore eum sumviaretur: plaudentibus vero spectatoribus et acclamantibus, paruit iterumque retro inflexo corpore eum osculatus est.Quae hoc loco de Alexandro (ad Trojam solenne sacrificium ludosque instituente) leguntur, neque peculiaris scripti argumentum prodere, neque majoris De sacrificiis operis partem indicare mihi videntur; verum censeo pertinere haec ad Βίου Ἑλλάδος librum tertium, quo sui temporis historiam moresque Dicaearchus exposuerit. Cf. Iason, Dicaearchi imitator, apud Athenaeum XIV, p. 620, sunt de libro tertio Vitae Graeciae, quo Alexandri tempora tractata esse patet ex iis, quae de divisione totius operis affert Suidas v. Ἰάσων. Cf. Fragm. Histor. rerum Alex., p. 159 sq.

SCRIPTA ARGUMENTI POLITICI

SCRIPTA ARGUMENTI POLITICI
Cicero De legg. III, 5, 14: Post Aristoteles illustravit omnem hunc civilem in disputando locum Heraclidesque Ponticus, profectus ab eodem Platone. Theophiastus vero institutus ab Aristotele habitavit, ut scitis, in eo genere rerum, ab eodemque Aristotele doctus Dicoearchus huic rationi et studio non defuit.

ΠΟΛΙΤΕΙΑΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑΙ
ΠΕΛΛΗΝΑΙΩΝ. ΚΟΡΙΝΘΙΩΝ. ΑΘΗΝΑΙΩΝ
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

20.

p. 241
Cicero Ad Attic. II, 2:Πελληναίων in manibus tenebam, et hercle magnum acervum Dicoearchi mihi ante peds exstruxeram. O magnum hominem, et a quo multo plura didiceris quam de Procilio. Κορινθίων et Ἀθηναίων puto me Romoe habere. Mihi credes, lege sis hoec otio, admirabilis vir est. Nihil ex his superstes. Ceterum Buttmanni opinionem ex qua Atheniensiun, Corinthiorum et Pellenaeorum (quo nomine Thebani significarentur) Politiae Tripoliticum Dicaearchi constituissent, jure explodit Osannus l. l. p. 13 sqq.

ΠΟΛΙΤΕΙΑΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑΙ
ΣΠΛΡΤΙΑΤΩΝ
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

21.

p. 241
Suidas. v. Δικαίαρχος:Οὗτος ἔγραψε τὴν πολιτείαν Σπαρτιατῶν· καὶ νόμος ἐτέθη ἐν Λακεδαίμονι, καθ ̓ ἕκαστον ἔτος ἀναγινώσκεσθαι τὸν λόγον εἰς τὸ τῶν ἐφόρων ἀρχαῖον, τοὺς δὲ τὴν ἡβητικὴν ἔχοντας ἡλικίαν ἀκροᾶσθαι. Καὶ τοῦτο ἐκράτησε μέχρι πολλοῦ. Dicaearchus libelum de republica Lacedaemoniorum scripsit, legeque Lacedaemonii sanciverunt, ut libellus ille quoque anno in ephororum curia recitaretur audientibus iis qui juvenilem aetatem attigissent. Idque per multum temporis obtinuit.εἰς τὸ] ex serioris aevi usu pro ἐν τῷ. — Ceterum quum ex sequente fragmento pateat, Dicaearchum in Τριπολιτικῷ de Spartanorum instituis dixisse, dubites num haec quam Suidas laudat politia fuerit ab ipso Dicaearcho singulari libello et tamquam pars majoris operis Corinthiorum aliorumque politias continentis scripta, an ex Tripolitico, qui de optima civitatis forma agebat, sit desumpta.

ΠΟΛΙΤΕΙΑΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑΙ
ΤΡΙΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

22.

p. 241
Cicero Ep. ad Att. XIII, 32:Dicoearchi Περὶ ψυχῆς utrosque velim mittas et καταβάσεως. Τριπολιτικὸν non invenio et Epistolam ejus quam ad Aristoxenum misit.
242DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

23.

p. 242
Athenaeus IV, p. 141, A:Περὶ δὲ τοῦ τῶν φειδιτίων δείπνου Δικαίαρχος τάδε ἱστορεῖ ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Τριπολιτικῷ· «Τὸ δεῖπνον πρῶτον μὲν ἑκάστῳ χωρὶς παρατιθέμενον καὶ πρὸς ἕτερον κοινωνίαν οὐδεμίαν ἔχον· εἶτα μᾶζαν μὲν ὅσην ἂν ἕκαστος βουλόμενος, καὶ πιεῖν πάλιν, ὅταν θυμὸς, ἑκάστῳ κώθων παρακείμενος ἐστίν· ὄψον δὲ ταὐτὸν ἀεί ποτε πᾶσίν ἐστιν, ὖειονκρέας ἑφθόν· ἐνίοτε δ ̓ οὐδ ̓ ὁτιμενοῦν πλὴν ὄψον τι μικρὸν ἔχον σταθμὸν ὡς τέταρτον [μνᾶς add. Cas.] μάλιστα, καὶ παρὰ τοῦτο ἑτερον οὐδὲν πλὴν γε ἀπὸ τούτων ζωμὸς, ἱκανὸς ὢν παρὰ πᾶν τὸ δεῖπνον ἅπαντας αὐτοὺς παραπέμπειν· κἂν ἄρα ἐλάα τις τυρὸς σῦκον. Ἀλλὰ κἂν τι λάβωσιν ἐπιδόσιμον, ἰχθὺν λαγὼν φάτταν τι τοιοῦτον, εἶτ ̓ ὀξέως ἤδη δεδειπνηκόσιν ὕστερα περιφέρεται ταῦτα τὰ ἐπάϊκλα καλούμενα. Συμφέρει δ ̓ ἕκαστος εἰς τὸ φειδίτιον ἀλφίτων μὲν ὡς τρία μάλιστα ἡμιμέδιμνα Ἀττικὰ, οἴνου δὲ χόας ἕνδεκά τινας δώδεκα, παρὰ δὲ ταῦτα τυροῦ σταθμόν τινα καὶ σύκων, ἔνι δὲ εἰς ὀψωνίαν περὶ δέκα τινὰς Αἰγιναίους ὀβολούς.» De Phiditiorum coena Dicaearchus in libro cui titulus Tripoliticus, haec scribit: «Primum quidem seorsum coena singulis apponitur, nulla cum altero communicatione; deinde maza, quantum quisque cupit; et quo bibant quando volupe est, poculum unicuique apponitur. Obsonium vero semper universis idem, caro suilla elixa: nonnunquam vero nihil quidquam praeter minutum aliquod obsonium, quod ad summum quartam librae partem pendat; et nihl insuper aliud nisi de carnibus istis jusculum quod sufficiat ut per totam coenam universos comitari possil; quodsi quid amplius, est oliva aliqua aut caseus aut ficus. Ubi vero etiam auctarium aliquod acceperint, piscem aut leporem aut columbam aut aliquid simile, tum vero, postquam propere coenam sumpserunt, circumferuntur postremo haec quae epaicla vocantur. Confert autem unusquisque in phiditium polentae tres semimodios Atticos, vini congios undecim aliquot aut duodecim, et praeter haec casei aliquod pondus aut ficorum, denique ad emendum obsonium decem circiter obolos Aeginenses.»Cf. Persaeus, Nicocles, Molpis, Sphaerus, Phylarchus ap. Athen. l. l.; Müller. Dor. II, p. 201 sqq.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

23.

p. 242
Photius Bibl. cod. 37 ed. Bekk.:Ἀνεγνώσθη Περὶ πολιτικῆς ὡς ἐν διαλόγῳ, Μηνᾶν πατρίκιον καὶ Θωμᾶν ῥεφερενδάριον τὰ διαλεγόμενα εἰσάγων πρόσωπα. Περιέχει δὲ πραγματεία λόγους ἓξ, ἐν οἷς καὶ ἕτερον εἶδος πολιτείας παρὰ τὰ τοῖς παλαιοῖς εἰρημένα εἰσάγει, καὶ καλεῖ Δικαιαρχικόν. Ἐπιμέμφεται δὲ τῆς Πλάτωνος δικαίως πολιτείας· ἣν δ ̓ αὐτοὶ πολιτείαν εἰσάγουσιν, ἐκ τῶν τριῶν εἰδῶν τῆς πολιτείας δέον αὐτὴν συγκεῖσθαί φασι, βασιλικοῦ καὶ ἀριστοκρατικοῦ καὶ δημοκρατικοῦ, τὸ εἰλικρινὲς αὐτῇ ἑκάστης πολιτείας συνεισαγούσης, κἀκείνην τὴν ὡς ἀληθῶς ἀρίστην πολιτείαν ἀποτελούσης. Hoc loco nitens Osannus (Beitroege z. roem. u. gr. Lit. tom. II, p. 9 sqq.) demonstrat Dicaearchum in Tripolitico egisse de optima civitatis forma ex monarchiae, aristocratiae et democratiae principiis temperata. «Hoc civitatis genus, quod Cicero quoque (De Rep. I, 29; II, 39) omnium optimum arbitratus est, γένος Δικαιαρχικόν nuncupatur, quod nomen a Dicaearcho ejus generis polissimo auctore ac laudatore tractum esse Osannus merito existimavit. Hanc autem suam sententiam, quam jam aliquot Pythagorei (v. Archytan ap. Stobaeum Serm. 141) ante cum quamquam minus perspicue enuntiassent (*), Dicaearchum in Tripolitico ita exposuisse videri, ut non ex ratione solum firmaret, sed etiam, quemadmodum omnia ad usum revocasset, exemplis illustraret inter eaque inprimis rempublicam Spartanam memoraret et recenseret. Ita factum esse ut phiditia in Tripolitico tam accurate describerentur, quoniam ea descriptio caput πολιτείας Σπαρτιατῶν sive, quod idem esset, partis quam nos diceremus practicae in Tripolitico effecisset. Denique Osannus Ciceronem Tripoliticum ab Attico ideo petiisse non sine magna veri specie conjicit, ut in componendo libro De gloria eo uteretur(**).» FUHR. p. 29. Priorum interpretum sententias, quas denuo refutare h. l. nihil attinet, vide ap. Osannum p. 8-14. Cf. Prolegg. ad Theopompi fr. p. LXXIV, not. Ceterum complura argumenti politici composuisse scripta, quorum forma dialogica erat, titulus vero inditus a loco, ubi dialogus habitus esse fingebatur (sicut Λεσβιακὸς et Κορινθιακὸς λόγος in philosophicis Nostri scriptis), colligitur ex verbis Ciceronis in Ep. ad Atticum XIII, 30: Volo aliquem Olympioe, aut ubi visum, πολιτικὸν σύλλογον, more Dicoearchi, familiaris tui. Politici argumenti fuisse etiam censeo Epistolam quam ad Aristoxtnum Dicaearchus scripsisse a Cicerone dicitur. Vide not. ad fragm. 47. (note)
243

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
E LIBRO PRIMO. DE PLATONE
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

24.

p. 243
Diogen. L. III, 4:Εἰσὶ δ ̓ οἳ καὶ παλαῖσαί φασιν αὐτὸν (Πλάτωνα) Ἰσθμοῖ, καθὰ καὶ Δικαίαρχος ἐν πρώτῳ Περὶ βίων. Λέγεται δ ̓ ὅτι καὶ γραφικῆς ἐπεμελήθη καὶ ποιήματα ἔγραψε, καὶ πρῶτα μὲν διθυράμβους, ἔπειτα δὲ καὶ μέλη καὶ τραγῳδίας. Nonnulli platonem etiam Iuctatum esse dicunt ludis Isthmiis, sicuti inter alios dicit Dicaearchus Vitarum libro primo. Picturae quoque fuisse studiosus ac poemata scripsisse, primo dithyrambos, deinde alia lyrica et tragoedias, dicitur.ἐν α’ Περὶ βίων] frequenti negligentia pro ἐν πρώτῳ Βίων. — Titulus hujus operis alibi nusquam disetis verbis commemoratur. At sponte intelligitur reliqua quoque quae de philosophorum vitis Diogenes aliique e Dicaearcho afferunt, ad Βίων opus esse referenda. — Quae de Platone praeter laudata e Dicaearcho narrantur haec sunt:
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

25.

p. 243
Diogen. L. III, 38:Λόγος δὲ πρῶτον γράψαι αὐτὸν (Πλάτωνα) τὸν Φαῖδρον· καὶ γὰρ ἔχει μειρακιῶδές τι τὸ πρόβλημα· Δικαίαρχος δὲ καὶ τὸν τρόπον τῆς γραφῆς ὅλον ἐπιμέμφεται ὡς φορτικόν. Primum Plato Phaedrum scripsisse fertut. Habetque quaestio illa nonnihil juvenile; Dicaearchus vero etiam universam istius scriptionis rationem ut putidam vituperat.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

26.

p. 243
Idem III, 46:Μαθηταὶ δ ̓ αὐτοῦ (Πλάτωνος) ... καὶ γυναῖκες δύο, Λασθένεια Μαντινικὴ καὶ Ἀξιοθέα Φλιασία, καὶ ἀνδρεῖα ἠμπίσχετο, ὥς φησι Δικαίαρχος. Inter discipulos Platonis sunt etiam mulieres duae, Lasthenia Mantineensis et Axiothea Phliasia, quae etiam virilem vestem gerere solebat, teste Dicaearcho.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

27.

p. 243
Plutarchus Qu. Conviv. VIII, 2, 2, p 719, A, ubi sermo est de Platonico dogmate:Τὸν θεὸν ἀεὶ γε4ωμετρεῖν. Ὅρα μή τί σοι προσῆκον Πλάτων καὶ οἰκεῖον αἰνιττόμενος λέληθεν, ἅτε δὴ τῷ Σωκράτει τὸν Λυκοῦργον ἀναμιγνὺς οὐχ ἧττον τὸν Πυθαγόραν ᾤετο Δικαίαρχος· γὰρ Λυκοῦργος, οἶσθα δήπουθεν, ὅτι τὴν ἀριθμητικὴν ἀναλογίαν ὡς δημοκρατικὴν καὶ ὀχλικὴν οὖσαν ἐξέβαλεν ἐκ τῆς Λακεδαίμονος· ἐπεισήγαγε δὲ τὴν γεωμετρικὴν, ὀλιγαρχίᾳ σώφρονι καὶ βασιλείᾳ νομίμῃ πρέπουσαν· μὲν γὰρ ἀριθμῷ τὸ ἴσον, δὲ λόγῳ τὸ κατ ̓ ἀξίαν ἀπονέμει, κτλ. Vide an te non fefellerit Platonem aliquid tibi (sc. Tyndari Lacedaemonio) conveniens et domesticum hoc involucro significare voluisse, quippe qui Socratem Lycurgo junxerit eodem plane modo atque Pythagorae eundem junxisse Dicaearcho visus est. Nam Lycurgus arithmeticam proportionem, ut popularem et turbae aptam, Lacedaemone ejecit; geometricam, ut quae paucorum modesto imperio et legitimo regno conveniret, introduxit. Qulppe illa numero aequale omnibus tribuit, haec ratione cuique id quod meretur.Osannus l. l. p. 19 ante ᾤετο Δικ. Inserendam esse putat particulam ὡς, ita ut ad Dicaearchum pertineat non modo ea quae dicuntur de Platonis sive Socratis sententia ex Pythagorae placitis explicanda, sed etiam ea, quibus Platonis dogma cum Lycurgea doctrina componitur. Hoc si esset, recte haud dubie Osannus Iocum ad Tripoliticum referendum esse censeret. At cur vulgatam lectionem mutemus, causam satis idoneam non video. — Ceterum quomodo Dicaearchus Platonis sententiam e Pythagoreorum philosophia derivare voluerit, ipse plutarchus paullo post (VIII, 2, 4, p. 719 sq.) exponere videtur, monemte Osanno.

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
DE SEPTEM SAPIENTIBUS
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

28.

p. 243
Diog. L. I. 40, de septem sapientibus: δὲ Δικαίαρχος οὔτ ε σοφοὺς οὔτε φιλοσόφους φησὶν αὐτοὺς γεγονέναι, συνετοὺς δέ τινας καὶ νομοθετικούς. Septem sapientes Dicaearchus neque sapientes neque philosophos fuisse dicit, sed viros prudentes et legislatorios.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

28.

p. 243
Idem I, 41:Στασιάζεται δὲ καὶ περὶ τοῦ ἀριθμοῦ αὐτῶν ... Δικαίαρχος δὲ τέσσαρας ὁμολογουμένους ἡμῖν παραδίδωσι, Θαλῆν, Βίαντα, Πιττακὸν, Σόλωνα. Ἄλλους δὲ ὀνομάζει ἓξ, ὧν ἐκλέξασθαι τρεῖς, Ἀριστόδημον, Πάμφιλον, Χείλωνα Λακεδαιμόνιον, Κλεόβουλον, Ἀνάχαρσιν, Περίανδρον. Dissensus etiam est de numero Sapientum. Dicaearchus quattuor tamquam omnium consensu inter eos receptos praebet, Thaletem, Biantem, Pittacum, Solonem; praeter hos alios sex nominat, ex quibus tres eligerentur, Aristodemum, Pamphilum, Chilonem Lacedaemonium, Cleobulum, Anacharsin, Periandrum.
244

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
DE PYTHAGORA
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

29.

p. 244
Porphyr. Vit. Pyth. p. 34:Ἐπεὶ δὲ τῆς Ἰταλίας ἐπιβὰς ἐν Κρότωνι ἐγένετο, φησὶν Δικαίαρχος, ὡς ἀνδρὸς ἀφικομένου πολυπλάνου τε καὶ περιττοῦ καὶ κατὰ τὴν ἰδίαν φύσιν ὑπὸ τῆς τύχης εὖ κεχορηγημένου (τήν τε γὰρ ἰδέαν εἶναι ἐλευθέριον καὶ μέγαν, χάριν τε πλείστην καὶ κόσμον ἐπί τε τῆς φωνῆς καὶ τοῦ ἤθους καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων ἔχειν), οὕτως διατεθῆναι τὴν Κροτωνιατῶν πόλιν, ὥστ ̓ ἐπεὶ τὸ τῶν γερόντων ἀρχεῖον ἐψυχαγώγησε πολλὰ καὶ καλὰ διαλεχθεὶς τοῖς νέοις πάλιν ἡβητικὰς ἐποιήσατο παραινέσεις, ὑπὸ τῶν ἀρχόντων κελευσθείς· μετὰ δὲ ταῦτα τοῖς παισὶν ἐκ τῶν διδασκαλείων ἀθρόως συνελθοῦσιν, εἶτα ταῖς γυναιξί· καὶ γυναικῶν σύλλογος αὐτῷ κατεσκευάσθη. Pythagoras in Italiam profectus ubi Crotonem venerat, (Dicaearchus ait), utpote vir qui in itineribus suis multa vidisseet et insignis plane esset, praeterea etiam naturam suam egregiis dotibus a fortuna instructam haberet (nam statura erat grandi et liberale et ingenuum quid prae se ferente, vocis etiam et morum ceterorumque multa gratia multumque decus erat), de Crotoniatarum urbe ita disposuit, ut postquam seniorum collegium multis et egregiis verbis oblectasset, deinde ad juvenes adhortationes faceret jussu magistratuum, post haec etiam ad pueros e ludis confertim concurrentes, postremo ad feminas, apque colloquia cum mulieribus habenda instituit.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

30.

p. 244
Gellius Noct. Att. IV, 11:Pythagoram vero ipsum sicuti celebre est Euphorbum primo se fuisse dictitasse: ita hoec remotiora sunt his, quoe Clearchus et dicoearchus memorioe tradiderunt, fuisse eum postea Pyrandrum, deinde Callicleam, deinde feminam pulchra facie meretricem, cui nomen fuerat Alex!
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

30.

p. 244
Eodem loco Dicaearchus narravetrit, quae de Tiresiae et Caenei transformationibus ex eo refert Phlegon. Mirab. c. 4:Ἱστορεῖ δὲ καὶ Ἡσίοδος καὶ Δικαίαρχος καὶ Κλείταρχος (l. Κλέαρχος) καὶ Καλλίμαχος καὶ ἄλλοι τινὲς περὶ Τειρεσίου τάδε. Τειρεσίαν τὸν Εὐήρους ἐν Ἀρκαδίᾳ ἄνδρα ὄντα ἐν τῷ ὄρει τῷ ἐν Κυλλήνῃ ὄφεις ἰδόντα ὀχεύοντας τρῶσαι τὸν ἕτερον καὶ παραχρῆμα μεταβαλεῖν τὴν ἰδέαν· γενέσθαι γὰρ ἐξ ἀνδρὸς γυναῖκα καὶ μιχθῆναι ἀνδρί. Τοῦ δὲ Ἀπόλλωνος αὐτῷ χρήσαντος, ὡς ἐὰν τηρήσας ὀχεύοντας ὁμοίως τρώσῃ τὸν ἕνα, ἔσται οἷος ἦν, παραφυλάξαντα τὸν Τειρεσίαν ποιῆσαι τὰ ὑπὸ τοῦ θεοῦ ῥηθέντα καὶ οὕτως κομίσασθαι τὴν ἀρχαίαν φύσιν. Διὸς δὲ ἐρίσαντος Ἥρᾳ καὶ φαμένου, ἐν ταῖς συνουσίαις πλεονεκτεῖν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀνδρὸς τῆς τῶν ἀφροδισίων ἡδονῆς καὶ τῆς Ἥρας φασκούσης τὰ ἐναντία, δόξαι αὐτοῖς μεταπεμψαμένοις ἐρέσθαι τὸν Τειρεσίαν, διὰ τὸ τῶν τρόπων ἀμφοτέρων πεπειρᾶσθαι. Τὸν δὲ ἐρωτώμενον ἀποφήνασθαι, διότι μοιρῶν δέκα τὸν ἄνδρα τέρπεσθαι τὴν μίαν, τὴν δὲ γυναῖκα τὰς ἐννέα. Τὴν δὲ Ἥραν ὀργισθεῖσαν κατανύξαι αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ ποιῆσαι τυφλὸν, τὸν δὲ Δία δωρήσασθαι αὐτῷ τὴν μαντικὴν καὶ βιοῦν ἐπὶ γενεὰς ἑπτά. Hesiodus, Dicaearchus, Clearhus, Callimachus, alii nonnulli de Tiresia narrant haec. Tiresiam, Eueris filium, aiunt, in Cyllene Areadiae monte coeuntes serpentes conspexisse et ex iis alterum vulnerasse, eoque facto, mutata forma e viro evasisse mulierem et cum viro concubuisse. Deinde quum Apollinis oraculo edoctus esset se priscam formam recuperaturum, si iterum coitus serpentium tempore observato, alterum eorum vulneraret, fecisse eum quae deus jussisset, atque ita pristinae naturae esse restitutum. Post haec quum Jovi cum Junone altercatio esset, qua ipse contenderet, in coitu mulierem rei venereae majorem quam virum percipere voluptatem, dum Juno contrarium affirmaret: placuisse ipsis arcessitum interrogare Tiresiam, quippe qui utriusque rationis hand imperitus esset, Illum vero respondisse, si decem essent voluptatis partes, una earum frui virum, reliquis novem mulierem. Quapropter iratam Junonem oculos ei compunxisse, Jovem vero pro luminibus ademptis vaticinandi artem, vitamque per septemgeneratines ei concessisse.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

30.

p. 244
Id. ib. c. 5:Οἱ αὐτοὶ ἱστοροῦσι κατὰ τὴν Λαπίθων χώραν γενέσθαι Ἐλάτῳ τῷ βασιλεῖ θυγατέρα, ὀνομαζομένην καινίδα· ταύτῃ δὲ Ποσειδῶνα μιγέντα ἐπαγγείλασθαι ποιήσειν ἀυτὴν ἂν ἐθέλῃ, τὴν δὲ ἀξιῶσαι μεταλλάξαι ἀυτήν εἰς ἄνδρα, ποιῆσαί τε ἄτρωτον. Τοῦ δὲ Ποσειδῶνος κατὰ τὸ ἀξιωθὲν ποιήσαντος, μετονομασθῆναι Καινέα. Iidem narrant in Lapitharum terra Elato regi filiam fuissa Caenidem nomine, cui Neptunus promisisset se concubitu potitum facturum esse eam quodcunque ipsa juberet; hanc vero petiisse ut in virum ipsam mutaret atque invulnerabilem redderet. Quod quum fecisset Neptumus, Caenidem deinceps mutato nomine appellatam esse Caeneum.Locum de Caeneo omisit Fuhrius; alterum de Tiresia Fuhrius ad Βίον Ἑλλάδος, Fabricius ad scriptum Περὶ τῆς εἰς Τροφωνίου καταβάσεως, Osannus ad libros Περὶ ψυχῆς retulit. Ceterum Phlegon sua e Callimacho habet, uberrimo fonte scriptorum Mirabilium. Callimachus Dicaearchi mentionem injecerit, ut qui haec attigerit. Uterque locus addendus fragmentis Hesiodi.
245DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

31.

p. 245
Porphyrius Vit. Pyth. p. 88:Tempore seditionis Cyloneae Pythagoras Deli apud Pherecydem versabatur. Ita quidem Neanthes narrat. Δικαίαρχος δὲ καὶ οἱ ἀκριβέστεροι καὶ τὸν Πυθαγόραν φασὶ παρεῖναι τῇ ἐπιβουλῇ. Φερεκύδην γὰρ πρὸ τῆς ἐκ Σάμου ἀπάρσεως τελευτῆσαι· τῶν δἐ ἑταίρων ἀθρόους μὲν τετταράκοντα ἐν οἰκίᾳ τινὸς παρεδρεύοντος ληφθῆναι, τοὺς δὲ ἄλλους σποράδην κατὰ τὴν πόλιν, ὡς ἔτυχον εἰς ἄστυ (ἕκαστος?), διαφθαρῆναι. Πυθαγόραν δὲ κρατουμένων τῶν φίλων τὸ μὲν πρῶτον εἰς Καυλωνίαν τὸν ὅρμον σωθῆναι· ἐκεῖθεν δὲ πάλιν εἰς Λοκρούς· πυθομένους δὲ τοὺς Λοκροὺς τῶν γερόντων τινὰς ἐπὶ τὰ τῆς χώρας ὅρια ἀποστεῖλαι. Τούτους δὲ πρὸς αὐτὸν ἀπαντήσαντας εἰπεῖν· «Ἡμεῖς, Πυθαγόρα, σοφὸν μὲν άνδρα σε καὶ δεινὸν ἀκούομεν· ἀλλ ̓ ἐπὶ τοῖς ἰδίοις νόμοις οὐθὲν ἔχομεν ἐγκαλεῖν. Αὐτοὶ μὲν ἐπὶ τῶν ὑπαρχόντων πειρασόμεθα μένειν· σὺ δ ̓ ἑτέρωθί που βάδιζε, λαβὼν παρ ̓ ἡμῶν εἴ του κεχρημένος τῶν ἀναγκαίων τυγχάνεις.» Ἐπεὶ δ ̓ ἀπὸ τῆς τῶν Λοκρῶν πόλεως τὸν εἰρημένον ἀπηλλάγη τρόπον, εἰς Τάραντα πλεῦσαι. Πάλιν δὲ κἀκεῖ παραπλήσια παθόντα τοῖς περὶ Κρότωνα εἰς Μεταπόντιον ἐλθεῖν. Πανταχοῦ γὰρ ἐγένοντο μεγάλαι στάσεις, ἃς ἔτι καὶ νῦν οἱ περὶ τοὺς τόπους μνημονεύουσί τε καὶ διηγοῦνται τὰς ἐπὶ τῶν Πυθαγορείων καλοῦντες. Dicaearchus vero et accuratiores scriptores affuisse Crolone narrant Pythagoram, quo tempore insidiae istae struerentur. Namque Pherecydem, antequam e Samo profectus Pythagoras esset, diem jam obiisse. E sociis vero quadraginta simul in domo a quodam obsessos et correptos esse, reliquos per urbem dispersos alium alio modo succubuisse. Pythagoram vero, amicis devictis, primum in Cauloniam, ubi statio navalis est, evasisse, hinc ad Locros profectum esse. Quod quum comperissent Locri, seniores quosdam ab (??) ad fines regionis emissos esse, qui obviam Pythagorae facti hunc in modum allocuti essent: «Nos, o Pythagora, sapientem quidem et admirabilem te virum esse audivimus, verumtamen quum in legibus nostris nibil adeo reprehendamus, iisque, uti sunt, immanere tentaturi simus, tu alio te confer; accipies tamen a nobis, si qua re indigeas.» Sic a Locrorum urbe exclusum navigasse Tarentum, et quoniam hic quoque simili fortuna uteretur, Grotonem se contulisse. Ubique enim magnae exarserunt seditiones, quas etiamnum incolae harum regionum commemorant exponuntque, seditiones quae Pythagoreorum temporibus fuerunt nuncupantes.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

32.

p. 245
Diogenes L. VIII, 40:Φησί δὲ Δικαίαρχος τὸν Πυθαγόραν ἀποθανεῖν καταφυγόντα εἰς τὸ ἐν Μετατοντίῳ ἱερὸν τῶν Μουσῶν, τετταράκοντα ἡμέρας ἀσιτήσαντα. Narrat dicaearchus Pythagoram Metaponti in Musarum fanum confugisse, ibique post quadraginta dierum inediam, diem obiisse.Sic etiam Cicero De fin. Lib. V prooem. et Porphyr. In Vit. Pyth. Ea quae de Pythagora narrantur putari possint non a nostro sed a Dicaearcho Pythagoreo, cujus Iamblichus (Vit. Phth. c. 36) meminit, scripta esse. At recte Fuhrius p. 44 hanc sententiam per se parum probabilem esse, atque Porphyrium et Diogenem, si de alio ac de notissimo nostro Dicaearcho cogitassent, verbo de hac re lectorem docturos fuisse monet. Accedit quod fortasse ne recte quidem Dicaearchi nomen apud Iamblichum habet. Haud improbabile enim est Dicaearchum istum eundem esse cum Nearcho Tarentino Pythagoreo, cujus mentio fit ap. Ciceronem De senect. c. 12 et Plutarch. Cat. Maj. c. 2.

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
[XENOPHANES?]
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

33.

p. 245
Demetrius De elocut. § 182:Δικαίαρχος, «Ἐν Ἐλέᾳ, φησὶ, τῆς Ἰταλίας πρεσβύτατον.» Dicaearchus: «In Elea urbe Italiae antiquissimum.»
246

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
[DE HOMERO?]
Accedimus ad ea, quae de poetis eorumque operibus Dicaearchus commentatus est. Scripsisse eum in Alcaei carmina commentarios et in Euripidis reliquorumque, ut videtur, artis dramaticae principum fabulas didascalias elaborasse, partim disertis testimoniis affirmare, partim probabili ratione colligere possumus, Incertior res est de opera quam Homero Dicaearchus navaverit. Disputasse eum de locis Homericis criticamque in eos exercuisse liquet ex Apollonio De pronom. p. 320 ed. Bekker., ubi Aristarchus lectionem a Dicaearcho propositam assensu suo comprobasse dicitur: Φασὶ δὲ καὶ τὸν Ἀρίσταρχον ἀσμένως τὴν γραφὴν τοῦ Δικαιάρχου παραδέξασθαι. Qui quidem Dicaearchus nihil obstat quin sit Aristotelicus, cujus conjecturam aliquam in libro Περὶ Ἀλκαίου allatam Aristophanes grammaticus impugnavit (v. fr. 36). Alium locum ubi de Homeri loco Dicaearchus laudatur mox citabimus. Suidas sane novit grammaticum Dicaearchum Lacedaemonium, discipulum Aristarchi, verum dubitationem movet, quod praeter Suidam nemo ullus hujus Aristarchi mentionem facit; nec multum absum quin probem suspicionem Fuhrii (p. 60): «Ejusmodi grammaticum, ait, exstitisse si quis negraet et Suidam quod protulit Λακεδαιμόνιος et ἀκροατὴς Ἀριστάρχου omnino finxisse statueret, prima quidem specie temeritatis crimen subiret, At demonstrari fortasse potest, qui factum fuerit ut Suidas de grammatico Dicaearcho, eoque Lacedaemonio et Aristarchi discipulo cogitaret. Dicaearchus Messenius aliquantum temporis in Peloponneso (Cic. Ad Att. VI, 2) et, id quod quum per se tum ideo quod civitatem Spartanam descripserat colligere licet, etiam Spartae vixerat ibique, quemadmodum etiam ejus de Sparta liber publica recitatione eaque quotannis instituenda dignus judicatus est, civitate Spartana donatus fortasse fuerat: unde Λακεδαιμόνιος appellari potuit. Quam egregie autem γραμματικοῦ cognomen ad Peripateticum quadret, ex literis ejus et studiis satis pespicuum est. Accedit quod Suidas nostrum Dicaearchum, quo loco de eo verba facit, illo cognomine non affecit. Aristarchi autem auditorem eam potissimum ob causam statuisse videtur, quod Dicaearchus — utrum autem ὡς ἐν παρόδῳ an ex professo id fecerit non discerno — criticae contextus Homerici recensioni studuerit. Id enim solum quod Dicaearchus lectionem proposuit vel commendavit, quam Aristarchus deinde comprobavit, ad credendum commovere vix potuit, Aristarchi auditorem illum fuisse. In aliis denique nominibus Suidas similiter ex uno duos effecit scriptores.» Simili modo judicat Osannus l. l. 117 sq. Jam vero etiamsi pro certo ponamus Aristotelicum Dicaearchum ab Apollonio spectari, hoc tamen incertum manet, utrum peculiari opere Homerica sua protulerit, an per reliqua opera dispersa. Nihil profeceris e Plutarcho Non posse suav. Vivi p. 1095, A: Οὐ γὰρ ἂν ἐπῆλθεν αὐτοῖς εἰς νοῦν βαλέσθαι τὰς τυφλὰς ἐκείνας καὶ νωδὰς ψηλαψήσεις καὶ ἐπιπηδήσεις τοῦ ἀκολάστου μεμαθηκόσιν, εἰ μηδὲν ἄλλο, γράφειν περὶ Ὁμήρου καὶ περὶ Εὐριπίδου, ὡς Ἀριστοτέλης καὶ Ἡρακλείδης καὶ Δικαίαρχος. Ex his enim non liquet num uterque titulus, περὶ Ὁμήρου καὶ περὶ Εὐριπίδον, an alter tantum ad Nostrum pertineat.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

33.a

p. 246
Schol. Hom. Od. α, 333 e cod. Harl. 5674 in Crameri Anecd. Paris. III, p. 422:Αἰτιᾶται ἐκ τῶν ἐπῶν τούτων Δικαίαρχος τὴν παρ ̓ Ὁμήρῳ Πηνελόπην· δ ̓ ὅτε δὴ μνηστῆρας ἀφίκετο δῖα γυκαικῶν, στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο ἄντα παρειάων καὶ τὰ ἑξῆς. Οὐδαμῶς γὰρ εὔτακτον εἶναί φησι τὴν Πηνελόπην πρῶτα μὲν ὅτι πρὸς τὴν θύραν τῆς αὐλῆς παραγίνεται νεανίσκοις, ἔπειτα τῷ κρηδέμνῳ τὰ κάλλιστα μέρη τοῦ προσώπου καλύψασα, τοὺς ὀφθαλμοὺς μόνους ἀπολε[ίπει] θεωρεῖσθαι· περίεργος γὰρ τοιαύτη σχηματοποιία καὶ προσποίητος, τε παράστασις τῶν θεραπαινίδων ἑκάτερθεν εἰς τὸ κατ ̓ ἐξοχὴν φαίνεσθαι καλὴν, οὐκ ἀνεπιτήδευτον δείκνυσι. Φαμὲν οὖν ὅτι τὸ καθόλου ἔθος ἀγνοεῖν ἔοικεν Δικαίαρχος. Reprehendit Dicaearchus Penelopen, qualis apud Homerum est, propter versus hosce: Haec vero quando jam ad procos venerat divina mulier, stetit juxta postem domus affabre structae, genis (praetendens tenuia redimicula) et quae sepuuntur. Minime enim decentem et modestam dicit se Penelopen praebere, quippe quae primum quidem ad aulae portam juvenes conveniat, deinde autem velo venustissimam faciei partem obtegat, oculosque solos sinat spectari. Ineptam enim talem habitus compositionem esse afectatamque. Porro quod ancilla ab utroque latere adstet, haud minimum eo facere ostendit, ut tanto magis Penelopae venustas emineat. Nobis ignarus utique morum rationis esse Dicaearchus videtur.Argumentum hujus fragmenti est ejusmodi, ut in Vitaeciae parte ea, qua heroicae aetatis mores describebantur, apte locum habere potuerit. His subjicio quae Osannus l. l. p. 118 e codice Italico tractatum De signis Aristarchi continente excerpsit: Τὴν δὲ ποίησιν ἀναγινώσκεσθαι ἀξιοῖ Ζώπυρος ὁ Μάγνης Αἰολίι διαλέκτῳ· τὸ δ ̓ αὐτὸ καὶ Δικαίαρχος.

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ

ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
ΠΕΡΙ ΑΛΚΑΙΟΥ
Opus De Alcaeo, quantum e fragmentis colligitur, commentarius erat in Alcaei carmina exegeticus criticusque. Praemissa fuerit de vita et poesi Alcaei dissertatio.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

34.

p. 246
Athenaeus XV, p. 668, E:Ὅτι δὲ ἐσπούδαστο παρὰ τοῖς Σικελιώταις κότταβος, δῆλον ἐκ τοῦ καὶ οἰκήματα ἐπιτήδεια τῇ παιδιᾷ κατασκευάζεσθαι, ὡς ἱστορεῖ Δικαίαρχος ἐν τῷ Περὶ Ἀλκαίου. Insigne studium in cottabi ludum contulisse Siculos ex co apparet, quod etiam conclavia huic ludo adaptata exstruxerint, ut Dicaearchus tradit in libro De Alcaeo.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

34.

p. 246
Idem XI, p. 479, D: καλούμενος κότταβος παρῆλθεν εἰς τὰ συμπόσια, τῶν περὶ Σικελίαν, ὥς φησι Δικαίαρχος, πρῶτον εἰσαγαγόντων. Cottabus qui vocatur in convivia transiit, a siculis priumum, ut ait Dicaearchus, introductus.Verba sunt Hegesandri Delphi ab Athenaeo laudati. Etiam reliqua hegesandri quae sequuntur apud Athenaeum, e Dicaearcho fluxerint.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

34.

p. 246
Id. XV, p. 666, B, C:Δικαίαρχος δ ̓ Μεσσήνιος, Ἀριστοτέλους μαθητὴς, ἐν τῷ Περὶ Ἀλκαίου καὶ τὴν λατάγην φησὶν εἶναι Σικελικὸν ὄνομα. Λατάγη δ ̓ ἐστὶ τὸ ὑπολειπόμενον ὰπὸ τοῦ ἐκποθέντος ποτηρίου ὑγρὸν, συνεστραμμένῃ τῇ χειρὶ ἄνωθεν ἐρρίπτουν οἱ παίζοντες εἰς τὸ κοτταβεῖον. Dicaearchus Messenius, Aristotelis discipulus, in libro De Aleaeo ait, latagam quoque Siculum esse vocabulum. Est autem lataga residuus in poculo epoto liquor, quem contracta manu in altum jaciebant ludentes, quo in cottabeum decideret.Cf. schol. Arist. Pac. 1242.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

34.

p. 246
Idem XV, p. 667, B:Ἀγκυλοῦντα γὰρ δεῖ σφόδρα τὴν χεῖρα εὐρύθμως πέμπειν τὸν κότταβον, ὡς Δικαίαρχός φησιν. Incurvata valde manu concinno quodam modo emittere cottabum oportet, ut Dicaearchus ait.
247DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

35.

p. 247
Idem XI, p. 460, F:Ἄξιον δέ ἐστι ζητῆσαι, εἰ οἱ ἀρχαῖοι μεγάλοις ἔπινον ποτηρίοις. Δικαίαρχος μὲν γὰρ Μεσσήνιος, Ἀριστοτέλους μαθητὴς, ἐν τῷ Περὶ Ἀλκαίου μικροῖς φησὶν αὐτοὺς ἐκπώμασι κεχρῆεθαι καὶ ὑδαρέστερον πεπωκέναι. Quaerendum esi an majoribus e poculis biberint prisci. Dicaearchus quidem Messenius, Aristotelis discipulus, parvis ait poculis eos usos esse dilutiusque bibisse.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

36.

p. 247
Idem III, p. 85, F:Καλλίας δ ̓ Μυτιληναῖος ἐν τῷ Περὶ τῆς παρ ̓ Ἀλκαίῳ λεπάδος παρὰ τῷ Ἀλκαίῳ φησὶν εἶναι ᾠδὴν, ἧς ἀρχή· πέτρας καὶ πολιᾶς θαλάσσας τέκνον· ἧς ἐπὶ τέλει γεγράφθαι· «Ἐκ λεπάδων χαύνοις φρένας θαλασσία λεπάς.» δ ̓ Ἀριστοφάνης γράφει ἀντὶ τοῦ λεπάς χέλυς, καὶ φησὶν οὐκ εὖ Δικαίαρχον ἐκδεξάμενον λέγειν τὰς λεπάδας· τὰ παιδάρια δὲ, ἡνίκ ̓ ἂν εἰς τὸ στόμα λάβωσιν, αὐλεῖν ἐν ταύταις καὶ παίζειν, καθάπερ καὶ παρ ̓ ἡμῖν σπερμολόγα τῶν παιδαρίων ταῖς καλουμέναις τελλίναις. Callias Mytilenaeus in scriptione De lepade apud Alcaeum, esse ait apud Alcaeum oden, cujus initium: «Petrae et cani maris progenies:» cujus in fine sic scribi: «E patellis (e tristitia?) laxet tibi animum marina patella,» sed pro λεπάς (patella) Aristophanes χέλυς (testudo) scribit; aitque non recte interpretantuem Dicaearchum de patellis dicere; puerulos e: im has in os sumentes canere eisdem et ludere, quemadmodum apud nos petulantos puerulos tellinis quae vocantur.Apud Alcaeum Casaubonus scribendum suspicatur: ἐκ λυπάων δ ̓ ἰαίνοι σε φρένας ἁ θαλασσία λεπάς vel ἰαίνοις φρένας ὦ θαλασσία λεπάς. Schweighaeuserus: ἐκ λεπάδων χαυνοῖ φρένας ἁ θαλασσία λεπάς vel χαυνοῖς φρένας ὦ θαλασσία λεπάς. Blomfield.: ἐκ λοπάδων σαίνεις.

DE POETIS DRAMATICIS

DE POETIS DRAMATICIS
ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΜΥΘΩΝ. Sextus Empiricus Adv. Math. III, p. 84, de significationibus vocis ὑπόθεσις agens: Τανῦν δὲ ἀπαρκέσει τριχῶς λέγεσθαι· καθ ̓ ἕνα τὸν τρόπον, ἡ δραματικὴ περιπέτεια· καθὸ καὶ τραγικὴν καὶ κωμικὴν ὑπόθεσιν εἶναι λέγομεν καὶ Δικαιάρχου τινὰς ὑποθέσεις τῶν Εὐριπίδου καὶ Σοφοκλέους μύθων, οὐκ ἄλλο τι καλοῦντες ὑπόθεσιν ἢ τὴν τοῦ δράματος περιπέτειαν. Verba τινὰς ὑποθέσεις ita intelligenda ut significent: certus quidam liber, qui ὑποθέσεις inscribitur, non ver: nonnulloe ὑποθέσεις sive nonnullarum tantum fabularum ὑποθέσεις. Cogita de Didascaliis, quales Aristoteles et alii scripserunt, singularum fabularum argumenta eorumque tractationem, atque tempora quibus doctae et commissae fabulae sint, aliaque quae ad historiam artis dramaticae poetarumque pertinent exponentes.
DE SOPHOCLE
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

37.

p. 247
Vita Aeschyli Robort. p. 11:Τὸν τρίτον ὑποκριτὴν αὐτὸς (sc. Αἰσχύλος) ἐξεῦρεν· ὡς δὲ Δικαίαρχος, Σοφοκλκῆς. Tertium histrionem Aeschylus, ex Dicaearchi vero sententia Sophocles introduxit.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

38.

p. 247
Argument. Sophocl. Aj.:Δικαίαρχος δὲ Αἴαντος θάνατον ἐπιγράφει, ἐν δὲ ταῖς Διδασκαλίαις (Aristotelis, opinor) ψιλῶς Αἴας ἀναγέγραπται. Dicaearchus fabulae titulum ponit Mortem Ajacis, quamquam in Didascaliis fabula simpliciter Ajaae inscribitur.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

39.

p. 247
Argument. Sophocl. Oed. Tyr:Διὰ τί Τύραννος ἐπιγέγραπται; τύραννος Οἰδίπους ἐπὶ διακρίσει θατέρου ἐπιγέγραπται. Χαριέντως δὲ Τύραννον ἅπαντες αὐτὸν ἐπέγραφον ὡς ἐξέχοντα πάσης τῆς Σοφοκλέους ποιήσεως, καίπερ ἡττηθέντα ὑπὸ Φιλοκλέους, ὥς φησι Δικαίαρχος. Cur Tyrannus Oedipus inscribitur? Ut ab altero Oedipode (in Colono) distingueretur. Lepide vero Tyrannum omnes inscripserunt, utpote inter omnes Sophocleas fabulas principem locum obtinentem, etsi Philocles victoriam de Sophocle tum reportaverit, teste Dicaearcho.Vide Wagner. Fragm. Tragic. p. 61 et 64 ed. Didot.
248

DE POETIS DRAMATICIS

DE POETIS DRAMATICIS
ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΜΥΘΩΝ. Sextus Empiricus Adv. Math. III, p. 84, de significationibus vocis ὑπόθεσις agens: Τανῦν δὲ ἀπαρκέσει τριχῶς λέγεσθαι· καθ ̓ ἕνα τὸν τρόπον, ἡ δραματικὴ περιπέτεια· καθὸ καὶ τραγικὴν καὶ κωμικὴν ὑπόθεσιν εἶναι λέγομεν καὶ Δικαιάρχου τινὰς ὑποθέσεις τῶν Εὐριπίδου καὶ Σοφοκλέους μύθων, οὐκ ἄλλο τι καλοῦντες ὑπόθεσιν ἢ τὴν τοῦ δράματος περιπέτειαν. Verba τινὰς ὑποθέσεις ita intelligenda ut significent: certus quidam liber, qui ὑποθέσεις inscribitur, non ver: nonnulloe ὑποθέσεις sive nonnullarum tantum fabularum ὑποθέσεις. Cogita de Didascaliis, quales Aristoteles et alii scripserunt, singularum fabularum argumenta eorumque tractationem, atque tempora quibus doctae et commissae fabulae sint, aliaque quae ad historiam artis dramaticae poetarumque pertinent exponentes.
DE EURIPIDE
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

40.

p. 248
Plutarch. De El Delph. init. p. 384, D:Στιχιδίοις τισὶν οὐ φαύλως ἔχουσιν, φίλε Σαραπίων, ἐνέτυχον πρῴην, Δικαίαρχος Εὐριπίδην οἴεται πρὸς Ἀρχέλαον εἰπεῖν· Οὐ βούλομαι πλουτοῦντι δωρεῖσθαι πένης, μή μ ̓ ἄφρονα κρίνῃς, διδοὺς αἰτεῖν δοκῶ. Incidi nuper, mi Sarapio, in versiculos quosdam nequaquam inelegantes: quibus Dicaearchus existimat Archelaum fuisse ab Euripide compellatum: Nolo tibi dare dona pauper diviti: desipere ne putes me, vel dando petere.Versus ex Archelao fabula petiti esse videntur. V. Wagner in Fragm. Eurip. fr. 256 et pag. 671. De Medea Neophronis, qua usus Euripides sit, Dicaearchus in Βίῳ Ἑλλάδος (fr. 16) quaedam monuerat. Accuratius de hac fabula in Didascaliis egerit. — Plutarchi locum, quo Dicaearchi De Euripide scriptum indicatur, supra (fr. 35) jam apposuimus.

DE POETIS DRAMATICIS

DE POETIS DRAMATICIS
ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΜΥΘΩΝ. Sextus Empiricus Adv. Math. III, p. 84, de significationibus vocis ὑπόθεσις agens: Τανῦν δὲ ἀπαρκέσει τριχῶς λέγεσθαι· καθ ̓ ἕνα τὸν τρόπον, ἡ δραματικὴ περιπέτεια· καθὸ καὶ τραγικὴν καὶ κωμικὴν ὑπόθεσιν εἶναι λέγομεν καὶ Δικαιάρχου τινὰς ὑποθέσεις τῶν Εὐριπίδου καὶ Σοφοκλέους μύθων, οὐκ ἄλλο τι καλοῦντες ὑπόθεσιν ἢ τὴν τοῦ δράματος περιπέτειαν. Verba τινὰς ὑποθέσεις ita intelligenda ut significent: certus quidam liber, qui ὑποθέσεις inscribitur, non ver: nonnulloe ὑποθέσεις sive nonnullarum tantum fabularum ὑποθέσεις. Cogita de Didascaliis, quales Aristoteles et alii scripserunt, singularum fabularum argumenta eorumque tractationem, atque tempora quibus doctae et commissae fabulae sint, aliaque quae ad historiam artis dramaticae poetarumque pertinent exponentes.
DE ARISTOPHANE
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

41.

p. 248
Schol. Platon. p. 331 ed. Bekk., de Aristophane:Τρεῖς δ ̓ ἔσχεν υἱοὺς, Φίλιππον τὸν τοῖς Εὐβούλου δράμασιν ἀγωνισάμενον, καὶ Ἀραρότα ἰδίοις τε καὶ τοῦ πατρὸς δράμασι διηγωνισμένον, καὶ τρίτον ὃν Ἀπολλόδωρος μὲν Νικόστρατον καλεῖ, οἱ δὲ περὶ Δικαίαρχον Φιλέταιρον. Aristophanes comicus tres habuit filios, Philippum qui Eubuli fabulis certavit, Ararotem qui et suis et patris fabulis certavit, et tertium Nicostratum, uti Apollodorus, vel Philetaerus, uti Dicaearchus tradit.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

42.

p. 248
Argum. in Aristoph. Ranas:Τὸ δὲ δρᾶμα τῶν εὖ καὶ φιλοπόνως πεποιημένων. Ἐδιδάχθη δὲ ἐπὶ Καλλίου τοῦ μετὰ Ἀντιγένη, διὰ Φιλωνίδου εἰς Λήναια. Πρῶτος ἦν· δεύτερος Φρύνιχος Μούσαις, Πλάτων τρίτος Κλεοφῶντι. Οὕτω δὲ ἐθαυμάσθη διὰ τὴν ἐν αὐτῷ παράβασιν, καθ ̓ ἣν διαλλάττει τοὺς ἐντίμους τοῖς ἀτίμοις καὶ τοὺς πολίτας τοῖς φυγάσιν, ὥστε καὶ ἀνεδιδάχθη, ὥς φησι Δικαίαρχος. Ranae fabula est ex bene et diligenter elaboratis; docta sub Callia post Antigenem archonte, per Philonidem in Lenaeorum festum. Aristophanes primus erat, secundas tulit Phrynichus Musis fabula, tertias Platon Cleophonte fabula. Ac tantopere Ranas admirati sunt propter parabasin, in qua cives iis qui jure civili et honore privati et exules erant reconciliat, ut etiam denuo fabula docta sit, teste dicaearcho.

ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

43.

p. 248
Photius Lex.:Σκολιόν, παροίνιος ᾠδή. Ὡς μὲν Δικαίαρχος ἐν τῷ Περὶ μουσικῶν ἀγώνων, ὅτι τρία γένη ἦν ᾠδῶν, τὸ μὲν ὑπὸ πάντων ᾀδόμενον, [τὸ δὲ] καθ ̓ ἕνα ἑξῆς, τὸ δὲ ὑπὸ τῶν συνετωτάτων, ὡς ἔτυχεν τῇ τάξει, δὴ καλεῖσθαι διὰ τὴν τάξιν σκολιόν· ὡς δὲ Ἀριστόξενος κτλ. Scolium, cantilena inter pocula cantari solita. Secundum Dicaearchum in libro De musicis certaminibus, tria craut cantilenarum genera; unum earum, quae ab omnibus canebantur simul; alterum earum, quae a singulis canebantur secundum ordinem; tertium earum, quae nonnisi a peritissimis canebantur ultro citroque, ordine incerto, unde σκολιόν (obliquum, tortuosum) hoc carminum genus nominatur.Verba τὸ δὲ supplevit Naekius. Eadem Suidas s. v. (unde Musurus intulit in schol. Aldin. Ad Aristoph. Ran. 1329) et schol. Ad Lucian. p. 116 ed. Jacobitz, ubi pro Τρία γένη legitur δύο γένη; nimirum omissis verbis τὸ δὲ, nonnisi duo genera commemorari videbantur. Deinde apud schol. Lucian. Titulus libri est Περὶ μουσικῆς, uti passim tituli in brevius contrahuntur. Eodem modo in seq. fragm. scho. Aldin. habent Περὶ μουσικῆς.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

44.

p. 248
Schol. Aristoph. Nub. 1364:Δικαίαρχος ἐν τῷ Περὶ μουσικῶν ἀγώνων· «Ἔτι δὲ κοινόν τι πάθος φαίνεται συνακολουθεῖν τοῖς διερχομένοις εἴτε μετὰ μέλους εἴτε ἄνευ μέλους, ἔχοντάς τι ἐν τῇ χειρὶ ποιεῖσθαι τὴν ἀφήγησιν· οἵ τε γὰρ ᾄδοντες ἐν τοῖς συμποσίοις ἐκ παλαιᾶς τινος παραδόσεως κλῶνα δάφνης μυρρίνης λαβόντες ᾄδουσιν.» Dicaearchus in libro De musicis certaminibus ait: Praeterea natura quasi innatum esse videtur ut quicunque exponunt aliquid sive cantu sive absque cantu, manu aliquid tenentes narrationem faciant. Nam et qui in conviviis canunt ex vetusa quadam t raditione ramum lauri sive myrrbae tenentes id faciunt.Titulus libri in codd. Raven. et Venet. est: Περὶ μουσικῶν, cui Dindorfius addidit vocem ἀγώνων. In Aldinis est Περὶ μουσικῆς. Cf. fr. 43. Partes hujus operis designair puta titulis: Περὶ Διονυσιακῶν ἀγώνων, Παναθηναῖκὸς (sc. ἀγών), Ὀλυμπικός.
249

ΠΕΡΙ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

45.

p. 249
Schol. Aristoph. Avv. 1403:Ἀντίπατρος δὲ καὶ Εὐφρόνιος ἐν τοῖς Ὑπομνήμασί φασι τοὺς κυκλίους χοροὺς στῆσαι πρῶτον Λᾶσον τὸν Ἑρμιονέα, οἱ δὲ ἀρχαιότεροι Ἑλλάνικος καὶ Δικαίαρχος Ἀρίονα τὸν Μηθυμναῖον, Δικαίρχος μὲν ἐν τῷ Περὶ Διονυσιακῶν ἀγώνων, Ἑλλάνικος δὲ ἐν τοῖς Καρνεονίκαις (Κραναϊκοῖς et Καρναϊκοῖς libri). Antipater et Euphronius in Commentariis dicunt cyclicos choros primum instituisse Lasum Hermionensem, antiquiores vero, ut Hellanicus et Dicaearchus, Arioni Methymnaeo id vindicant, Dicaearchus scilicet in libro De Bacehicis certaminibus, Hellanicus autem in Carneonicis.

ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΣ

DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

46.

p. 249
Schol. Arist. Vesp. 544:Ἐν τοῖς Παναθηναίοις οἱ γέροντες θαλλοὺς ἔχοντες ἐπόμπευον... μέντοι Δααίαρχος ἐν τοῖς Παναθηναίοις ὑπείληφε θαλλοφορεῖν, πολλῶν ἀλλήλοις ὁμολογούντων περὶ τοῦ μόνους τοὺς πρεσβύτας θαλλοφορεῖν, Ξενοφῶντος μὲν ἐν τῷ Συμποσίῳ (4, 17), Φιλοχόρου δὲ ἐν τῇ δευτέρᾳ (fr. 26). Panathenaeis senes frondes oleaginas gestantes pompam ducebant. Dicaearchus tamen in Panathenaico, nescio unde, statuit etiam vetulas frondes gestasse, quamquam multi consentientes inter se de senibus tantum thallophoris loquuntur, uti Xenophon in Symposio et Philochorus in Atthidis libro secundo.

ΟΛΥΜΠΙΚΟΣ

DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

47.

p. 249
Athenaeus XIV, p. 620, D:Τοὺς δ ̓ Ἐμπεδοκλέους καθαρμοὺς ἐρραψῴδησεν Ὀλυμπίασι Κλεομένης ῥαψῳδὸς, ὥς φησι Δικαίαρχος ἐν τῷ Ὀλυμπικῷ. Empedoclis carmina lustratia decantavit Olympiae Cleomenes rhapsodus, ut ait Dicaearchus in Olympico.

Praeter citatos ἀγώνων titulos fuisse alios, quorum mentio nunc desideratur, consentaneum est. Itaque quae sequuntur fragmenta ad idem Περὶ μουσικῶν ἀγώνων opus esse referenda crediderim. Quamquam fieri facile potuit ut alia complura opera de rebus musicis, de choris et saltationibus Dicaearchus composuerit, quae subindicare videri possit Plutarchus Non posse suav. Vivi sec. Epic. p. 1096, B, ubi haec: Ποῖος γὰρ ἂν αὐλὸς ἢ κιθάρα διηρμοσμένη πρὸς ᾠδὴν, ἤ τις χορὸς Εὐρύοπα κέλαδον ἀκροσόφων ἀγνύμενον διὰ στομάτων φθεγγόμενος, οὕτως ηὔφρανεν Ἐπίκουρον καὶ Μητρόδωρον, ὡς Ἀριστοτέλη καὶ Θεόφραστον καὶ Ἱερώνυμον καὶ Δικαίαρχον οἱ περὶ χορῶν λόγοι καὶ διδασκαλίαι, καὶ τὰ δι ̓ αὐλῶν προβλήματα καὶ ῥυθμῶν καὶ ἁρμονιῶν; οἷον διὰ τί τῶν ἴσων αὐλῶν ὁ στενότερος βαρύτερον φθέγγεται· καὶ διὰ τί, τῆς σύριγγος ἀνασπωμένης, πᾶσιν ὀξύνεται τοῖς φθόγγοις, κλινομένης δὲ, πάλιν βαρύνει, καὶ συναχθεὶς πρὸς τὸν ἕτερον [βαρύτερον], διαχθεὶς δ ̓ ὀξύτερον ἠχεῖ· καὶ τί δήποτς τῶν θεάτρων ἂν ἄχυρα τῆς ὀρχήστρας κατασκεδάσῃς ἢ χοῦν, ὁ λαὸς τυφλοῦται· καὶ χαλκοῦν Ἀλέξανδρον ἐν Πέλλῃ βουλόμενον ποιῆσαι τὸ προσκήνιον, οὐκ εἴασεν ὁ τεχνίτης, ὡς διαφθεροῦντα τῶν ὑποκριτῶν τὴν φωνήν· καὶ τί δήποτε τῶν γενῶν διαχεῖ τὸ χρωματικὸν, ἡ δ ̓ ἁρμονία συνίστησιν. Denique verba Ciceronis in Ep. ad Att. XIII, 32: «Τριπολιτικὸν non invenio et epistolam ejus, quam ad Aristoxenum misit,» de epistola quae de rebus musicis fuerit intelligipossunt. Attaman malim de argumento cogitare illi, quod Τριπολιτικῷ suberat, assimili, de quo fortasse propterea ad Aristoxenum musicum scripsit, quod doctrinam de elementis harmonicis accommodaverit ad rationem qua in πολιτείαις elementa vitae publicae temperanda esse statuit. Certe saepius eum tum in politicis tum in philosophicis ad musicam doctrinam respexisse patet ex iis quae leguntur in Βίῳ Ἑλλάδος (ap. Varron. R. R. I, 2: fr. 5), ubi pastorum vitam incentivam, agricolarum succentivam esse dicit, atque in libris Περὶ ψυχῆς (ap. Nemesium De nat. hom. p. 68), ubi animae compositio cum mixtura symphoniaca elementorum comparatur. Cf. etiam fr. 27.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

48.

p. 249
Athenaeus I, p. 14, D:(Τῆς διὰ τῆς σφαίρας ὀρχήσεως) τὴν εὕρεσιν Ἀγαλλὶς Κερκυραία γραμματικὴ Ναυσικάᾳ ἀνατίθησιν, ὡς πολίτιδι χαριζομένη· Δικαίαρχος δὲ Σικυωνίοις· Ἵππασος δὲ Λακεδαιμονίοις ταύτην τε καὶ τὰ γυμνάσια πρώτοις. Pilaris saltationis inventionem Agallis, Corcyraea grammatica, Nausicaae tribuit, populari suae nimirum gratificatura; Dicaearchus vero Sicyoniis; Hippasus autem et hujus et gymnassiorum primos auctores Lacedaemonios perhibet.
250DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

49.

p. 250
Plutarchus Theseus c. 21:Ἐκ δὲ τῆς Κρήτης ἀποπλέων εἰς Δῆλον κατέσχε, καὶ τῷ θεῷ θύσας καὶ ἀναθεὶς τὸ Ἀφροδίσιον, παρὰ τῆς Ἀριάδνης ἔλαβεν, ἐχόρευσε μετὰ τῶν ἠϊθέων χορείαν, ἣν ἔτι νῦν ἐπιτελεῖν Δηλίους λέγουσι, μίμημα τῶν ἐν τῷ Λαβυρίνθῳ περιόδων καὶ διεξόδων, ἔν τινι ῥυθμῷ περιελίξεις καὶ ἀνελίξεις ἔχοντι γιγνομένην. Καλεῖται δὲ τὸ γένος τοῦτο τῆς χορείας ὑπὸ Δηλίων γέρανος, ὡς ἱστορεῖ Δικαίαρχος. Ἐχόρευσε δὲ περὶ τὸν Κερατῶνα, βωμὸν ἐκ κεράτων συνηρμοσμένον εὐωνύμων ἁπάντων. Solvens ex Creta Delum appulit, ubi rem divinam fecit Apollint, dedicatoque Veneris signo, quod ab Ariadna acceperat, tripudium saltavit cum impuberibus, quod hac etiam memoria ferunt Delios servare; quod in imitationem anfractuum Labyrinthi et ambagium ad modos quosdam musicos peragitur. Qui implicationes et evolutiones referunt. Hoc genus saltationis Grus dicitur a Deliis, ut memoriae prodidit Dicaearchus. Saltavit autem circum aram Ceratonem, quae ex cornibus erat, sinistris omnibus, compacta.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

50.

p. 250
Zenobius II, 15:Ἄειδε τὰ Τέλληνος· οὗτος Τέλλην ἐγένετο αὐλητὴς καὶ μελῶν ἀνυποτάκτων ποιητής. Μέμνηται αὐτοῦ Δικαίαρχος Μεσσήνιος. Cane ea quoe Tellen. Tellen hic tibicen erat et carminum inconcinnorum poeta. Meminit ejus dicaearchus Messenius.Cf. Apostol. I, 34; Libanius Ep. 548: Οὐδὲ εἰ τὰ Τέλληνος ᾄδοι τις, οἷός τε ἔσται πρὸς αὑτόν σε μεταστῆσαι. Plutarch. Apophthegm. p. 193, F: Ἦν δὲ αὐλητὴς ὁ μὲν Τέλλις κάκιστος, ὁ δ ̓ Ἀντιγενίδης κάλλιστος. Contra Zenob. I, 45: Ἄειδε τὰ Τέλληνος· ἐπὶ τῶν σκωπτικῶν τίθεται ἡ παροιμία. Τέλλην γὰρ αὐλητὴς ἐγένετο καὶ μελῶν ποιητὴς, παίγνιά τε κατέλιπεν εὐρυθμότατα καὶ χάριν ἔχοντα πλείστην καὶ σκώμματα κομψότατα. Vid. Leytsch. l. l. p. 35. — Subjungo aliud proverbium, cujus ubinam Dicaearchus meminerit haud liquet.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

51.

p. 250
Zenobius III, 65:Ἐν πίθῳ τὴν κεραμείαν μανθάνω· παροιμία ἐπὶ τῶν τὰς πρώτας μαθήσεις ὑπερβαινόντων, ἁπτομένων δὲ εὐθέως τῶν μειζόνων, ὡς εἴ τις μανθάνων κεραμεύειν, πρὶν μαθεῖν πίνακας ἄλλο τι τῶν μικρῶν πλάττειν, πίθῳ ἐγχειροίη. Δικαίαρχος δέ φησιν ἕτερόν τι δηλοῦν τὴν παροιμίαν, οἱονεὶ τὴν μελέτην ἐν τοῖς ὁμοίοις. (l. οἰκείοις ex Hesychio) ποιεῖσθαι, ὡς κυβερνήτης ἐπὶ τῆς νηὸς καὶ ἡνίοχος ἐπὶ τῶν ἵππων. In dolio figulinam disco. Proverbium dicitur de iis qui prima artis rudimenta praetermittentes, majora statim aggrediuntur: ut si quis figulinam discens, prius quam urceos similiaque vascula fingat, dolia aggrediatur. Dicaearchus vero alium proverbio sensum tribuit, nimirum curam rebus uniuscujusque accommodatam impendendam; verhi causa nauclerus navem gubernet, et equos auriga.Proverbium permultis usurpatum. V. Schneidewin. Ad h. l.
251

ΓΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

ΓΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Argumenta eorum, quae ex Periodo orbis terrarum petita sunt, Fuhrius paucis comprehendit hunc in modum: «Dicaearchus terram globosam esse statuit (fr. 53). — Terra habitabilis dimidio longior quam latior est (fr. 54). Terram per lineam cum aequatore ἐκ παραλλήλου currentem eamque per Herculis columnas, Sardiniam, Siciliam, Peloponnesum, Cariam, Lyciam, Pamphyliam, Ciliciam, super Taurum ad Imaum ducentem in duas dimidias partes divisit. Ab hac inde linea et a locis ibi positis situm reliquorum locorum definire vel etiam, si Ukerti aliorumque conjecturam sequi libet, eos locos, distantiarum viarumque directionis in itineribus indicatae ratione habita, in suas tabulas referre conatus esse videtur (fr. 55). — Distantiam inter Peloponnesum et Columnas decies mille stadiorum esse judicavit; quam ob aestimationem a Polybio, qui eam justo minorem censuit, reprehensus est. Quem tamen Strabo in contrariam partem peccavisse et distantiam illam nimiam statuisse arbitratus est. De regionibus Europae occidentem et septentrionem spectantibus, e judicio quidem Strabonis, magnam prae se tulit ignorantiam, quam tamen geographus eo excusavit, quod illas ipse non vidisset. Ceterum quae Pytheas de illis tractibus retulerat, iis fidem habere dubitavit (fr. 56). — Columnas, sicut Eratosthenes quoque postea et Polybius, circa fretum posuit (fr. 57).» — Nilus ex Atlantico mari refluens exundat (fr. 54). Tabulas geographicas a Dicaearcho elaboratas esse per se admodum verisimile est, quamquam diserto veterum testimonio res confirmari nequit. Significari vero tabulas Dicaearchi multi putarunt loco Diogenis Laertii V, 51, ubi Theophrastus in testamento jussisse narratur in porticu publice collocari πίνακας, ἐν οἷς γῆς περίοδοί εἰσιν. Θυae opinio eo nititur, quod Pseudo-Dicaearchi Ἑλλάδος ἀναγραφὴν Theophrasto Eresio dedicatam esse censebant. Hoc nihili esse jam satis liquet. Ac Dicaearchum Messenium adversarium potius quam familiarem Theophrasti videri fuisse supra monuimus. Cicero quidem Ad Attic. VI, 2 (fr. 74) memorat tabulas Dicoearchi, sed ita, ut non tam de tabulis, quas oculis subjectas habuerit, quam de Peloronnesi tabula, qualis ex Trophoniana Chaeronis narratione (quam laudat Cicero l. l.) animo efformanda foret, cogitandum esse mihi videatur. Osannus l. l. p. 72 tabulas, quae orbis terrarum delineatam imaginem exhibuissent et quas libro, qui Περίοδος γῆς inscribitur, explicasset Dicaearchus apud Ciceronem intelligi vult. Quodsi verba Ciceronis ita comparata sint, ut nonnisi Trophonianam istam narrationem auctor ante oculos habuisse videatur, id brevitate et obscuritate, qua epistolae ad Atticum scriptae passim laborant, commissum esse censet. Fuhrius pro tabulis corrigendum esse opinatur fabulis. — Ex Agathemeri denique verbis (fr. 54) non patere Dicaearchum tabulas geographicas delineasse nemo non videt.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

52.

p. 251
Jo. Lydus De menss. p. 164 ed. Roeth.:Ἀλλὰ καὶ Δικαίαρχος ἐν Περιόδῳ γῆς ἐκ τῆς Ἀτλαντικῆς θαλάττης τὸν Νεῖλον ἀναχεῖσθαι βούλεται. Dicaearchus quoque in Orbis Circuitu Nilum fluvium ex Atlantico mari refluere vult.Cf. Callisthenis fr. 6. Unicus hic locus est, quo diserta Periodi mentio fit. Ad idem opus referenda plurima eorum quae ad terrarum descriptiones pertinent.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

53.

p. 251
Plinius H. N. II, c. 65 de terra:Globum tamen effici mirum est in tanta planitie maris camporumque. Cui sententioe adest Dicoearchus, vir in primis eruditus, regum cura permensus montes, ex quibus altissimum prodidit Pelion MCCL passuum ratione perpendiculari, nullam esse eam portionem universoe rotunditatis colligens. Mihi incerta hoec videtur conjectatio; haud ignaro quosdam Alpium vertices, longo tractu nec breviore quinquaginta millibus passuum assurgere·
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

53.

p. 251
Martian. Cap. VI, § 590 ed. Kopp. 1836:Tum illa: formam totius terroe non planam, ut oestimant positioni qui eam disci diffusioris assimilant, neque concavam, ut alii qui descendere imbrem dixere telluris in gremium; sed rotundam, globosam etiam, sicut secundus Dicoearchus asseverat. Namque ortus obitusque siderum non diversus pro terroe elevatione vel inclinationibus haberetur, si per plana diffusis mundanoe constitutionis operibus uno eodemque tempore supra terras et oequora nituissent, aut item si emersi solis exortus concavis subductionis terroe latebris abderetur. Vox secundus ita explicanda videtur Koppio, ut primus sententiae hujus auctor fuerit Aristoteles. Fuhrius conjecit fecundus. Fortasse fuit: secundum Dicoearchum asseverant. De re cf. Forbiger. Geogr. l, p. 539.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

54.

p. 251
Agathemerus init.:Οἱ μὲν οὖν παλαιοὶ τὴν οἰκουμένην ἔγραφον στρογγύλην ... Πρῶτος δὲ Δημόκριτος, πολύπειρος ἀνὴρ, συνεῖδεν ὅτι προμήκης ἐστὶ γῆ, ἡμιόλιον τὸ μῆκος τοῦ πλάτους ἔχουσα. Συνῄνεσε τούτῳ καὶ Δικαίαρχος περιπατητικός. Εὔδοξος δὲ τὸ μῆκος διπλοῦν τοῦ πλάτους· δὲ Ἐρατοσθένης πλεῖον τοῦ διπλοῦ. Prisci terram habitabilem esse rotundam fingebant... Primus Democritus, vir peritissimus, cognovit eam oblongam esse, ita ut dimidia parte longior quam latior esset. Democrito assentitur Dicaearchus peripateticus.«Ceterum non negligendum est, quod Democriti sententia ad habitatam tantum terram referenda est, et quod Dicaearchus igitur, qui eam amplexus est, sibi non repugnat, si cum Aristotele magistro (De coelo II, 14) omnem terram globosam esse statuit.» FUHR.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

55.

p. 251
Idem ibid.:Δικαίαρχος δὲ ὁρίζει τὴν γῆν οὐχ ὕδασιν, ἀλλὰ τομῇ εὐθείᾳ ἀκράτῳ, ἀπὸ στηλῶν διὰ Σαρδοῦς, Σικελίας, Πελοποννήσου, Καρίας, Λυκίας, Παμφυλίας, Κιλικίας καὶ Ταύρου ἑξῆς ἕως Ἰμάου ὄρους· τῶν τοίνυν τόπων τὸν μὲν βόρειον, τὸν δὲ νότιον ὀνομάζει. Dicaearchus terrarum situm non secundum maria definit, sed ducta linea directa, quae ab Herculis columnis currit per Sardiniam, Siciliam, Peloponnesum, Cariam, Lyciam, Pamphyliam, Ciliciam et Taurum, usque ad Imaum montem. Terra igitur hunc in modum in duas divisa partes, carum alteram borealem, alteram meridionalem nominat.Eodem modo Eratosthenes rem instituit. V. Strabo II, p. 67.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

56.

p. 251
Strabo II, c. 4, p. 104 sq:Πολύβιος δὲ τὴν Εὐρώπην χωρογραφῶν τοὺς μὲν ἀρχαίους ἐᾶν φησι, τοὺς δ ̓ ἐκείνους ἐλέγχοντας ἐξετάζειν Δικαίαρχόν τε καὶ Ἐρατοσθένη, τὸν τελευταῖον πραγματευσάμενον περὶ γεωγραφίας, καὶ Πυθέαν, ὑφ ̓ οὗ παρακρουσθῆναι πολλοὺς, ὅλην μὲν τὴν Βρεττανικὴν ἐμβαδὸν ἐπελθεῖν φάσκοντος, τὴν δὲ περίμετρον πλειόνων τεττάρων μυριάδων ἀποδόντος τῆς νήσου, προσιστορήσαντος δὲ καὶ τὰ περὶ τῆς Θούλης καὶ τῶν τόπων ἐκείνων, ἐν οἷς οὔτε γῆ καθ ̓ αὑτὴν ὑπῆρχεν ἔτι οὔτε θάλαττα οὔτ ̓ ἀὴρ, ἀλλὰ σύγκριμά τι ἐκ τούτων πλεύμονι θαλαττίῳ ἐοικὸς, ἐν φησι τὴν γῆν καὶ τὴν θάλατταν αἰωρεῖσθαι καὶ τὰ σύμπαντα, καὶ τοῦτον ὡς ἂν δεσμὸν εἶναι τῶν ὅλων, μήτε πορευτὸν μήτε πλωτὸν ὑπάρχοντα· τὸ μὲν οὖν τῷ πλεύμονι ἐοικὸς αὐτὸς ἑωρακέναι, τἄλλα δὲ λέγειν ἐξ ἀκοῆς. Ταῦτα μὲν τὰ τοῦ Πυθέου, καὶ διότι ἐπανελθὼν ἐνθένδε πᾶσαν ἐπέλθοι τὴν παρωκεανῖτιν τῆς Εὐρώπης ἀπὸ Γαδείρων ἕως Τανάϊδος. Φησὶ δ ̓ οὖν Πολύβιος ἄπιστον καὶ αὐτὸ τοῦτο, πῶς ἰδιώτῃ ἀνθρώπῳ καὶ πένητι τὰ τοσαῦτα διαστήματα πλωτὰ καὶ πορευτὰ γένοιτο· τὸν δ ̓ Ἐρατοσθένη διαπορήσαντα, εἰ χρὴ πιστεύειν τούτοις, ὅμως περί τε τῆς Βρεττανικῆς πεπιστευκέναι καὶ τῶν κατὰ Γάδειρα καὶ τὴν Ἰβηρίαν· πολὺ δέ φησι βέλτιον τῷ Μεσσηνίῳ πιστεύειν τούτῳ. μέντοι γε εἰς μίαν χώραν τὴν Παγχαίαν λέγει πλεῦσαι· ό δὲ καὶ μέχρι τῶν τοῦ κόσμου περάτων κατωπτευκέναι τὴν προσάρκτιον τῆς Εὐρώπης πᾶσαν, ἣν οὐδ ̓ ἂν τῷ Ἑρμῇ πιστεύσαι τις λέγοντι. Ἐρατοσθένη δὲ τὸν μὲν Εὐήμερον Βεργαῖον καλεῖν, Πυθέᾳ δὲ πιστεύειν, καὶ ταῦτα μηδὲ Δικαιάρχου πιστεύσαντος. Τὸ μὲν οὖν μηδὲ Δικαιάρχου πιστεύσαντος, γελοῖον· ὥσπερ ἐκείνῳ κανόνι χρήσασθαι προσῆκον, καθ ̓ οὗ τοσούτους ἐλέγχους αὐτὸς προφέρεται· Ἐρατοσθένους δὲ εἴρηται περὶ τὰ ἑσπέρια καὶ τὰ ἀρκτικὰ τῆς Εὐρώπης ἄγνοια. Ἀλλ ̓ ἐκείνῳ μὲν καὶ Δικαιάρχῳ συγγνώμη, τοῖς μὴ κατιδοῦσι τοὺς τόπους ἐκείνους· Πολυβίῳ δὲ καὶ Ποσειδωνίῳ τίς ἂν συγγνοίη; Ἀλλὰ μὴν Πολύβιός γέ ἐστιν λαοδογματικὰς καλῶν ἀποφάσεις, ἃς ποιοῦνται περὶ τῶν ἐν τούτοις τοῖς τόποις διαστημάτων καὶ ἐν ἄλλοις πολλοῖς, ἀλλ ̓ οὐδ ̓ ἐν οἶς ἐκείνους ἐλέγχει καθαρεύων. Τοῦ γοῦν Δικαιάρχου μυρίους μὲν εἰπόντος τοὺς ἐπὶ Στήλας ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου σταδίους, πλείους δὲ τούτων τοὺς ἐπὶ τὸν Ἀδρίαν μέχρι τοῦ μυχοῦ, τοῦ δ ̓ ἐπὶ Στήλας τὸ μέχρι τοῦ Πορθμοῦ τρισχιλίους ἀποδόντος, ὡς γίνεσθαι τὸ λοιπὸν ἑπτακισχιλίους τὸ ἀπὸ Πορθμοῦ μέχρι Στηλῶν· τοὺς μὲν τρισχιλίους ἐᾶν φησιν, εἴτ ̓ εὖ λαμβάνονται εἴτε μὴ, τοὺς δ ̓ ἑπτακισχιλίους οὐδετέρως, οὐδὲ τὴν παραλίαν ἐκμετροῦντι, οὔτε τὴν διὰ μέσου τοῦ πελάγους. Τὴν μὲν γὰρ παραλίαν ἐοικέναι μάλιστ ̓ ἀμβλείᾳ γωνίᾳ, βεβηκυίᾳ ἐπί τε τοῦ Πορθμοῦ καὶ τῶν Στηλῶν, κορυφὴν δ ̓ ἐχούσῃ Νάρβωνα· ὥστε συνίστασθαι τρίγωνον βάσιν ἔχον τὴν διὰ τοῦ πελάγους εὐθεῖαν, πλευρὰς δὲ τὰς τὴν γωνίαν ποιούσας τὴν λεχθεῖσαν, ὧν μὲν ἀπὸ τοῦ Πορθμοῦ μέχρι Νάρβωνος μυρίων ἐστὶ καὶ πλειόνων διακοσίων ἐπὶ τοῖς χιλίοις δὲ λοιπὴ μικρῷ [λοιπὸν] ἐλαττόνων ὀκτακισχιλίων· καὶ μὴν πλεῖστον μὲν διάστημα ἀπὸ τῆς Εὐρώπης ἐπὶ τὴν Λιβύην ὁμολογεῖσθαι κατὰ τὸ Τυρρηνικὸν πέλαγος σταδίων οὐ πλειόνων τρισχιλίων, κατὰ τὸ Σαρδώνιον δὲ λαμβάνειν συναγωγήν. Ἀλλ ̓ ἔστω, φησὶ, καὶ ἐκεῖνο τρισχιλίων, προειλήφθω δ ̓ ἐπὶ (ἐν Gsk.) τούτοις δισχιλίων σταδίων τὸ τοῦ κόλπου βάθος τοῦ κατὰ Νάρβωνα, ὡς ἂν κάθετος ἀπὸ τῆς κορυφῆς ἐπὶ τὴν βάσιν τοῦ ἀμβλυγωνίου· δῆλον οὖν, φησὶν, ἐκ τῆς παιδικῆς μετρήσεως, ὅτι σύμπασα παραλία ἀπὸ τοῦ Πορθμοῦ ἐπὶ Στήλας ἔγγιστα ὑπερέχει τῆς διὰ τοῦ πελάγους εὐθείας πεντακοσίοις σταδίοις. Προστεθέντων δὲ τῶν ἀπὸ τῆς Πελοποννήσου ἐπὶ τὸν Πορθμὸν τρισχιλίων, οἱ σύμπαντες ἔσονται στάδιοι, αὐτοὶ οἱ ἐπ ̓ εὐθείας, πλείους διπλάσιοι ὧν Δικαίαρχος εἶπε· πλείους δὲ τούτων τοὺς ἐπὶ τὸν μυχὸν τὸν Ἀδριατικὸν δεήσει, φησὶ, τιθέναι κατ ̓ ἐκεῖνον. Ἀλλ ̓, φίλε Πολύβιε, φαίη τις ἂν, ὥσπερ τούτου τοῦ ψεύσματος ἐναργῆ παρίστησι τὸν ἔλεγχον πεῖρα ἐξ αὐτῶν ὧν εἴρηκας αὐτὸς, εἰς μὲν Λευκάδα ἐκ Πελοπννήσου ἑπτακοσίους, ἐντεῦθεν δὲ τοὺς ἴσους εἰς Κόρκυραν, καὶ πάλιν ἐντεῦθεν εἰς τὰ Κεραύνια τοὺς ἴσους, καὶ ἐν δεξιᾷ εἰς τὴν Ἰαπυγίαν, ἀπὸ δὲ τῶν Κεραυνίων, τὴν Ἰλλυρικὴν παραλίαν σταδίων ἑξακισχιλίων ἑκατὸν πεντήκοντα· οὕτως κἀκεῖνα ψεύσματά ἐστιν ἀμφότερα, καὶ Δικαίαρχος εἶπε, τὸ ἀπὸ Πορθμοῦ ἐπὶ Στήλας εἶναι σταδίων ἑπτακισχιλίων, καὶ σὺ δοκεῖς ἀποδεῖξαι. Jam Polybius Europae regiones descibens, veteres se ait missos facere, in eos autem inquirere velle, a quibus illi sunt reprehensi, ut Dicaearchum et Eratosthenem, qui ultimus geographiam tractarit, et Pytheam, qui multis imposuerit: hunc enim perhibere, totam quidem Britanniam pedibus se peragrasse, ambitum autem insulae majorem esse quadraginta stadiorum millibus: tum de Thule et istis locis ita narrare, neque terram ibi porro esse, neque mare neque aerem quae proprie vocantur, sed quippiam ex his concretum pulmonis marini simile, in quo terra et mare aque universa sublimia pendeant, hocque esse quasi vinculum universi, neque pedibus accessum, neque navibus; ac pulmonis simile illud se ipsum vidisse; cetera auditu percepta referre. Haec Pytheam dicere, idque addere, inde reversum quidquid Europae regionum est at Oceanum peragrasse, a Gadibus ad Tanain usque. Polybius autem id quoque incredibile ait esse, privatum hominem, eumque pauperem, tantum spatii mari terraque obivisse. Eratosthenem autem dubitantem hisne esset fides adhibenda, tamen quae de Britannia, Gadibus et Hispania ab eo dicuntur credidisse: multo autem (inquit Polybius) praestabat Messenio credere, quam Pytheae. Ille enim tantum unam in regionem Panchaeam se navigasse ait; hic septenfrionalem Europam universam usque ad fines mundi perlustrasse dicit, quod ne Mercurio quidem dicenti crederes. Interim Eratosthenem, qui Euhemerum Bergaeum appellet, Pytheae credere, atque hoc ne Dicaearcho quidem credente. Id quidem ridiculum est, quod Dicaearchum profert, quasi vero conveniat eum veluti normam sequi, quem ipse Polybius tot reprehensionibus incessit. Dictum est autem quam fuerit Eratosthenes ignarus occiduarum et septentrionalium Europae partium. Verum huic quidem et Dicaearcho danda est venia, qui loca ista non inspexerunt: sed Polybio et Posidonio quis ignoscat? Atqui is est Polybius, qui quae de horum locorum distantiis et aliis multis illi proferunt, a vulgo conceptas opiniones vocat; quum ne in his quidem, in quibus illos reprehendit, vitio careat. Quum enim Dieaearchus a Peloponneso ad Columnas stadia numeret decies mille, his plura usque ad intimum Adriatici sinus recessum, et tria millia assignet intervallo quod porrigitur versus Columnas usque ad Fretum, ut fiant de cetero a Freto usque ad Columnas stadiorum septem millia: Polybius ait, de tribus millibus se non disputare, verene an falso ponantur, sed ista septem millia neque maritimae orae mensurae, neque per medium pelagus ductae lineae respondere. Nam oram maritimam esse apprime similem angulo obtuso, Freto et Columnis insistenti, cujus vertex sit Narbo: ita ut constituatur triangulus, cujus basis sit recta linea per altum ducta mare, latera autem iis lineis efficiantur, quae dictum includunt angulum, quorum quod a Freto est Narbonem usque, stadia habet undecies mille ducenta et amplius, allerum paullo minus est octo stadiorum millibus: ac longissimum quidem ab Europa ad Africam intervallum secundum mare Tyrrhenum in confesso haberi non amplius esse ter mille stadiis, minus fieri autem in Sardoo mari. Verum esto, inquit, etiam hoc trium millium, at comprehendantur in iis duo alia millia, profunditas nempe sinus apud Narbonem, tanquam perpendicularis a vertice ad basin obtusi anguli trianguli: constat ergo, inquit, ex dimensione, qualem ipsi pueri instituere sciunt, quod totam maritimam oram a Freto usque ad Columnas proxime excedit rectam per pelagus ductam stadiis quingentis: quibus si addantur tria millia quae sunt a Peloponneso ad Fretum, erunt in universum stadia, illa ipsa in recta linea, plura quam duplum eorum quae Dicaearchus assignavit: et secundum eundem plura his oportebit, inquit, ponere ea quae sunt ad intimum sinus Adriatici. Verum, mi Polybi, dixerit aliquis, quemadmodum hoc mendacium evidenter refellit experientia, his ipsis quae tute tradidisti, a Peloponneso ad Leucadem esse stadia septingenta, inde totidem ad Corcyram, totidemque rursus hinc ad montes Ceraunios, et in dextra ad Iapygiam, et a Cerauniis oram Illyrici esse sexies mille centum et quinquaginta stadiorum: ita utrumque falsum est, et quod Dicaearchus a Freto ad Columnas ponit spatium septies mille stadiorum, et quod tu videris tibi demonstrasse.Sequitur Strabonis argumentatio.
253DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

57.

p. 253
Strabo III, p. 170:Καὶ Δικαίαρχος δὲ καὶ Ἐρατοσθένης καὶ Πολύβιος καὶ οἱ πλεῖστοι τῶν Ἑλλήνων περὶ τὸν Πορθμὸν ἀποφαίνουσι τὰς Στήλας. Dicaearchus et Eratosthenes et Polybius reliquorumque Graecorum plurimi circa Fretum esse Columnas statuunt.

[ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΟΡΩΝ]

[ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΟΡΩΝ]
Suidas inter scripta Dicaearchi laudat Καταμετρήσεις τῶν ἐν Πελοποννήσῳ ἐρῶν. Pertinet ad hunc librum locus apud Geminum (fr. 58), quo Cyllenes Arcadiae montis altitudo sec. Dicaearchum Pelii montis altitudinem notaverit e Dicaearcho regum cura permenso montes (v. fr. 53), itemque quae de Atablyrii, Rhodii montis, mensura Geminus l. l. habet, ex eodem fonte fluxisse videantur: dubitari vix potest, quin Suidae verbis nonnisi pars significetur aut Γῆς Περιόδου aut operis peculiaris in quo dimensiones montium insigniorum tum Graeciae tum insularum aliarumque fortasse regionum Dicaearchus consignaverat. Ceterum fragmentum, quod de Pelio monte in codicibus servatum Dicaearcho ascribi solet, ex ipso hoc Καταμετρήσεων opere esse depromptum plurimi putarunt. Quamquam nihil fragmento inest, quo haec sententia confirmentur. V. Introductio.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

58.

p. 253
Geminus Elem. Astron.:Ἔστι μὲν τῆς Κυλλήνης τὸ ὕψος ἔλασσον σταδίων ιε’, ὡς Δικαίαρχος ἀναμεμετρηκὼς ἀποφαίνεται· τοῦ δὲ Ἀταβυρίου ἐλάσσων ἐστὶν κάθετος σταδίων ιδ’. Cyllenes montis altitudo quindecim stadiis paullo minor est, ut Dicaearchus, qui emensus montem est, ostendit; Atabyrii autem (in Rhodo ins.) altitudo linea perpendiculari minor est stadiis quattuordecim.De Cyllene cf. Strabo VIII, p. 595: Τὴν γοῦν κάθετον οἱ μὲν εἴκοσι στάδιά φασιν, οἱ δὲ ὅσον πέντε καὶ δέκα. Steph. Byz.: Κυλλήνη ... σταδίων ἐννέα παρὰ πόδας ὀγδοήκοντα. Idem laudato Apollodoro narrat Eustathius ad Odyss. p. 1951, 15 ed. Rom.
254

FRAGMENTA TRIA E CODD. PETITA, QUAE DICAEARCHO ASCRIBI SOLENT

FRAGMENTA TRIA E CODD. PETITA, QUAE DICAEARCHO ASCRIBI SOLENT
59. E CODICE PARISIENSE REGIO No CCCCXLIII SUPPLEMENTI
[ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΠΟΛΕΩΝ]
1.
Ἐντεῦθεν εἰς τὸ Ἀθηναίων ἔπεισιν ἄστυ· ὁδὸς δὲ ἡδεῖα, γεωργουμένη πᾶσα, ἔχουσά [τι] τῇ ὄψει φιλάνθρωπον. δὲ πόλις ξηρὰ πᾶσα, οὐκ εὔυδρος, κακῶς ἐρρυμοτομημένη διὰ τὴν ἀρχαιότητα. Αἱ μὲν πολλαὶ τῶν οἰκιῶν εὐτελεῖς, ὀλίγαι δὲ χρήσιμαι. Ἀπιστηθείη δ ̓ ἂν ἐξαίφνης ὑπὸ τῶν ξένων θεωρουμένη, εἰ αὐτή ἐστιν προσαγορευομένη τῶν Ἀθηναίων πόλις· μετ ̓ οὐ πολὺ δὲ πιστεύσειεν ἄν τις. ᾨδεῖον τῶν ἐν τῇ οἰκουμένῃ κάλλιστον· θέατρον ἀξιόλογον, μέγα καὶ θαυμαστόν· Ἀθηνᾶς ἱερὸν, πολυτελὲς, ἀπόψιον, ἄξιον θεᾶς, καλούμενος Παρθενὼν, ὑπερκείμενον τοῦ θεάτρου· μεγαλὴν κατάληξιν ποιεῖ τοῖς θεωροῦσιν· Ὀλύμπιον, ἡμιτελὲς μὲν, κατάπληξιν δ ̓ ἔχον τὴν τῆς οἰκοδομίας ὑπογραφὴν, γενόμενον δ ̓ ἂν βέλτιστον, εἴπερ συνετελέσθη· γυμνάσια τρία, Ἀκαδημία, Λύκειον, Κυνόσαργες, πάντα κατάδενδρά τε καὶ τοῖς ἐδάφεσιποώδη, χόρτοι παντοθαλεῖς φιλοσόφων παντοδαπῶν, ψυχῆς ἀπάται καὶ ἀναπαύσεις· σχολαὶ πολλαὶ, θέαι συνεχεῖς.
1.Hinc Athenas ducit (Eleusinia) via, amoena, culta tota, humanitatem prae se ferens. Ipsa urbs tota sieca, neque aquis bene instructa, neque recte item in plateas secta ob vestutatem. Domuum pleraeque viles, paucae commodae. Primo statim aspectu plane dubilarent peregrini, an haec esset illa celebrata Atheniensium urbs: mox tamen facile aliquis credat. Odeum ibi omnium in orbe terrarum pulcherrimum; theatrum memorabile mirandaeque magnitudmis; Minervae fanum sumptuosum, e longinquo conspicuum deaque dignissimum, quod Parthenon vocant, theatro superijacens, intuentes in magnam rapiens admirationem; Olympium, semiperfectum illud quidem, sed structurae delineatione stuporem incutiens, futurum vero praestantissimum, si perfectum fuisset; gymnasia tria, Acdemia, Lyceum, Cynosarges, omnia arboribus at solo gramineo decorata, horti virentes variorum philosophorum, animi delectationes recreationesque; feriae plurimae; spectacula frequentia.1. ἔπεισιν] quis? viator? ἐπίασιν conj. Gail., quod non magis placet; εἰσὶν vel ἐστὶν ἄστυ στάδια μ’ vel v’, Stephanus, ad similitudinem aliorum hujus fragm. locorum: idem conj. Osannus, missa tamen voce ἄστυ. Reliqui editt. nil dijudicant. Auctor noster, puto, proficiscebatur in antecc. a Peloponnesi finibus, quorum in mentionc subsistit Dionysii fragmentum metricum, quod in codice nostrum excerptum proxime antecedit. A Peloponneso via ducebat Megara, hinc Eleusin, hinc via sacra et amoena Athenas. Scripserim igitur: ἐντεῦθεν εἰς τὸ Ἀθηναίων (vel εἰς τὴν Ἀ., vel εἰσ τὰς Ἀθήνας) Ἐλευσινία ἐστὶν ὁδὸς, ἡδεῖα κτλ. — [τι] addidi e conj. Stephani. — ἀπιστηθείη] Stephan., ἀποστηθείη codex. — πολὺ δὲ] δὲ in editt. deest. — ᾠδεῖον] Hemsterhusius (ap. Wesseling. Probabi. p. 335) et Boissonad. (ad Holstenii Epp. ad div. p. 14); codex: ὦδε ἦν. Ratio, qua monumentorum recensio introducitur, aperte excerptoris est. — μέγα] Stephanus; μετά codex. Quamquam etiam μέγα sic positum h. l. claudicat; mahm καὶ μέγα θαυμαστόν vel μεγέθει θ. — πολυτελὲς ἀπόβιον] sic codex; π. ἀπόβλεπτον Stephan et Holsten.; ἄποπτον Gronov.; ἀπόψιον Dübnerus meus proponit, quod ad tradita proxime accedit et comparatis vocibus ἄποψις, ἐπόψτος, ὑπόψιος optime defenditur Ceterum malim τῆλ ̓ ἀπόψιον vel ἑκὰς ἀπ. In mentem etiam venit in πολυτελὲς ἀ πόβιον fortasse latere πολυτελ. Ἑκατόμπεδον. — θεᾶς] θέας codex. — ὑπερκείμενον] sic codex; ..ος editt.; mutandi necessitatem desidero. — τὴν τ. ο. Ὑπογραφὴν] εἰς τὴν conj. Stephanus; καταπληκτικὴν (καταπλήξιμον s. καταπληκτὴν Salmas.) δ ̓ ἔχ. τὴν το. ο. ὑ. Casauhonus; κατάπληξιν δ ̓ ἐχον ἰδόντι τὴν etc., Jacobs. In Boettigeri Amalth. Careri his omnibus posse, praesertim in excerpto nostro, monet Osannus. — βέλτιστον] ἀνυπέρβλητον proposuit Jacobs. — χόρτοι παντοθαλεῖς] meo periculo scripsi; codex: ἑορταὶ παντοδαπαὶ; at inepta h. l. mentio festorum philophosorum, etiamsi fuisse putaveris. Quod unus sentiens Casaubonus verba transponi voluit hunc in modum: ἑορταὶ παντοδαπαὶ, ψυχῆς ἀνάπαυσις, φιλοσόφων παντοδαπῶν σχολαὶ πολλαὶ, θέαι συνεχεῖς. Attamen philosophorum mentio vix separanda erat ab commemoratione Academiae, Lycei, Cynosargis, Verba ψυχῆς ἀπ. Καὶ ἀν. Holstenius transponi voluit post θέαι σ., ubi sane aptiora forent. — ἀναπαύσεις] Marx.; ἀνάπαυσις codex, sed mox ἀναπαύσεις.
2.
Τὰ γινόμενα ἐκ τῆς γῆς πάντα ἀτίμητα καὶ πρῶτα τῇ γεύσει, μικρῷ δὲ σπανιώτερα. Ἀλλ ̓ τῶν ξένων ἑκάστοις συνοικειουμένη ταῖς ἐπιθυμίαις εὐάρμοστος διατριβὴ περισπῶσα τὴν διάνοιαν ἐπὶ τὸ ἀρέ. σκον λήθην τῆς δουλείας ἐργάζεται. Ἔστι δὲ ταῖς μὲν θέαις [ἡ πόλις] καὶ σχολαῖς τοῖς δημοτικοῖς ἀνεπαίσθητος λιμὸς, λήθην ἐμποιούσαις τῆς τῶν σίτων προσφορᾶς· ἐφόδια δὲ ἔχουσιν οὐδεμία τοιαύτη πρὸς ἡδονήν .... Καὶ ἕτερα δὲ πόλις ἡδέα ἔχει καὶ πολλά. Καὶ γὰρ αἱ σύνεγγυς αὐτῆς πόλεις προάστεια τῶν Ἀθηναίων εἰσίν ....
2.Fructus terrae inaestimabiles, magnamque habent suavitatem, paullo tamen rariores sunt. [Hinc magna incommoda nascuntur proletariis; dur isssima etiam inquilinorum conditio et tantum non servilis.] Verum peregrinorum animis oblivionem servitutis affert studium atque opera quam in rebus, quae suis desideriis sunt consentanteae, ponunt. Plebecula autem spectaculis et otiosis confabulationibus adeo occupatur, ut famem non sentiat cibique obliviscatur: iis vero qui opibus instructi sunt, nulla est urbs quae tot tantasque suppeditet amoenitates ...(Sequebantur exempla.) Sed etiam alia quamplurima urbs habet valde jucunda: etenim oppida vicina tamquam suburbia Athenarum sunt ...2. ἀλλ ̓ ἡ τῶν ξένων] editt, ξεινῶν codex. Quae sequuntur usque ad v. διδασκαλεῖον explicatu difficillima, et procul dubio excerptoris culpa truncata sunt. Ante vocem ἀλλ ̓ plura desiderantur. Boissonad. (ad Ep. Holsten. p. 14) pro ἀλλ ̓ scribendum putavit ἄμ’; quo nihil lucramur. — συνοικειουμένη] συνοικούμεναι interpretatur: cupiditates, quibus aliquis obnoxius est. Obstat verbi forma media et datvorum acervatio inopportuna. Ceterum ita locum explicat Marxius: «Fructus eximii sunt vixque pretio emendi. Maxime hoc hospitibus incommodum, quibus ad conficienda negotia necessitas est imposita Athenis diu commorandi. Sed haec commoratio apta explendis cujusque cupiditatibus oblivionem servitutis obducit.» Gailius vertit: «Sed hospitum commoratio cum singulis (civibus) facta, et (eorum) studiis accommodata mentemque trahens ad jucunda, oblivionem servitutis inducit.» Revocavi versionem Stephani. — [ἡ πόλις] «Cum Marxio ejicienda haec judico; marginalis forsan notula fuit, quae doceret quo referendum esset mox τὸ τοιαύτη.» Gail. Θέαις καὶ πομπαῖς κ. σχ. conj. Jacobs. ad Achill. Tat. p. 756. — ἐμποιούσαις] Marx; ἐμποιοῦσα codex. — ἐφόδια κτλ.] Jacobs l. l. p. 447 proponit: ἐφόδια δὲ ἔχει ὅσα οὐδεμία τις ἄλλη πρὸς ἡδονήν. Marxius tentavit: καὶ ἑτέρα τις πόλις ἡδέα ἔχει καὶ πολλά· ἐφόδια δ ̓ ἔχουσιν οὐδεμία τοιαῦτα πρὸς ἡδονήν. Frustra, puto. Ceterum pro καὶ πολλὰ velim πάμπολλα.
2553.
Ἀγαθοὶ δὲ οἱ κατοικοῦντες αὐτὴν παντὶ τεχνίτῃ περιποιῆσαι δόξαν μεγάλην ἐπὶ τοῖς ἐντυγχανομένοις ἐκβαλόντες τὰς εὐημερίας· θαυμαστὸν πλινθίνων ζώων [ἀνθρώπων] διδασκαλεῖον.
3.Ceterum Athenienses aptissimi sunt ad magnam cuique artifici conciliandam famam, quippe qui si quae artium opera iis probantur, laudem artificis prodigo ore proclament efferantque. Quo artium amore et in artifices benevolentia hoc quoque fit, ut urbs statuis referta quasi personarum lapidearum sit gymnasium.3. τοῖς ἐντυγχανομένοις κτλ.] Locum corrumptum dedi uti est in codice, nisi quod pro ἐκβαλῶντες cum editt. exhibui ἐκβαλόντες. Quomodo locum intellexerim, latina indicant. Ita vero scribendum censeo: ἐπὶ τοὺς ἐν τέχναις αἰνουμένους vel τοῖς ἐν τέχναις αἰνουμένοις ἐκβ. τ. εὐημ. Nam ἐντυγχανομένοις nequit significare τοῖς ἐντυγχάνουσι, obviis quibusque, sicuti plerique putarunt. Si retinenda vox ἐντυγχάνειν, proposuerim potius: τοῖς ἐγτυγχάνουσιν εὐμενῶς vel εὐμενεῖς ἐκβάλλοντες τὰς εὐημ. Im. Bekker. ap. Buttmannum conj. ἐπιτυγχανομένοις, i. e. τοῖς κατορθουμενοις πράγμασι; similiter Marxius: εὖ τυγχανομένοις, operibus bene elaboratis. Dubito an de artis operibus loquens aliquis hac voce usus fuerit. Ceterum qui putant Nostrum ironice loqui de Atheniensibus, quippe qui quemcunque artificem nullo discrimine approbarent, auctori praebent sententiam veritati parum consentaneam. — ἐκβάλλοντες, profundentes, prodige decernentes. Cf. ἐκβάλλειν λόγον, ἀπόκρισιν, δόγμα. — εὐημερίας, laudem et gloriam successus, victoriae. Exempla, quibus vox usurpatur de victoriis vel oratione, fabulis dramaticis etc. reportatis v. in Steph. Thes. Et ap. Fuhr. Ad h. l. — Quae sequuntur θαυμαστὸν ... διδασκαλεῖον cum antecedentibus grammatice jam non cohaerent. Διδασκαλεῖον Gailius dedit, in cod. est διδασκάλιον. Solennis haec confusio. V. Steph. Thes. — πλινθίνων] Figulina ζῶα, etiamsi erant, prae ceteris tamen h. l. auctor respicere non potuit; contra λίθινα ζῶα saepius statuae appellantur, idque cum Holstenio reponi jusserim. Suspicor autem in πλινθίνων latere, πόλιν λιθίνων, olimque scriptum fuisse: ὥστε τὴν πόλιν λιθίνων ζώων εἶναι διδασκαλεῖον. — ἀνθρώπων] sic codex; editt. Plurimi dederunt ἀνθρώπῳ; sed probabilius est ἀνθρώπων esse glossema ad v. ζώων. Ceterum vereor ne totus hic locus inde a verbis ἀγαθοὶ δὲ νον suo positus loco sit. Multo aptius legeretur post verba: Ἀθηναῖοι δριμεῖς τῶν τεχνῶν ἀκροαταί κτλ.
4.
Τῶν δὲ ἐνοικούντων οἱ μὲν αὐτῶν Ἀττικοὶ, οἱ Ἀθηναῖοι. Οἱ μὲν Ἀττικοὶ περίεργοι ταῖς λαλιαῖς, ὕπουλοι, συκοφαντώδεις, παρατηρηταὶ τῶν ξενικῶν βίων· οἱ δ ̓ Ἀθηναῖοι μεγαλόψυχοι, ἁπλοῖ τοῖς τρόποις, φιλίας γνήσιοι φύλακες. Διατρέχουσι δέ τινες ἐν τῇ πόλει λογογράφοι, σείοντες τοὺς παρεπιδημοῦντας καὶ εὐπόρους τῶν ξένων· οὓς ὅταν δῆμος λάβῃ, σκληραῖς περιβάλλει ζημίαις. Οἱ δὲ εἰλικρινεῖς Ἀθηναῖοι δριμεῖς τῶν τεχνῶν ἀκροαταὶ καὶ θεαταὶ συνεχεῖς.
4.Ex incolis alii sunt Attici, alii Athenienses. Attici quidem curiose loquaces, subdoli, sycophantae, exploratores vitae peregrinorum: Athenienses vero magnanimi, simplices moribus, amicitiae sinceri cultores. Quidam autem rabulae per urbem discurrunt, vexantes peregrinos qui ditiores in urbe adsunt. Quos simulac populus prehendit, gravi mulcta opprimit. Sed puri puti Athenienses acres artium sunt auditores et spectatores frequentissimi.4. Καὶ θεαταὶ] e conject. scripsi. Codex: ἀκροαταὶ διὰ τὰς συνεχεῖς. Casaubonus post συνεχεῖς excidisse statuit θέας vel στοάς; Fuhrius ἐορτὰς, Marxius τέχνας supplent. Jacobsius ad Achill. Tat. p. 593 proponit: δριμεῖς τῶν τεχνῶν ἐρασταὶ διὰ τὰς συνεχεῖς ἀκροάσεις.
5.
Τὸ καθόλου δ ̓ ὅσον αἱ λοιπαὶ πόλεις πρός τε ἡδονὴν καὶ βίου διόρθωσιν τῶν ἀγρῶν διαφέρουσιν, τοσοῦτον τῶν λοιπῶν πόλεων τῶν Ἀθηναίων παραλλάττει. Φυλακτέον δ ̓ ὡς ἔνι μάλιστα τὰς ἑταίρας, μὴ λάθῃ τις ἡδέως ἀπολόμενος. στίχος Λυσίππου· Εἰ μὴ τεθέασαι τὰς Ἀθήνας, στέλεχος εἶ· εἰ δὲ τεθέασαι, μὴ τεθήρευσαι δ ̓, ὄνος· εἰ δ ̓ εὐαρεστῶν ἀποτρέχεις, κανθήλιος. [Αὕτη πόλις ἔσθ ̓ Ἑλληνὶς ῥόδοις ἴσην εὐωδίαν ἔχουσα χἄμ ̓ ἀηδίαν. Τὰ γὰρ ἁλίεια τὰ μεγάλ ̓ εἰς σχολὴν ἄγει, τὸ δ ̓ ἁλιακὸν ἔτος με μαίνεσθαι ποιεῖ. Ὅταν δὲ τὴν λεύκην τις αὐτῶν πρᾳέως ἀλιακὸν εἶναι στέφανον εἴπῃ, πνίγομαι οὕτως ἐπ ̓ αὐτοῖς, ὥστε μᾶλλον ᾶν θέλειν ἀποκαρτερεῖν, ταῦτ ̓ ἀκούων καρτερεῖν. Τοιοῦτο τῶν ξένων τι καταχεῖται σκότος.]
5.Ut vero summatim loquar, quantum ceterae urbes in iis quae ad voluptatem et vitae emendationem pertinent, agris praestant, tantum discriiminis est inter Atheniensium urbem et reliquas. Verum summa in vitandis meretricibus adhibenda est diligentia, ne quis per imprudentiam malo suavi pereat. Ita de Athenis Lysippus: Tu truncus es si non Athenas videris; si visae Athenae non inescant, asinus es; si non grave has relinquere, es cantherius. [Haec urbs (Rhodus) est Graeca, quae rosis similis suavitatem habet, simul et molestiam exhibet. Nam magnum Solis festum gratum praebet otium, annus vero (?) solaris ad insaniam me adigit. Quum autem populeum ramum delicate coronam solarem appellitent, offendor adeo hisce, ut mallem equidem mortem oppetere quam haec audiendo perpeti. Tnata calligo peregrinis offunditur.]5. ἑταίρας] editt, ἑτέρας cod. — κανθήλιος] editt.; σκανθήλιον codex; κανθήλιον Stephanus in graecis, vertens tamen quasi esset κανθήλιος. — Sequentes versus novem ab antecedentibus prorsus separandos esse ut ab auctore alia occasione laudatos, aut ab aliena manu h. l. annotatos, censent interpretes. Probabiliter. Ceterum omnes duodecim versus esse possunt Atheniensis hominis, qui Rhodi degens patriam cum Rhodiorum urbe comparat, illam in coelum efferens, hanc dicens jucundis nonnullis mixta habere quae Atheniensem hominem ad insaniam adigant. — ἴσην] Stephanus; δίσσην codex; ῥόδων δίκην Naekius. — Χἄμ ̓ ἀηδίαν] Hermannus; καὶ ἀμαληδίαν codex. — ᾶλίεια τὰ μεγάλ ̓] Naekius; ἀλίειτα μεγάλην codex. De Solis apud Rhodios cultu satis constat. De Halieis festis v. Athen. 13, p. 561, E; Aristid. I, p. 808 ed. Ddf.; Eustath. In Od. 6, 266, p. 1562. — εἰς σχολὴν] Stephan.; εἰ σχολὴν codex; μεγάλην μ ̓ εἰς χολὴν ἄγει Holsten.; τὰ γὰρ ἁλιεῖ ἐκεῖ μεγάλην σχολὴν ἄγει (de solis enim festo ibi nemo cogitat), Hermannus ap. Marxium, putans Rhodium hominem loqui de Atheniensium urbe. Τὰ γὰρ Ἁλιεῖα μὲν μεγάλην ἔχει σχολήν, Nam Haliea quidem sacra magnam afferunt oblectationem, Meineckius Fr. Com. II, p. 147. — ἔτος] ἔπος conj. Holstenius; ἕδος Osannus de colosso cogitans, ἔθος Stephanus. «Ἔτος pro ἐνιαυτὸς dici non credo nisi exempla afferenti. Mihi non improbabile videbatur, Rhodios etiam pultem, qua festis Halieorum diebus vescebantur, solarem pultem ἁλιακὸν ἔτνος, dixisse.» Meinekius Com. II, 147. — λεύκην] Schol. Pindar. Ol. 7, 147: ὁ δὲ στέφανος (sc. παρὰ Ῥοδίοις) λεύκη δίδοται. — τοιοῦτο τῶν] editt.; τοιούτων codex. — καταχεῖται] Hermann.; καλεῖται codex.
2566.
Ἐντεῦθεν εἰς Ὠρωπὸν διὰ Ψαφιδῶν καὶ τοῦ Ἀμφιαράου Διὸς ἱεροῦ ὁδὸν ἐλευθέρῳ βαδίζοντι σχεδὸν ἡμέρας προσάντη [πάντα]· ἀλλ ̓ τῶν καταλύσεων πολυπλήθεια τὰ πρὸς τὸν βίον ἔχουσα ἄφθονα καὶ ἀναπαύσεις κωλύει κόπον ἐγγίνεσθαι τοῖς ὁδοιποροῦσιν.
6.Hinc ad Oropum per Psaphidas et Amphiarai Jovis fanum iter facienti, unius fere viro expedito diei, omnia sunt acclivia et ardua: quamquam ob crebra diversoria quae rebus ad vitam necessariis instructa requiem praebent, nulla viatoribus obrepit lassitudo.6. Ψαφιδῶν] scripsi innuente Salmasio ad Solin. p. 146. Codex δαφνιδὸν habet. Psaphis vel Psaphidae, Oropiorum oppidum, in via sita quae ex Attica per Parnethem montem Oropum ducit. Holstenius, Marixus, Gailius scripserunt Δελφίνιον. Quamquam apte Stephanus monuerat Δελφίνιον litus non videri huc pertinere. Laudant Strabonem IX, p. 403, ubi: Ἀρχὴ (Βοιωτίας) ὁ Ὠρωπός καὶ ὁ λιμὴν, ὅν καλοῦσι Δελφίνιον ... Μετὰ δὲ τὸ Δελφίνιόν ἐστιν ὁ Ὠρωπὸς ἐν εἴκοσι σταδίοις. Verum Strabo non progreditur via ex Attica ducente, uti Noster facere putandus est, sed ἀπὸ τῆς παραλίας ἄρχεται. Wordsworth. (Transact. Of the roy. Society of literat. tom. III, p. 407. London. 1839), conj. Ἀφιδνῶν, quod verisimile esse videtur Letronnio (Fragm. d. poëmes géogr. p. 161), neque recipere dubitassem, nisi quod sequitur καὶ δι ̓ Ἀμφιαράου Δ. Ἱεροῦ, indicare videretur de proximis Oropi locis atque jam in Boeotia sitis esse cogitandum. Vossius ad Melam p. 151 conj. Δαφνοΐδων vel δφνοειδῶν; Fuhrius δαφνῶν, vel δαφνιδίου. — Διὸς] ejici hanc vocem voluit Casaubonus, suffragante Fuhrio. Cautius in his agendum esse censbunt mythologi. De Amphiaraeo V. Strabo IX, p. 399; Pausan. I, 34. IX, 19; Diog. L. II, 142. Welcker. Ad Philostr. p. 366 sqq.; Müller. Min. p. 486. — ὁδὸν κτλ.] Codex ὁδὸν ... πρόσαντα. «Corruptissima haec sunt. Lego autem: ἐντεῦθεν εἰς Ὠρωπὸν στάδια**. Ὁδὸς διὰ** καὶ τοῦ Ἀμφ. ἱεροῦ καὶ Ἐλευθερῶν (!) βαδίζοντι, σχεδὸν ἡμέρας, προσάντης πᾶσα. Haec ita restituimus, non quod affirmare velimus sic scriptum a Dicaearcho fuisse, sed quod haud paullo sit haec quam vulgata lectio concinnior et verae lectioni propior atque aliis locis magis similis.» Casaubonus. Retinui ὁδὸν accusativum, utpote a βαδίζοντι pendentem; deinde conjeci προσάντη πάντα. Malim tamen scr. ὁδὸς. et majorem interpunctionem ponere post v. ἡμέρας. Adverbii forma πρόσαντα nusquam occurrit. — ἐλευθέρῳ] i. e. εὐζώνῳ. Jacobs l. l. conj. ἐλευθέρως.
7.
δὲ πόλις τῶν Ὠρωπίων οἰκία Θηβῶν ἐστὶ, μεταβόλων ἐργασία, τελωνῶν ἀνυπέρβλητος πλεονεξία, ἐκ πολλῶν χρόνων ἀνεπιθέτῳ τῇ πονηρίᾳ συντεθραμμένη· τελωνοῦσι γὰρ καὶ τὰ μέλλοντα πρὸς αὐτοὺς εἰσάγεσθαι. Οἱ πολλοὶ αὐτῶν τραχεῖς ἐν ταῖς ὁμιλίαις. Τοὺς συνετοὺς ἐπανελόμενοι. Ἀρνούμενοι τοὺς Βοιωτοὺς Ἀθηναῖοι εἰσὶ Βοιωτοί. Οἱ στίχοι Ξένωνος· Πάντες τελῶναι, πάντες εἰσὶν ἅρπαγες. Κακὸν τέλος γένοιτο τοῖς Ὠρωπίοις.
7.Urbs vero Oropiorum domus est mercenariorum, propolarum quaestus, portitorum publicanorum ihsuperabilis avaritia, et extremae isti improbitati a longo inde tempore assueta: Nam vectigalia exigunt etiam ob ea quae ad ipsos deferenda sunt. Eorum plurimi asperi in congressibus, cordatiores viros de medio tollumt: Boeotia. De illis Xeno: Omnes pubhcani, omnes sunt raptores. Malus finis sit Oropiis.7. Ὠρωπίων] Ὠρωπῶν codex. — οἰκία Θηβῶν] sic codex corrupte; ἀποικία Θ. Marx; οἰκεία Θ. Stephanus, Vulcanius, Casaubouns, Gai., Buttmannus. Coloniam Thebarum Oropum esse nemo tradit. Pausanias I, 44 hoc tantum monet, Oropum τὰ ἐξ ἀρχῆς Boeotiae (non vero Atticae) urbem fuisse. Fata urbis modo Thebanis, modo Atheniensibus subjectae, modo liberae suique juris, exponunt Dodwellus in Diss. de Dic. et Meier. in Encyclop. Hal. s. v., et his ducibus Fuhrius ad n. l. Ut mitlam antiquiora, post pugnam Chaeronensem (Ol. 110, 3) Philippus Oropum Thebanis ereptam tradidit Atheniensibus. Post bellum Lamiense (Ol. 114, 3) Oropii libertatem recuperarunt, pace cum Antipatro inita, quam ratam esse regum nomine jubet Polysperchon (Ol. 115, 3. Diodor. XVIII, 56). Deinde (Ol. 117, 1. 312) Cassander urbem occupat; verum mox praesidium Macedonicum Polemon Antigoni dux expellit, urbemque tradit Boeotis (Diodor. XIX, 77). Num deinde Oropii denuo in Thebanorum potestatem venerint, iisque subjecti fuerint quo tempore auctor noster scripsit (scribere vero haec ante 285 a. C. propter Posidippi mentionem vix potuit) haud liquet Igitur ex historia nequit confirmari Iectio οἰκεία Θηβῶν. — Fuhrius p. 233 ita: «Vulgata lectio ex sententiarum connexu evulsa aut de domo Thebarum, ita ut Oropi exiguitas cum Meiero significaretur, aut οἰκία pluraliter intellecto de domiciliis, sedibus Thebanorum, aut plane non interpretanda, retineri et, ut in laciniis male divulsis, defendi fotest.» Wordsworth. l. l. conjecit: σκεἀ Θηβῶν, «lecon fort ingénieuse, ce qui ne veut pas dire qu ̓elle soit la véritable (Letronne. ll. p. 161).» Equidem puto latere in vulgata ejusdem generis epitheton ornans, cujus sunt sequentia, μεταβόλων ἐργασία, τελωνῶν πλεονεξία. Itaque scripserim οἰκία θητῶν (domus familia meranariorum, βαναύσων, πονηρῶν) vel αἰδία θητῶν (contumelia, foedum vulgus mercenariorum), ita ut ab infimis procedens auctor tria Dequitiae genera memoret: θῆτας, μεταβόλους, τελώνας. — μεταβόλων] vel μεταβολέων Stephanus; μεταβολῶν codex. — τῇ πον.] articulus ejiciendus, nisi fortasse fuit ταύτῃ τῇ πον. — συντεθραμμένη] sc. [ἡ πόλις. — τελωνοῦσι γὰρ κτλ.] «His verbis Boeckhius De oeconomia Atheniensium p. 342 haud compertum se habere professus est, utrum vectigal in confinio modo a Boeotis modo ad Atheniensibus sumptum an, quum Oropus mari quoque adjacuisset et res ex Euboea olim per Oropum in Atticam invectae fuissent, portitorium significatum fuerit.» Fuhr. p. 238. Ceterum vitio vel lacuna locus laborat. Nam sententia flagitatur ejusmodi, ut Oropii dicantur etiam de iis rebus vectigal exigere, quae apud alios eo exemptae esse solent. Quod Fuhrius putat eos portitoria exegisse etiam mercium quae futuro tempore importatum iri viderentur, id quomodo fieri potuerit me non perspicere fateor. — ἐπανελόμενοι] ἐπανελόμενοι codex; ἐξαν. Fuhr., nescio cur Jacobsius ad Philostr. ll, 24 vertit: asperi homines, qui absurdis sermonibus cordatiores enecant. — Ἀθηναῖοι εἰσὶ Β.] malim Ἀθ. Β. εἰσἰ, ut infra (§ 11) est de Plataeensibus. Marxius conj. Ἀθηναίοις εἰσὶ βοηθοί. — Ξένωνος] Comicus aliunde non notus. V. Meinek. Fragm. Com. I, p. 500; IV, p. 596.
2578.
Ἐντεῦθεν εἰς Τάναγραν στάδια λ’· ὁδὸς δι ̓ ἐλαιοφύτου καὶ συνδένδρου χώρας, παντὸς καθαρεύουσα τοῦ ἀπὸ κλώπων φόβου. δὲ πόλις τραχεῖα μὲν καὶ μετέωρος, λευκὴ δὲ τῇ ἐπιφανείᾳ καὶ ἀργιλλώδης· τοῖς δὲ τῶν οἰκιῶν προθύροις καὶ ἐγκαύμασιν ἀναθηματικοῖς κάλλιστα κατεσκευασμένη. Καρποῖς δὲ τοῖς ἐκ τῆς χώρας σιτικοῖς οὐ λίαν ἄφθονος, οἴνῳ δὲ τῷ γινομένῳ κατὰ τὴν Βοιωτίαν πρωτεύουσα.
8.Hine ad Tanagram stadia triginta. Iter per regionem oleis consitam et silvosam atque omni a latronibus metu liberam. Urbs autem ardua ascensu et in alto posita; superficie alba et argillacea, domorum vestibulis et picturis encausticis pulcherrime instructa; fructibus frumentaceis, quos regio profert, non admodum abundans, sed vino quod nascitur in Boeotia primas tenens.8. Λ’] codex; ρλ’ editt. Aperto errore. — κλώπων] Hemsterhusius ad Lucian. D. M. ll, p. 535 ed. Bip.; κλωπῶν codex, κλοπῶν editt. — ἐγκαύμασιν] editt.; ἐκκ. Codex. — ἀναθημ.] codex, Marx; ἀναθεμ ... vulgo. — οἴνῳ πρωτ.] Bacchus in numis Tanagraeorum. V. Rasch. Lex. Numism. V, 1, p. 501.]
9.
Οἱ δ ̓ ἐνοικοῦθντες ταῖς μὲν οὐσίαις λαμπροὶ, τοῖς δὲ βίοις λιτοί· πάντες γεωργοὶ, οὐκ ἐργάται· δικαιοσύνην, πίστιν, ξενίαν ἀγαθοὶ διαφυλάξαι· τοῖς δεομένοις τῶν πολιτῶν καὶ τοῖς στειχοπλανήταις τῶν ἀποδημητικῶν ἀφ ̓ ὧν ἔχουσιν ἀπαρχόμενοί τε καὶ ἐλευθέρως μεταδιδόντες, ἀλλότριοι πάσης ἀδίκου πλεονεξίας. Καὶ ἐνδιατρῖψαι δὲ ξένοις ἀσφαλεστάτη πόλις τῶν κατὰ τὴν Βοιωτίαν· ὕπεστι γὰρ αὐθέκαστός τε καὶ παραύστηρος μισοπονηρία διὰ τὴν τῶν κατοικούντων αὐτάρκειάν τε καὶ φιλεργίαν.
9.Incolae quod fortunas attinet splendidi, sed in victu cultuque parci sunt. Omnes agriculturae, non opificiis operam dant: justitiam, fidem atque hospitii jus religiose observant: popularibus suis egenis et peregrinis etiam mendicis vagabundis opum suarum quasi libamina offerunt, et liberaliter erogant, ab omni denique turpi lucro abhorrent. Nulla per totam Boeotiam urbs est, in qua tutius possint commorari peregrini: adest enim rigidum et acerbum in improbos odium, eo quod incolae sorte sua contenti vivant et laboribus sese exerceant.9. στειχοπλ]. στιχοπλ. In apographo Hervartiano. — ἀποδημ.] «forte ἐπιδημ.» Stephan. et Casaub. — ὕπεστι] codex., Marx; ἄπεστι vulgo.
10.
Προσπάθειαν γὰρ πρός τι γένος ἀκρασίας ἤκιστα ἐν ταύτῃ τῇ πόλει κατενόησα, δι ̓ ἣν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τὰ μέγιστα γίνεται ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἀδικήματα. Οὗ γὰρ βίος ἐστὶν ἱκανὸς, προσπάθεια πρὸς κέρδος οὐ φύεται· χαλεπὸν ἄρα τούτοις ἐγγίνεσθαι πονηρίαν.
10.Neque enim ulli intemperantiae generi vel minimum deditos esse illos animadverti, quae plerumque causa est maximorum inter homines scelerum. Nam ubi omnia ad vitam necessaria adsunt, nulla ibi homines sollicitat lucri cupiditas; difficile itaque improbitatem eos invadere.— 10. ἄρα] παρὰ codex et editt.; καὶ χαλεπὸν παρὰ τ. Marx; καὶ προσπάθεια ... φύεται, χαλεπὸν παρὰ κτλ. Stephanus, Fuhr.
11.
Ἐντεῦθεν εἰς Πλαταιὰς στάδια σ’. Ὁδὸς ἡσυχῇ μὲν ἔρημος καὶ λιθώδης, ἀνατείνουσα δὲ πρὸς τὸν Κιθαιρῶνα, οὐ λίαν δὲ ἐπισφαλής. δὲ πόλις κατὰ τὸν κωμῳδιῶν ποιητὴν Ποσείδιππον ναοὶ δὑ ̓ εἰσὶ καὶ στοὰ καὶ τοὖνομα, καὶ τὸ βαλανεῖον καὶ τὸ Σαράβου κλέος, τὸ πολὺ μἐν ἀκτὴ, τοῖς δ ̓ Ἐλευθερίοις πόλις. Οἱ δὲ πολῖται οὐδὲν ἕτερον ἔχουσι λέγειν, ὅτι Ἀθηναίων εἰσὶν ἄποικοι καὶ ὅτι τῶν Ἑλλήνων καὶ Περσῶν παρ ̓ αὐτοῖς μάχη ἐγένετο. Εἰσὶ δὲ Ἀθηναῖοι Βοιωτοί.
11.Hinc ad Plataeas stadia ducenta Via aliquantum deserta et lapidose ad Cithaeronem attolluen se, non tamen valde periculosa. Urbs vero juxta Posidippum comicum: Nihil aliud quam duo templa, porticus et nomen, et balneum et Sarabi decus: reliquo quidem tempore litus, Eleutheriis festis vero urbs Cives non aliud habent quod de se Praedicent, quam se Atheniensium colonos esse, proeliumque inter Graecos et Persas ibi commissum fuisse Sunt vero Athenienses-Boeoti.11. Οὐκ ἐπισφαλής] sc. Praecipitiis. Particulam οὐκ deleri voluit Marx., quum latrociniis Cithaeron infestus dicatur ap. Diog. L. ll, 136, Lucian. D. M, 27, ubi Hemsterhusius nostri loci memor vulgatam lectionem tuetur. — κατὰ τὸν] κ. Τῶν κ. π. Ποσίδιππον codex. — ναοὶ] «Fortasse νεῴ, Ceterum non duo, sed tria Plataeensium templa celebrat Pausanias IX, 3 et 4, Junonis, Minervae, Cereris.» Meinek. Fragm. Com. IV, p. 525. Anno tertio ante Leuctricam pugnam ἡ πόλις ὑπὸ τῶν Θηβαίων καθῃρέθη πλὴν τὰ ἱερὰ, Pausan. IX, 1, 8. Quod infortunium etiam Postidippi aetate aspectus urbis revocaverit. — Σαράβου] «Legebatur Σηράμβου [Συράμβου in edit. Hoesch.]. Unice vera hujus nominis scriptura est Σάραβος, docente versu dactylico Achaei apud Athenaeum IV, p. 173, E. Eaque forma omnibus locis restituenda est ubicunque cauponis istius Plataeensis nomen Σάραμβος scribitur.» Meinek. Cf. de caupone Platon. Gorg. p. 518, B; Athen. III, p. 112, D; Aristid. III, p. 251. 317; Themistius Orat. IV, p. 129 ed. Petav. — ἀκτή] «Cum litore comparat Plataeensium urbem propter solitudinem. Similiter Accius ap. Cic. Ad Att. I, 18: non homo, sed littus, aer et solitudo mera, quamquam is de Lemno ins. loquitur. Tum Ἐλευθερίοις pro vulg. Ἐγευθέροις restituit Vossius ad Scyl. p. 9. De Eleutheriorum festo summa cum solemnitate apud Plataeenses celebrato nota sunt omnia.» Heinek. — Ἀθηναῖοι Βοιωτοί] «Plataeenses non solum Atheniensium socii exstiterunt, sed etiam inde ab Ol. 88, 1 (v. Boeckh. Staatsh. Staatsh. I, p. 282. n. 486, Hermann. Staats-Alterth. p. 221) magnam partem civitate Atheniensium donati sunt, et omnino inter Athenienses et Plataeenses ἰσοπολιτείας ratio intercessisse videtur. Cf. Demosth. Adv. Neaer. p. 1377 sqq.; Isocrat. Plataicus, Lysias In Pancleont.; Pausan. IX, 1; schol. Aristoph. Ran. 706.» Fuhr. p. 275. Plura dabunt G. O. Friedrich. Specimen rerum Plataic. (Berolin. 1841) et M. F. Munscher Diss. de reb. Plataeens. (Hanau. 1841).
25812.
Ἐντεῦθεν εἰς Θήβας στάδια π’. Ὁδὸς λεία πᾶσα καὶ ἐπίπεδος. δὲ πόλις ἐν μέσῳ μὲν τῆς τῶν Βοιωτῶν κεῖται χώρας, τὴν περίμετρον ἔχουσα σταδίων ο’· πᾶσα δ ̓ ὁμαλή· στρογγύλη μὲν οὖσα, καινῶς δ ̓ ἐρρυμοτομημένη διὰ τὸ τρὶς ἤδη, ὥς φασιν αἱ ἱστορίαι, κατεσκάφθαι διὰ τὸ βάρος καὶ τὴν ὑπερηφανίαν τῶν κατοικούντων.
12.Hinc Thebas usque stadia octoginta. Via omnis plana est et campestris. Urbs autem in medio regionis Boeoticae sita est, circuitum habens stadiorum septuaginta: tota plana est, figura rotunda, colore nigro. Vetus quidem urbs est, noviter autem in vias rectas divisa; jam enim ter (ut dicunt historiae) eversa est ob gravem incolarum insolentiam et superbiam.12. Π’] ο’ sec. Thucyd. II, 5. — ἐν μέσῳ] editt., ἐν μέσῃ cod. — σταδ. ο’] 43 stadia exhibet Dionysius in Ἀναγρ. Ἑλλάδ. — τρὶς] ab Erigonis, deinde a Pelasgis, ut videtur, tempore belli Trojani, tertio ab Alexandro. Cf. Diodor. XIX, 53.
13.
Καὶ ἱπποτρόφος δὲ ἀγαθή· κάθυδρος πᾶσα, χλωρά τε καὶ γεώλοφος· κηπεύματα ἔχουσα πλεῖστα τῶν ἐν τῇ Ἑλλάδι πόλεων. Καὶ γὰρ ποταμοὶ ῥέουσι δι ̓ ἀυτῆς δύο τὸ ὑποκείμενον τῇ πόλει πεδίον πᾶν ἀρδεύοντες. Φέρεται δὲ καὶ ἀπὸ τῆς Καδμείας ὕδωρ ἀφανὲς διὰ σωλήνων ἀγόμενον ὑπὸ Κάδμου τὸ παλαιὸν, ὡς λέγουσι, κατεσκευασμένον.
13.Equorum quoque altrix est egregia; aquis undique abundat, virdis et colliculis distincta; pluribus hortis cultis quam ulla alia urbs Graeciae praestans Duo enim fluvii per eam labuntur, planitiem omnem urbi adjacentem irrigantes. Quin etiam a Cadmea aque ducitur occulta per canales, idque antiquo Cadmi, ut aiunt, artificio.13. ὑποκείμ.] codex et Marx., ante quem legebatur ἐπικείμ. — Καδμείας] Καδμείας cod.
14.
μὲν οὖν πόλις τοιαύτη. Οἱ δ ̓ ἐνοικοῦντες μεγαλόψυχοι καὶ θαυμαστοὶ ταῖς κατὰ τὸν βίον εὐελπιστίαις· θρασεῖς δὲ καὶ ὑβρισταὶ καὶ ὑπερήφανοι, πλῆκταί τε καὶ ἀδιάφοροι πρὸς πάντα ξένον καὶ δημότην καὶ κατανωτισταὶ παντὸς δικαίου·
14.Urbs equidem talis est. Quod incolas spectat, illi magnanimi sunt, et in hona spe de quibusvis vitae negotiis leviter concipienda mirifici; sed audaces, contumeliosi, superbi, ad verbera prompti, peregrinum et popularem nullo discrimine habentes, omnis juris contemptores:— 14. Καὶ κατανωτ.] sic cod.; idem conjecerat Hoeschel.; editt. Omittunt καί.
15.
πρὸς τὰ ἀμφισβητούμενα τῶν συναλλαγμάτων οὐ λόγῳ συνιστάμενοι, τὴν δ ̓ ἐκ τοῦ θράσους καὶ τῶν χειρῶν προσάγοντες βίαν, τά τε ἐν τοῖς γυμνικοῖς ἀγῶσι γινόμενα πρὸς αὐτοὺς τοῖς ἀθληταῖς βίαια εἰς τὴν δικαιολογίαν μεταφέροντες.
15.controversias circa commercia ortas non verbis et ratione componere solent, sed audaciam et manuum violentiam hanc ad rem abhibent; ideoque quae in gymnicis certaminibus athletae in semet invicem committunt violenta, ea illi in judiciorum disceptationem transferunt.— 15. Γινόμενα] Vulcan., γένομ. Codex. — τά τε ἐν τοῖς γυμν.] addidi particulam τε. — πρὸς αὑτοὺς τοῖς ἀθληταῖς] πρὸς αὐτοὺς τοῖς δὲ ἂθλ. codex. Fuhrius verba transponit, nescio an recte, hunc in modum scripsit: τὰ δὲ τοῖς ἀθληταῖς ἐν τοῖς γυμνικοῖς ἀ. γ. Πρὸς αὐτοὺς (apud eos!) βίαια. De re cf. Müller. Min. p. 409.
16.
Διὸ καὶ αἱ δίκαι παρ ̓ αὐτοῖς δι ̓ ἐτῶν τοὐλάχιστον εἰσάγονται τριάκοντα. γὰρ μνησθεὶς ἐν τῷ πλήθει περὶ τινος τοιούτου καὶ μὴ εὐθέως ἀπάρας ἐκ τῆς Βοιωτίας, ἀλλὰ τὸν ἐλάχιστον μείνας ἐν τῇ πόλει χρόνον, μετ ̓ οὐ πολὺ παρατηρηθεὶς νυκτὸς ὑπὸ τῶν οὐ βουλομένων τὰς δίκας συντελεῖσθαι θανάτῳ βιαίῳ ζημιοῦται. Φόνοι δὲ παρ ̓ αὐτοῖς διὰ τὰς τυχούσας γίνονται αἰτίας.
16.Hinc etiam fit ut lites apud eos per triginta minimum annos instruantur (non vero peragantur). Quisquis enim apud populum hujusmodi rei mentionem fecerit, ac non statim e Boeotia migraverit, sed vel brevissimo temporis spatio in urbe manserit, paullo post, structis noctu insidiis, ab iis qui causas peragi nolunt, morte violenta mulctatur. Ac omnino levissimas ob causas caedes apud eos perpetrari solent.
17.
Τοὺς μὲν οὖν ἄνδρας συμβαίνει τοιούτους εἶναι. Διατρέχουσι δέ τινες ἐν αὐτοῖς ἀξιόλογοι, μεγαλόψυχοι, πάσης ἄξιοι φιλίας. Αἱ δὲ γυναῖκες αὐτῶν τοῖς μεγέθεσι, πορείαις, ῥυθμοῖς εὐσχημονέσταταί τε καὶ εὐπρεπέσταται τῶν ἐν τῇ Ἑλλάδι γυναικῶν. Μαρτυρεῖ Σοφοκλῆς· Θήβας λέγεις μοι τὰς πύλας ἑπταστόμους, οὖ δὴ μόνον τίκτουσιν αἱ θνηταὶ θεούς.
17.Viri igitur tales esse solent: quamquam inter eos passim occurrunt etiam eximii quidam et magnanimi atque omni amicitia digni. Uxores autem eorum proceritate, incessu, corporis concinnitate ommum Graeciae feminarum elegantissimae et speciosissimae sunt. Testatur Sophocles: Thebas mihi narras portas habentes septenas, ubi solum mortales mulieres pariunt deos.— τ. πύλας] ταῖς πύλαις Salmas. — θεούς] sc. Herculem, Bacchum. Steplianus conj. Οἱ θνητοὶ θεάς, quod recepit Bothe in fragm. Soph. Cf Müller. Min. p. 28. —
25918.
Τὸ τῶν ἱματίων ἐπὶ τῆς κεφαλῆς κάλυμμα τοιοῦτόν ἐστιν, [ὥστε] ὥσπερ προσωπιδίῳ δοκεῖν πᾶν τὸ πρόσωπον κατειλῆφθαι. Οἱ γὰρ ὀφθαλμοὶ διαφαίνονται μόνον, τὰ δὲ λοιπὰ μέρη τοῦ προσώπου πάντα κατέχεται τοῖς ἱματίοις. Φοροῦσι δ ̓ αὐτὰ πᾶσαι λευκά.
18.Capitis tegmen apud ipsas tale est, ut eo veluti larva tota facies velari videatur: oculi tantum apparent, reliqua autem faciei pars veste occulitur quam omnes albam gestant.18. ὥστε] addidi; Stepha. ὤσπερ mutat in ὤστε.
19.
Τὸ δὲ τρίχωμα ξανθὸν, ἀναδεδεμένον μέχρι τῆς κορυφῆς· δὴ καλεῖται ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων λαμπάδιον. Ὑπόδημα λιτὸν, οὐ βαθὺ, φοινικοῦν δὲ τῇ χροιᾷ καὶ ταπεινὸν, ὑσκλωτὸν ὥστε γυμνοὺς σχεδὸν ἐκφαίνεσθαι τοὺς πόδας.
19.Crines illis flavi, in nodum colligati usque ad verticem; atque id ab indigenis appellatur lampadium. Calceamentum tenue, non profundum, purpureum colore et humile, currigiis vero ita astrictum, ut nudi propemodum pedes conspiciantur.
20.
Εἰσὶ δὲ καὶ ταῖς ὁμιλίαις οὐ λίαν Βοιώτιαι, μᾶλλον δὲ Σικυώνιαι. Καὶ φωνὴ δ ̓ αὐτῶν ἐστὶν ἐπίχαρις· τῶν δ ̓ ἀνθρώπων ἀτερπὴς ἠδὲ βαρεῖα.
20.Quotidiana vitae consuetudine non admodum Boeoticae sunt, sed Sicyonias potius referunt. Vox illarum est grata, virorum autem injucunda et gravis.
21.
Ἐνθερίσαι μὲν πόλις οἵα βελτίστη· τό τε γὰρ ὕὀωρ πολὺ ἔχει καὶ ψυχρὸν καὶ κήπους· ἔστι δ ̓ εὐήνεμος ἔτι καὶ χλωρὰν ἔχουσα τὴν πρόσοψιν, ἐχόπωρός τε καὶ τοῖς θερινοῖς ὠνίοις ἄφθονος· ἄξυλος δὲ ἐγχειμάσαι οἵα χειρίστη διά τε τοὺς ποταμοὺς καὶ τὰ πνεύματα· καὶ γὰρ νίψεται καὶ πηλὸν ἔχει πολύν.
21.Ad transigendam quidem aestatem urbs maxime opportuna: aquam enim habet plurimam eamque frigidam hortosque consitos. Est praeterea commodo quoad ventos situ et vernante aspectu: fructibus insuper omnibusque rebus aestivis ad victum venalibus abundat. Ad hiemem vero agendam ob lignorum inopiam pessima est, nec non ob fluvios et ventos; nivosa enim est et lutum plurimum habet.— 21. Ἐχόπωρος] Casaubonus; ἐχέπωρος codex; εὐόπωρος Graevius.
22.
Οἱ στίχοι Λάωνος (γράφει δ ̓ ἐπαινῶν αὐτοὺς καὶ οὐ λέγων τὴν ἀλήθειαν· μοιχὸς γὰρ ἁλοὺς ἀφείθη μικροῦ διαφόρου τὸν ἀδικηθέντα ἐξαγοράσας)· Βοιωτὸν ἄνδρα στέργε, τὴν Βοιωτίαν μὴ φεῦγ ̓ μὲν γὰρ χρηστὸς, δ ̓ ἐφίμερος.
22.De Boeotis Laonis versus (quamquam is scribit laudibus illorum magis studens quam veritati, eo quod prehensus in adulterio impune dimissus erat, esiguo pretio placans injuria affectum): Boeotum ama virum, nec a Boeotia alienus esto: ille est bonus, ista amabilis.— 22. Αάωνος] Laudantur Λάωνος Διαθῆκα: ap Stob. Floril. 123, 5. Ceterum ignotus homo. V. Meinek. Com. I, p. 492. IV, p. 574. — ἐφίμερος] Stephan.; ἐφήμ. codex.
23.
Ἐντεῦθεν εἰς Ἀνθηδόνα στάδια ρξ’· ὁδὸς πλαγία, ἁμαξήλατος δι ̓ ἀγρῶν πορεία. δὲ πόλις οὐ μεγάλη τῷ μεγέθει, ἐπ ̓ αὐτῆς τῆς Εὐβοϊκῆς κειμένη θαλάττης· τὴν μὲν ἀγορὰν ἔχουσα κατάδενδρον πᾶσαν, στοαῖς ἀνειλημμένην διτταῖς. Αὕτη δὲ εὔοινος, εὔοψος, σίτων σπανίζουσα διὰ τὸ τὴν χώραν εἶναι λυπράν.
23.Hinc ad Anthedonem stadia 160:' via obliqua, plaustrisque per agros patet transitus. Urbs non magna est, mari Euboico adjacens; forum habet totum arbolibus consitum, binis porticibus circumdatum. Vino et obsonio abundat, sed non magna frumenti copia, quod solum gracile sit et aridum.23. Ἐντεῦθενδὲ] Circa haec verba desinit apographum Hervartianum. — αὔτη] αὐτὴ mallet Fuhrius. — σίτων] Jacobs. ad Philostr. p. 533; σίτου Stephanus; σίτῳ codex.
24.
Οἱ δ ̓ ἐνοικοῦντες σχεδὸν πάντες ἁλιεῖς, ἀπ ̓ ἀγκίστρων καὶ ἰχθύων, ἔτι δὲ καὶ πορφύρας καὶ σπόγγων τὸν βίον ἔχοντες, ἐν αἰγιαλοῖς τε καὶ φύκει καὶ καλύβαις καταγεγηρακότες· πυῤῥοὶ ταῖς ὄψεσι πάντες τε λεπτοὶ, τὰ δ ̓ ἄκρα τῶν ὀνύχων καταβεβρωμένοι ταῖς κατὰ θάλατταν ἐργασίαις· προσπεπονθότες πορθμοῖς οἱ πλεῖστοι καὶ ναυπηγοὶ, τὴν δὲ χώραν οὐχ οἷον ἐργαζόμενοι, ἀλλ ̓ οὐδὲ ἔχοντες, αὑτοὺς φάσκοντες ἀπογόνους εἶναι Γλαύκου τοῦ θαλασσίου, ὃς ἁλιεὺς ἦν ὁμολογουμένως.
24.Incolae propemodum omnes piscatores sunt, ex hamis et piscibus, ex purpura et spongiis victum sibi comparantes: in litoribus atque alga et tuguriis consenescunt: rufi omnes et graciles, partes unguium extremas operibus marinis arrosas habentes. Plurimi transtrefando addicti naviumque fabricatores. Territorium tantum abest ut colant, ut ne habeant quidem, dicentes se a Glauco marino oriundos esse, quem fuisse piscatorem constat.— πορφύρας] πορφυρῶν mavult Vulcanius. — πυρροὶ] non coma, ut Müllerus putat Min. p. 29, nec fuco, ut Fuhrius; sed solis aestu adusti cuteque rutili, uti solent in mari vitam degentes. — πορθμοῖς] πορθμίοις conj. Stephanus; καταβεβρωμένοι· ταῖς κ. θ. ἐ. πρ., πορθμεῖς οἱ πλ. conj. Marx. Haud male — ὁμολογουμένως] sic cod.; ὁμολογούμενος editt.
25.
μὲν οὖν Βοιωτία τοιαύτη· αἱ γὰρ Θεσπιαὶ φιλοτιμίαν [μὲν] ἔχουσι μόνον ἀνδρῶν καὶ ἀνδριάντας οὐ πεποιημένους, ἄλλο οὐδέν. Ἱστοροῦσι δ ̓ οἱ Βοιωτοὶ τὰ κατ ̓ αὐτοὺς ὑπάρχοντα ἴδια ἀκληρήματα λέγοντες ταῦτα· τὴν μὲν αἰσχροκερδίαν κατοικεῖν ἐν Ὠρωπῷ, τὸν δὲ φθόνον ἐν Τανάγρᾳ, τὴν φιλονεικίαν ἐκ Θεσπιαῖς, τὴν ὕβριν ἐν Θήβαις, τὴν πλεονεξίαν ἐν Ἀνθηδόνι, τὴν περιεργίαν ἐν Κορωνείᾳ, ἐν Πλαταιαῖς τὴν ἀλαζονείαν, τὸν πυρετὸν ἐν Ὀγχήστῳ, τὴν ἀνατσθησίαν ἐν Ἁλιάρτῳ. Τάδ ̓ ἐκ πάσης τῆς Ἑλλάδος ἀκληρήματα εἰς τὰς τῆς Βοιωτίας πόλεις κατερρύη. στίχος Φερεκράτους· Ἄνπερ φρονῇς εὖ, φεῦγε τὴν Βοιωτίαν. μὲν οὖν τῶν Βοιωτῶν χώρα τοιαύτη.
25.Talis igitur est Boeotia: nam Thespiae virorum solum ambitione et statuis affabre factis memorabiles sunt, nihil praeterea memoratu dignum habentes. Narrant vero Boeoti singularum apud ipsos urbium infortuhia hujusmodi verbis: turpe lucrum sedem habere apud Oropum, invidiam Tanagrae, contentionis studium apud Anthedonem, curiositatem apud Coroneam, jactamtiam apud Plataeas, febrim apud Onchestum, stupiditatem apud Haliartum. Illa infortunia e tota Graecia in Boeotiae urbes confluxerunt. Pherecratis versus: Boeotiam caveto, si recte sapis. Talis quidem Boeotorum regio.— 25. Θεσπ.] Θεσπεσιαί codex. — μὲν φιλοτ. μόνονκτλ.] «Suspectum est illud μόνον, praesertim quum praecedat μὲν. Magis etiam suspectam habeo part. Οὐ, nec dubito quin mutari in εὖ debeat.» Stephanus. Holstenius legit: Θ. φιλ. μὲν ἔχουσι, μνήμην ἀνδρῶν, ἄλλο δὲ οὐδέν. Ceterum part. δὲ, quam editiones exhibent, in cod. deest; qued ipsum indicio est particulam μὲν olim defuisse, ortam vero esse ex dittographia voculae μόνον. Quare uncis inclusi. Osannus restitui vult: φιλ. ἔχουσι μόνον ἀνδριάντων, ἄλλο δὲ οὐδέν; quibus in nota marginalis ascriptum fuisset ἤγουν ἀνδριάντας εὖ πεποιημένους; deinde vero ἀνδριάντων in ἀνδρῶν, ἤγουν autem in καὶ mutatum esse, atque tum glossam in textum irrepsisse. Quod paullo longius petitum. Quamquam verba φιλοτιμίαν μόνον ἀνδρῶν male se habent. Neque enim virtutem permagni faciendam commemorari exspectas, sed rem momenti minimi, adeo ut auctor nonnisi ἐν παρόδῳ vel in appendice mentionem Thespiensium faciendam esse existimaverit. Jam quum infra (§ 25) Thespiensibus φιλονεικία tribuatur, φιλοτιμία vero vox nude posita in hunc sensum nemo traxerit, ipso nostro loco φιλονεικία reponenda videri possit; sin genuina vox φιλοτιμία est, ἀνδρῶν fuerit corrupta; possis ἀλεκτρυόνων, vel αἱ γὰρ Θ. φιλ. μόνον ἔχουσι ἀγώνων ἀλεκτρυόνων. — «Verbis ἀνδριάντας οὐ πεπ. Thespienses ipsos significari conjecerim eosque statuas non factas sed genitas, natas nuncupari.» Fuhr. Haud minus mire Celidonio vertit: statue non perfette. Acquiesco in Stephani conjectura, ne audacior videar. Quamquam sententiam multo meliorem eruerim scribendo: καὶ ἀνδριάντα τοῦ Πραξιτελους. Hanc unam statuam indicari veri simillimum est. Strabo IX, p. 416: αἰ Θεσπιαὶ πρότερον μὲν ἐγνωρίζοντο διὰ τὸν Ἔρωτα τοῦ Πραξιτέλους .. Πρότερον μὲν οὖν ἀνέβαινον ἐπὶ τὴν θέαν, ἄλλως οὐκ οὖσαν ἀξιοθέατον. Cf. Plin. XXVI, 5; Plutarch. Erot init.; Pausan. IX, 26; Phot. Bibl. p. 134. — αἰσχροκερδίαν, cod, αἰσχροκέρδειαν editt. — Φερεκράτους] v. Meinek Com. tom. II, p. 343, fr. 7. — Βοιωτῶν χώρα τοιαύτη] «Miram autem quam Osannus rectissime dicit viam, quam topographus in Boeotia describenda sequitur, soli compilatori gravissima sine certo ordine excerpenti, non geographo Dicaearcho vindico.» Fuhr.
26026.
Ἐξ Ἀνθηδόνος εἰς Χαλκίδα στάδια ο’· μέχρι τοῦ Σαλγανέως ὁδὸς παρὰ τὸν αἰγιαλὸν λεία τε πᾶσα καὶ μαλακή· τῇ μὲν καθήκουσα εἰς θάλατταν, τῇ δὲ ὄρος οὐχ ὑψηλὸν μὲν ἔχουσα, λάσιον δὲ καὶ ὕδασι πηγαίοις κατάρρυτον.
26.Ab Anthedone ad Chalcidem statdia septuaginta; usque ad Salganeum tumulum via juxta litus laeva omnis et mollis, ab altera parte ad mare vergens, ab altera mon. tem habens non altum illum, arboribus vero tectum et aquarum fontibus irrigarum.26. Λάσιον] Holstenius; ἄλσιον codex; ἄλσεσι cet. editt.
27.
δὲ τῶν Χαλκιδέων πόλις ἐστὶ μὲν σταδίων ο’, μείζων τῆς ἐξ Ἀνθηδόνος εἰς αὐτὴν φερούσης ὁδοῦ· γεώλοφος δὲ πᾶσα καὶ σύσκιος, ὕδατα ἔχουσα τὰ μὲν πολλὰ ἁλυκὰ, ἓν δ ̓ ἡσυχῇ μὲν ὑπόπλατυ, τῇ δὲ χρείᾳ ὑγιεινὸν καὶ ψυχρὸν, τὸ ἀπὸ τῆς κρήνης τῆς καλουμένης Ἀρεθούσης ῥέον, ἱκανὸν [ὡς] δυναμένης παρέχειν τὸ ἀπὸ τῆς πηγῆς νᾶμα πᾶσι τοῖς τὴν πόλιν κατοικοῦσιν.
27.Urbs Chalcidensium circuitu est stadiorum septuaginta quae excedunt (quoe exoequant?) longitudinem viae quae ab Anthedone ad ipsam ducit. Clivosa tota est et arboribus obumbrata; aquas habet plurimas quidem salsas, unam autem quae etsi ipea quoque subsalsi quiddam habet, tamen usu salubris est et frigida, et copiose adeo mnat a fonte Arethusa, ut sufficiat omnibus urbis incolis.— 27. σταδίων ο’, μείζων] fuerit στ. Οβ vel οη’. Fuhrius inter ali proponitf: στ. ο’, οὐ μείζων; aptius tum vero foret μείων. — ὑπόπλατυ] ὑπὸ πλάτυ codex, ὑπόγυκυ conj. Gronov., Hudson., Gail. Absque causa. — δυναμένης] οὐ δυνάμενον conj. Vulcanius. Vocem ejiciendam censuit Holstenius; tum vero simul etiam ejecerim voculam ὡς, quam etiam solam ejecisse sufficit. Ego uncis eam inclusi. Ceterum olim fuisse puto: ἱκανῶς δυναμένης.
28.
Καὶ τοῖς κοινοῖς δὲ πόλις διαφόρως κατεσκεύασται γυμνασίοις, στοαῖς, ἱεροῖς, θεάτροις, γραφαῖς, ἀνδριάσι, τῇ τ ̓ ἀγορᾷ κειμένῃ πρὸς τὰς τῶν ἐργασιῶν χρείας ἀνυπερβλήτως.
28.Publicis quoque ornaments abunde urbs instructa est, ut gymnasiis, porticibus, templis, theatris, picturis, statuis, foro denique cujus sius mercatorum ad usus commodior esse omnino non possit.— 28. Κειμένῃ Vulcanius κειμένων codex; κειμένη Fuhr.
29.
γὰρ ἀπὸ τοῦ τῆς Βοιωτίας Σαλγανέως καὶ τῆς τῶν Εὐβοέων θαλάττης ῥοῦς εἰς τὸ αὐτὸ συμβάλλων κατὰ τὸν Εὔριπον φέρεται παρ ̓ αὐτὰ τὰ τοῦ λιμένος τείχη, καθ ̓ συμβαίνει τὴν κατὰ τὸν ἐμπόριον εἶναι πύλην, ταύτης δ ̓ ἔχεσθαι τὴν ἀγορὰν πλατεῖάν τε οὖσαν καὶ στοαῖς τρισὶ συνειλημμένην.
29.Nam qui a Salganeo Boeotiae et a mari Euboeensi veniunt fluxus marini in unum coeuntes per Euripum feruntur juxta ipsa portus munimenta, ubi contigit esse portam emporii, quam ipsam excipit forum, latum illud tribusque porticibus circumdatum. Quum itaque proximus sit foro portus, et facilis onerum e navibus vectura, plurimi ad emporinm veniunt: quin etiam Euripus, duplicem habens introitum, facit ut mercatores urbem frequentent.— 29. Κατὰ τὸν Εὐρ.] Marx., καὶ τ. Ε. codex. Verba τῆς τῶν Εὐβοέων θαλάττης ῥοῦς ita intellige ut significent maris fluxum qui juxta oram Euboicam fertur, dum alter est prope litus Boeoticum. Sensum totius nostri loci Buttmannus hunc esse statuit: «fluxum Euboici maris a septemtrione meridiem versus ferri secundum Boeotiae et Euboetiae et Euboeae oras; ad Boeotiae autem Salganeum sic repente maris latitudinem longe prostantibus utrimque oris minui, ut fluxus ille quodammodo in duas sibi occurrentes partes discindatur. His duabus igitur partibus in eundem locum se conjicientibus unum iterum fluxum restitutum ferri secundum ipsa portus moenia.» Fuhr. Miror Ungerum (in Paradox. Theban. p. 175), qui verbis τὸν ἀπὸ τοῦ Σαλγανέως ῥοῦν effici putat Ismeno (?) rivulo ad Salganeum in mare excurrente. Quod inde a Salganeo Boeotiae urbe, aquarum quasi quoddam agmen recto meatu procurrere Dicaearchus sic memoriae prodit, ut adverso flumine (?) ferri subnectat mare Euboicum, videtur ea re satis hoc exphlicatum esse et cognitu facile, a Dicaearcho fluvii alicujus et Boeotici mentionem) haberi, cujus non retorqueatur excursus obvio aestu.»
26130.
Σύνεγγυς οὖν κειμένου τῆς ἀγορᾶς τοῦ λιμένος καὶ ταχείας τῆς ἐκ τῶν πλοίων γινομένης τῶν φορτίων ἐκκομιδῆς, πολὺς καταπλέων ἐστὶν εἰς τὸ ἐμπόριον. Καὶ γὰρ Εὔριπος δισσὸν ἔχων τὸν εἴσπλουν ἐφέλκεται τὸν ἔμπορον εἰς τὴν πόλιν. δὲ χώρα πᾶσα αὐτῶν ἐλαιόφυτος· ἀγαθὴ δὲ καὶ θάλαττα. Οἱ δ ̓ ἐνοικοῦντες Ἕλληνες οὐ τῷ γένει μόνον, ἀλλὰ καὶ τῇ φωνῇ· τῶν μαθημάτων ἐντὸς, φιλαπόδημοι, γραμματικοί· τὰ προσπίπτοντα ἐκ τῆς πατρίδος δυσχερῆ γενναίως φέροντες· δουλεύοντες γὰρ πολὺν ἤδη χρόνον, τοῖς δὲ τρόποις ὄντες ἐλεύθεροι μεγάλην εἰλήφασιν ἕξιν φέρειν ῥᾳθύμως τὰ προσπίπτοντα. στίχος Φιλίσκου· Χρηστῶν σφόδρ ̓ ἐστὶ Χαλκὶς Ἑλλήνων πόλις.
30.Tota eorum regio oleis consita: mare etiam largum (piscatura) praebet proventum. Incolae Graeci sunt, non genere solum, sed et sermone, scientiis dediti, peregrinorum amantes, literarum curiosi, incommoda quae ob patriam patiuntur fortiter ferentes. A longo enim tempore in servitutem redacti (quae alioqui ab eorum ingenio liberali velde abhorreret), magnam ad tolerantiam habitum contraxerunt. Hinc illud Philisci: Valde proborum Chalcis Graecorum urbs est.— 30. Τὸν ἔμπορον] Stephanus; τὸν ἐμπόριον codex. — 31. δουλεύοντες κτλ.] «Eam conditionem Dodwelus de jugo Cassandri durioris domini quam Demetrius Phalereus fuit intelligendam esse et dicaearchum talia proferre potuissse adnotvit, quod Demetrii aetate Dicaearchea dominantis mansuetudinem ne irritari quidem possae cognovisset. Marxius autem haec verba ad Atheniensium dominationem, quibus Cbalcis paruisset (coll. Thuc. VIII, 95), vel, id quod probabilius esset, ad Phoxi et Antileontis tyrannidem, cujus Aristotelis Polit. V, 3, 12 mentionem faceret, referenda esse existimavit.» Fuhr. p. 363. — ὄντες] μένοντες conj. Marx. — ἐστὶ χαλκὶς] Meinekius; ἐστὶν ἡ Χ. Codex. Sequitur in cod. Paris. No 443 Suppl. fragmentum 61.

FRAGMENTA TRIA E CODD. PETITA, QUAE DICAEARCHO ASCRIBI SOLENT

FRAGMENTA TRIA E CODD. PETITA, QUAE DICAEARCHO ASCRIBI SOLENT
60. E CODICE GUDIANO ET E CODICE PARISINO No DLXXI, FOL. 430.
Titulus in cod. Paris. Nullus est. In apographo Gudiano inscriptio ex argumento fragminis petita est haec: Ἀναγραφὴ τοῦ Πηλίου ὄρους.
1.
Ὅτι τὸ καλούμενον Πήλιον ὄρος μέγα τ ̓ ἐστὶ καὶ ὑλῶδες, δένδρα ἔχον τοσαῦτα καρποφόρα, ὅσα καὶ τὰς τῶν γεωργουμένων συμβαίνει χώρας. Τοῦ δ ̓ ὄρους μεγίστη καὶ λασιωτάτη ῥίζα τῆς πόλεως κατὰ μὲν πλοῦν ζ’ ἀπέχει στάδια, πεζῇ δὲ κ’.
1.Mons Pelius, vastus et nemorosus, tot frugiferas producit arbores, quot vel in terris hominum assiduo labore excultis provenire solent. Amplisima et densissima radixmontis ab urbe (Demetriade) distat stadiis septem, si maritimum iter computes; at si pedestre, stadiis viginti.— δένδρα ἔχον] δ. ἔχων cod. — πόλεως] sc. a Demetriade urbe, de qua in antecedentibus sermonem fuisse patet e fine fragmenti.
2.
Πᾶν δ ̓ ἐστὶ τὸ ὄρος μαλακὸν, γεώλοφόν τε καὶ πάμφορον· ὕλης δ ̓ ἐν αὐτῷ πᾶν φύεται γένος· πλείστην δ ̓ ὀξύην ἔχει καὶ ἐλάτην, σφένδαμνόν τε καὶ ζυγίαν, ἔτι δὲ κυπάρισσον καὶ κέδρον· ἔστι δ ̓ ἐν αὐτῷ καὶ ἄνθη, τά τε ἀγρια καλούμενα λείρια καὶ λυχνῖδες.
2.Universus mons gaudet terra milliore, collibus distinctus est, magnamque habet fertilitatem, Omne arborum arbustorumque genus in eo nascitur. Praecipue abundat arbore, quam a foliis spinosis oxyam (aculeatam) graece appellant: frequens in illo abies, acer, singillatim genus aceris quae xygia vocatur, cupressus quoque et cedrus. Neque floribus destituitur; habet enim lilium silvestre et rosam lychnidem.— 2 ὔλης] ἡλὴ Gudian. — σφένδαμνον] σφέδαμον cod. Paris.
3.
Γίνεται δ ̓ ἐν αὐτῷ καὶ βοτάνη ἐν τοῖς χερσώδεσι μάλιστα χωρίοις καὶ ῥίζα δένδρου ἥτις τῶν ὄφεων δήγματα δακεῖ ἀπέχειν ὀσμῇ μακρὰν ἀπελαύνει, τοὺς δ ̓ ἐγγίσαντας ἀχρειοῖ, κάρον καταχέουσα, τοὺς δ ̓ ἁψαμένους αὐτῆς ἀναιρεῖ τῇ ὀσμῇ·
3.Plantam quoque alit in locis maxime silvestribus ejusque fruticis radicem, quae serpentum morsus periculosos arcere videtur; eos enim a loco in quo nascitur procul repellit, appropinquantes vero omni facultate nocendi exuit, veterno inducto; qui attigerint denique, odore suo occidit.— 3. Βοτάνη] χειρώνιον appellatur ap. Theophrast. H. Pl. et Dioscor. III, 57 et Nicandrum Ther. 505. — ῥίζα δένδρου] ῥ. δ ̓ ἤδρου Gydian.; δένδρου jam Salmasius restituerat. Vim plantae vel fruticis, quam nunc δένδρον excerptor dicit, in radice fuisse colligitur ex Nicandro l. l. Ceterum hiulcat oratio. — δήγματα δοκεῖ ἀπέχειν (vel εἴργειν) ἐπικ.] sic scripsi pro δ. δοκεῖν ἔχειν ἐπικ. quod est in cod. Parisino; in cod. Gudiano legitur: δῆγμα ἰᾶται, δοκεῖν ἔχειν ἐπικ., ubi ἰᾶται ortum puto ex ἰᾶσθαι, quod scioli glossema erat ad vocem ἀπέχειν vel εἴργειν. Nunc enim nonnisi de viarcendi morsus sermo est; vis medendi hominibus morsus jam expertis memoratur in seqq. Mox scriptum velis: τοὺς μὲν γὰρ. Osannus Parisini libri lectionem ignorans, censuit ante verba τοὺς μὲν ἐκ τῆς χώρας. κτλ. Desiderari sententiam, qua planta ista serpentibus esse periculosa diceretur; ideoque scribendum proposuit: δοκεῖ δ ̓ ἔχεσιν ἐπικίνδυνος, aut δοκεῖ δ ̓ ἔχειν ἔχεσιν ἐπικίνδυνα. «Qua in emendatione, Fuhrius p. 415 adjicit, etiamsi de palaeographica facilitate non dubito, magnopere tamen displicet, quod scriptor quum vixdum ὄφεων protulisset, deinde ita variaverit. — ὀσμῇ παραπλ] ὀσμὴ π. cod. Paris.
2624.
τοιαύτην τὴν δύναμιν ἔχει, τοῖς δ ̓ ἀνθρώποις ἡδεῖα καταφαίνεται· τῇ τοῦ θύμου γάρ ἐστιν ἀνθοῦντος ὀσμῇ παραπλησία, τοὺς δὲ δηχθέντας ὑφ ̓ οὑποτοῦν ὄφεως ἐν οἴνῳ δοθεῖσα ὑγιάζει.
4.Ejusmodi pllens viribus suavissima est homini; odor quippe illius accedit ad thymi florentis fragrantiam, morsos vero a quibusvis serpentibus in vino sumpta restituit sanitati.
5.
Φύεται δ ̓ ἐν τῷ ὄρει καὶ καρπὸς ἀκάνθης, ταῖς λευκαὶα παραπλήσιος μύρτοις· ὃν ὅταν τις τρίψας ἐλαίῳ καταχρίσαι τὸ σῶμα, τοῦ μεγίστου χειμῶνος οὐ λαμβάνει τὴν ἐπαίσθησιν πάνυ βραχεῖαν· οὐδὲ ἐ, τῷ θέρει τοῦ καύματος (κωλύοντος τοῦ φαρμάκου τῇ αὐτοῦ πυκνώσει) τὸν ἔξωθεν ἀέρα καταμάθοις διῖκνεῖσθαι τοῦ σώματος.
5.Nascitur etiam in hoc monte fructus acanthi, propemodum ad albae myrti similitudinem. Quem si quis cum oleo tritum illeverit corpori, intensissimi frigoris non nisi brevissimam vim sentiet: neque aestatis tempore videas corpus ab aestu infestari, hac ipsa herba per spissitudinem suam exteriorem aerem prohibente.— 5. Καρπὸς ἀκ άνθης κτλ.] Aliunde de his non constat nisi ex Heraclidis opere Περὶ τῶν ἐν τῇ Ἑλλάδι πόλεων ap. Apollon. Mir. c. 19, ubi haec: Ἡρακλείδης δὲ ὁ κριτικὸς (κρητικός libri) ἐν τῷ Περὶ τῶν ἐν τῇ Ἑλλάδι πόλεων κατὰ τὸ Πήλιον ὄρος φύεσθαί φησιν ἄκανθαν καρποφόρον, ἦς τὸν καρπὸν ἐάν τις τρίψας μετ ̓ ἐλαίου καὶ ὕδατος χρίσῃ τὸ αὑτοῦ ἢ ἄλλου σῶμα χειμῶνος ὄντος οὐκ ἐπαισθήσεται τοῦ ψύχους. «Osannus eju dem fruticis utroque loco mentionem fieri et vel descriptionem utrobique similem esse animadvertens conjecturam in medio proferri posse existimavit, qua Heraclides (in incerto tamen reliqiut utrum de Pontico an alio quodam cogitandum esset) Pelii descriptionem confecisset.» Fuhr. p. 401. — παραπλήσιος] cod. Paris. Et Fuhr.; vulgo παραπλήσιον. — τρίψας] τρίψαι cod. Par. — ἐλαίῳ] Osannus; λεῖον libri. — καταχρίσαι] Fuhr.; καταχρίσοι vgo. — καταμάθοις] καταμάθους cod. Par; Fuhr. Scripsit: οὐδ ̓ ἄν ἐν τῷ θέρει τοῦ κ. Καταμάθοι, κωλύοντος.. ἀέρα διικνεῖσθαι τ. σ.
6.
Σπάνιος δ ̓ ἐστὶν καρπὸς οὗτος καὶ ἐν φάραγξι καὶ ἐν τόποις φυόμενος ἀποκρήμνοις, ὥστε μόλις μὲν εὑρεῖν, ἂν δ ̓ εὕρῃ τις, μὴ εὐχερῶς δύνασθαι λαβεῖν, ἂν δ ̓ ἐπιχειρῇ λαμβάνειν, κινδύνεύειν ἀπὸ τῶν πετρῶν κατακυλισθέντα διαφθαρῆναι. Μένει δ ̓ δύναμις ἕως ἐνιαυτοῦ, χρονισθεῖσα δ ̓ ἀπόλλυσι τὴν ἑαυτῆς ἐνέργειαν.
6.At raro obvium est hoc fructus genus, neque occurrit nisi in praecipitiis locisque praeruptis. Difficulter itaque invenitur, inventumque non facile potest carpi, quia periculum est, ne qui petit, rupe prolapsus pereat. Vires servat per anni spatium, at tempore ultro procedente efficaciam amittit.— ἀποκρήμνοις] cod. Paris.; ἐπικρ. Gudian.
7.
Ποταμοὶ δὲ διὰ τοῦ ὄρους ῥέουσι δύο, Κραυσίνδων τε καλούμενος καὶ Βρύχων· μὲν τοὺς ὑπὸ ταῖς τοῦ Πηλίου * γεωργουμένους ἀρδεύων ἀγρούς· δὲ παραρρέων μὲν τὸ τῆς Πηλαίας ἄλσος, ἐκβάλλων δὲ εἰς θάλασσαν.
7.Fluvii duo Pelion permeant, quorum alteri nomen Crausindon, alteri Brychon: ille agros, qui ad pedem montis coluntur, rigat; hic praeterfluit Pelaeae nemus, ac deinde exonerat se in mare.7. Πηλίου] ῥίζαις Buttmennus, τοῖς ποσὶ Millerus supplendum monent. Dativus aliuis extrusus esse videtur irrumpente glossemate: etenim in cod. Paris. Legitur γεςργουένους κειμένους ἀρδεύων. Possis tamen ex his eruerr: τοὺς ὑποκειμένους τῷ Πηλίῳ γ. ἀ. ἀ. Fuhrius proponit: ἐν τοῖς ὐπὸ Πηλ., aut τοὺς ἐν ὐπωρείᾳ τοῦ Πηλίου. — ἄλσος Osannus; δάσος vgo. De Pelaea, cui sacer lucus erat, aliunde non constat; neque flumina ista alibi memorantur.
8.
Ἐπ ̓ ἄκρας δὲ τῆς τοῦ ὄρους κορυφῆς σπήλαιόν ἐστι τὸ καλούμενον Χειρώνιον, καὶ Διὸς ἀκταίου ἱερὸν, ἐφ ̓ κατὰ κυνὸς ἀνατολὴν κατὰ τὸ ἀκμαιότατον καῦμα ἀναβαίνουσι τῶν πολιτῶν οἱ ἐπιφανέστατοι καὶ ταῖς ἡλικίαις ἀκμάζοντες, ἐπιλεχθέντες ἐπὶ τοῦ ἱερέως, ἐνεζωσμένοι κώδια τρίποκα κατνά· τοιοῦτον συμβαίνει ἐπὶ τοῦ ὄρου τὸ ψῦχος εἶναι.
8.In altissimo montis cacumine est specus Chironium et fanum Jovis Actaei, in quod sub ortum caniculae, quum astus est vehementissimus, nobilissimi quique e civitatis incolis et juvenes a sacerdote ad hoc delecti ascendunt, induti pellibus novis optimo vellere propter frigoris in monte magnitudinen.— ἀκταίου] ἀκραίου Osannus et Fuhrius, praeter necessitatem, puto. Cf. Müller. Prolegg. p. 271, Min. p. 248, Eumenid. p. 141; Preller ad Polem. Περὶ Διοσκωδίου p. 140; Hermann. Antiqq. Sacr. 23, 23. — ἐπὶτοῦ ἱερ.] ὑπὸ τ. ῖ. Buttmann. — ἡ μὲνμία] μία deest in Gudian.
9.
Τοῦ δὲ ὄρους μὲν [μία] πλευρὰ παρά τε τὴν Μαγνησίαν καὶ Θεσσαλίαν παρήκει, πρός τε ζέφυρον καὶ ἡλίου δύσιν ἐστραμμένη· δ ̓ ἐπὶ τὸν Ἄθω καὶ τὸν Μακεδονικὸν ἐπικεκλημένον κόλπον, πλαγίαν ἔχουσα πᾶσαν καὶ τραχεῖαν τὴν εἰς τὴν Θεσσαλίαν ἐστραμμένην χώραν.
9.Atque alterum quidem montis latus secundum Magnesiam Thessaliamque protenditur, zephyrum versus solisque occasum spectans; alterum vero versus Atho montem et sinum Macedonicum, obliquam totam habens et asperam sui partem, Thessaliam versus conversam.— τὸν Μακεδ.] τὸν deest in Gudian.; dein: Max. καλούμενον ἐπικεκλημένον cod. Paris. Et Gudian. — πλαγίαν] Gail. Fuhr.; πελαγίαν cod.
10.
Τὸ δὲ ὄρος πολυφάρμακόν τέ ἐστι καὶ πολλὰς ἔχον καὶ παντοδαπὰς δυνάμεις τάς τε ὄψεις αὐτῶν γινώσκουσι καὶ χρῆσθαι δυναμένοις· μίαν δέ τινα [ἥτις] ἔχει [ἄλλας] καὶ ἄλλας δυνάμεις (ἀνομοίους). Φύεται δὲ τὸ δένδρον τῷ μεγέθει μὲν οὐ πλέον πήχεος τοῦ ὑπὲρ γῆς φαινομένου, τῇ δὲ χρόᾳ μέλαν· δὲ ῥίζα ἕτερον τοσοῦτόν ἐστι κατὰ γῆς πεφυκυῖα·
10.Plurimarum praeterea herbarum ferax est mons iste, quae varia virtute medica gaudent, si quis eas probe dignoscere et recte illis uti noverit. Ex hisce una pluribus etiam iisque diversis praestat viribus. Est enim arbustum nigro colore, quod altitudine sua, quantum ejus supra terram conspici potest, cubitum haud excedit, sed aeque altam radicem agit infra terram.— τὸδὲ ὄρος κτλ.] «Valde mirum quod hic quasi primo de plantis Pelii montis dici videtur, quum jam antea de earum proprietatibus disseruerit Dicaearchus. Unde colligere nos posse credo, hoc fragmentum non unum locum integrum esse, sed complures locos consutos. Haec est etiam Marxii de hoc minore fragmento sententia.» Buttmann. — πολλὰς ἔχον] π. ἔχων cod. Gud. — καὶ χρῆσθσι] deest. Mox de meo addidi [ἄλλας]; ἀνομοίους inclusi, utpote glossema vocum ἄλλας καὶ ἄλλας. Similia gloss. Jam saepius vidimus. Vox δυνάμεις post δύναμιν (quam vocem ad τινα supplere debemus) non adeo offendit in excerptore, praesertim quum sensu diverso ushrpetur. — τοῦ .. φαινομένου] τὸ .. φαινόμενον Fuhr., quo non opus est. — λεῖα] suspicor ἐλαίῳ, ut supra § 5.
26311.
τούτου δὲ μὲν ῥίζα τριφθεῖσα λεῖα καὶ καταπλασθεῖσα τῶν ποδαγρώντων τοὺς πόνους ἀφίστησι καὶ κωλύει τὰ νεῦρα φλεγμαίνειν· δὲ φλοιὸς λειανθεὶς καὶ μετ ̓ οἴνου ποθεὶς τοὺς κοιλιακοὺς ὑγιαίνει· τὰ δὲ φύλλα τριφθέντα καὶ ἐγχρισθέντα εἰς ὀθόνιον, τῶν ὀφθαλμιώντων καὶ ὑπὸ τοῦ ῥεύματος κατατεινομένων καὶ κινδυνευόντων ῥαγῆναι τὴν ὄψιν τὴν ἐπιφορὰν τοῦ ῥεύματος ἀναστέλλει πρᾳέως καὶ ὡσανεὶ παραιτούμενα μηκέτι ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς φέρεσθαι.
11.Hujus radix trita minute et illita podagricorum dolores abigit, neque nervos aestuare permittit. Cortex comminutus et in vino sumptus curat eos, qui coeliaco morbo vexantur. Folia trita, si linteum illis inungatur, oculorum dolore et suffusione laborantibus, etiam quum periculum est perdendi visus, impetum fluxionis sistunt suaviter ac veluti deprecantia ne ad oculos usque perveniat.— λειανθεὶς] Fabricius; λιανθεὶς codd. — ὀθόνιον] cod. Par., ὀθονίαν Gudian. — ὀφθαλμιώντων] ὀθθαλμιώντων cod. Par., ὀφθαλμώντων Gudian. — παραιτούμενα] Fabricius; παραιτουμένη cod.; παραιτουμένην (sensu passivo!) sc. ἐπιφορὰν, Fuhr.; quae mutatio exemplis firmanda erat. Ceterum παραιτεῖσθαι ἀμβλυωπίας, hebetudinem oculorum amoliri, legitur ap. Dios. cor. lib. I, cap. ult.
12.
Ταύτην δὲ τὴν δύναμιν ἔν τῶν πολιτῶν οἶδε γένος· δὴ λέγεται Χείρωνος ἀπόγονον εἶναι· παραδίδωσι δὲ καὶ δείκνυσι πατὴρ υἱῷ, καὶ οὕτως δύναμις φυλάσσεται, ὡς οὐδεὶς ἄλλος οἶδε τῶν πολιτῶν· οὐχ ὅσιον δὲ τοὺς ἐπισταμένους τὰ φάρμακα μισθοῦ τοῖς κάμνουσι βοηθεῖν, ἀλλὰ προῖκα. Τὸ μὲν οὖν Πήλιον καὶ τὴν Δημητριάδα συμβέβηκε τοιαύτην εἶναι. Ὅτι μὲν Ἑλλὰς ἀπὸ Πελοποννήσου τὴν ἀρχὴν λαμβάνει, μέχρι τοῦ Μαγνήτων ἀφορίζων στάμπου***.
12.Haec herbarum virtus uni cuidam incolarum genti perspecta est, qui Chironis esse posteri dicuntur: ex his pater subinde notitiam tradit exponitque filio, atque ita diligenter custoditur, ur nemo praeterea civium vel incolarum possit illam sibi scientiam vindicare. Nefas autem gnaros virium, quibus herbae praestant, mercede sumpta aegrotis opem ferre: gratis enim hoc facere oportet. Igitur Pelius mons et demetrias urbs hujusmodi sunt. Hellas a Peloponneso incipit, producta usque ad Magnetum***.

FRAGMENTA TRIA E CODD. PETITA, QUAE DICAEARCHO ASCRIBI SOLENT

FRAGMENTA TRIA E CODD. PETITA, QUAE DICAEARCHO ASCRIBI SOLENT
61. E CODICE PARISIENSE REGIO No CDXLIII SUPPLEMENTI
1.
Τὴν μὲν οὖν Ἑλλάδα ἀπὸ Πελοποννήσου τὴν ἀρχὴν λαβὼν μέχρι τοῦ Μαγνήτων ἀφορίζω [Ὁμολίου καὶ τῶν Θετταλῶν] στάμπου. * Τάχα δὲ φήσουσί τινες ἡμᾶς ἀγνοεῖν τὴν Θετταλίαν τῆς Ἑλλάδος καταριθμοῦντας, ἄπειροι τῆς τῶν πραγμάτων ὄντες ἀληθείας.
1.Fines igitur Helladis, a Peloponneso ejus initium sumens, usque ad Homolen Magnetum et ad (Peneum fluvium?) Thessalorum produco. Fortassse autem aliqui dicent errare nos Thessaliam Hellade comprehendentes: sed illi potius rerum veritatis ignari sunt.μέχρι ... στάμπου] μέχριτοῦ Μαγνητῶν ἀφορίζων στάμπου codex, qui ad finem hujus fragm. plenius praehet: ἔως τῶν θετταλῶν στομίου καὶ τοῦ τῶν Μαγνητῶν Ὁμολίου. Hinc supplevi. Quid lateat in στάμπου vel στομίου (nam utrumque corruptum est), haud decerno. Gailius, Buttmannus, alii reponi voluerunt: Τεμπῶν; quod cur nolim, dixi p. 231. Holstenius offert κόλπου, quod ferri nequit. Fuhrius inter alia ponit: ποταμοῦ, quod a traditis literis remotius, a mente auctoris fortasse proxime abest. Cf. Seylax § 33 : ἐντεῦθεν ἄρχεται ἡ Ἑλλὰς συνεχὴς εἶναι μέχρι Πηνειοῦ ποταμοῦ καἰ Ὁμολίου πόλεως.
2.
γὰρ Ἑλλὰς τὸ παλαιὸν οὖσά ποτε πόλις ἀφ ̓ Ἕλληνος τοῦ Αἰόλου ἐκήθη τε καὶ ἐκτίσθη, τῆς Θετταλῶν οὖσα χώρας, ἀνάμεσον Φαρσάλου τε κειμένη καὶ τῆς τῶν Μελιταιέων πόλεως. Ἕλληνες μὲν γάρ εἰσι εἰσι τῷ γένει, καὶ ταῖς φωναῖς ἑλληνίζουσιν οἱ ἀφ ̓ Ἕλληνος· Ἀθηναῖοι δὲ οἱ τὴν Ἀττικὴν κατοικοῦντες Ἀττικοὶ μέν εἰσι τῷ γένει, ταῖς δὲ διαλέκτοις ἀττικίζουσιν, ὥσπερ Δωριεῖς μὲν οἱ ἀπὸ Δώρου τῇ φωνῇ δωρίζουσιν· αἰολίζουσι δὲ οἱ ἀπὸ Αἰολου, ἰάζουσι δὲ οἱ ἀπὸ Ἴωνος τοῦ Ξούθου Φύντες.
2.Etenim Hellas olim urbs fuit, quae ab Hellene Aeoli patre condita et nominata est in Thessealorum regione inter Pharsaliam et urbem Melitaeensium. Jam vero Hellenes (primitivo vocabuli sensu) genere sunt et lingua hellenissant ii qui (proximi) ab Hellene originem ducunt; eundem in modum Athenienses qui Atticam incolunt, Attici genere sunt et dialecto atticissant, sicuti Dorienses a Doro oriundi dorica dialecto, ab Aeolo oriundi aeolica, ab lone Xuthi filio oriundi ionica dialecto utuntur.— πόλις] V. Strabo IX, p. 431; Schol. ad Il. B, 683: Ἑλλάδα (λέγει) μίαν πόλιν Θεσσαλίας. Hesych.: Ἑλλὰς, πόλις ἐν Θεσσαλίᾳ. — Αἰόλου.] sc. πατήρ. Quae quum durior ellipsis, Hemsterhusius ad Lucian. Halcyon. acribi voluit Διὸς, uti infra Διὸς Ἕλλην. — Μελιταιέων] codex, Fuhr. Μελιταίων vlgo. — οἱ ἀφ ̓ Ἑλλ.]οἱ addidi sententiae causa. Vulgo legitur εἰσιν οἵ τῷ γένει, ubi vocem οἱ non agnoscit codex. —
2642.
οὖν Ἑλλὰς ἐν Θετταλίᾳ ἦν, ὅτε ποτὲ ἦν, οὐκ ἐν τῇ Ἀττικῇ. γοῦν ποιητής φησι· Μυρμιδόνες δὲ καλεῦντο καὶ Ἕλληνες καὶ Ἀχαιοί, Μυρμιδόνας μὲν λέγων εἶναι τοὺς περὶ τὴν Θετταλίας Φθίαν κατοικοῦντας, Ἕλληνας δὲ τοὺς μικρῷ πρότερον ῥηθέντας, Ἀχαιοὺς δὲ τοὺς καὶ νῦν ἔτι κατοικοῦν· τας Μελίταιάν τε καὶ Λάρισσαν τὴν Κρεμαστὴν καλουμένην καὶ Θήβας τὰς Ἀχαίδας πρότερον Φυλάκην καλουμένην, ὅθεν ἦν καὶ Πρωτεσίλαος στρατεύσας εἰς Ἴλιον. Ἔστιν οὖν Ἑλλὰς ὑφ ̓ Ἕλληνος οἰκισθεῖσα πόλις τε καὶ χώρα.
2.Hellas igitur suo tempore in Thessalia, non vero in Attica, erat Atque hac mente Homerus (ll. 2, 684) ait: Myrmidones autem vocabantur et Hellenes et Achaei. Scilicet Myrmidones appellat qui Phthiam Thessalicam tenebant, Hellenes vero eos quos modo diximus, Achaeos denique eos, qui etiam nunc habitant Melitaeam et Larissam Cremastem quam vocant, et Thebas Achaidas, quae urbs prius Phylace nominabatur, unde Protesilaus ad Ilium copias duxit.2. Θετταλίας φθ.] Θετταλίαν Φθ. Cod. — πρότερον Φυλ] Strabo IX , p. 435, Phylacen et Thebas distinguit (Φυλάκη ἐγγὺς Θηβῶν ἐστι. Cf. p. 433). Phylacen Homerus memorat, non item Thebas; id quod Nostri sententiae patrocinatur.
3.
Μαρτυρεῖ δὲ καὶ Εὐριπίδης· Ἕλλην γὰρ, ὡς λέγουσι, γίγνεται Διὸς, τοῦ δ ̓ Αἴολος παῖς· Αἰόλου δὲ Σίσυφος, Ἀθάμας τε Κρηθεύς θ ̓ ὅς τ ̓ ἐπ ̓ Ἀλφειοῦ ῥοαῖς θεοῦ μανεὶς ἔρριψε Σαλμωνεὺς φλόγα.
3.Hellas igitur est ab Hellene condita urbs ejusque regio. Idem Euripides quoque testatur: Nam Hellen. Uti aiunt, Jove satus est, hujus filius Aeolus Aeoli vero Sisyphus. Ac Athamas et Cretheus et qui ad Alphei fluenta Jovis fulgur insaniens jaculatus est, Salmoneus.— 3. εὐριπίδης] in Aeolo, ut videtur. V. Wagner. Fragm. Eurip. P 15.
4.
Ἑλλὰς μὲν οὖν ἐστὶ, ὥσπερ μικρῷ πρότερον εἰρήκαμεν, ἣν Διὸς Ἕλλην ἔκτισεν, ἀφ ̓ οὗ καὶ τὸ ἑλληνίζειν τὴν προσηγορίαν εἴληφεν· Ἕλληνες δ ̓ οἱ ἀφ ̓ Ἕλληνος. Οὗτοι δὲ εἰσὶν Αἴολος καὶ Σίσυφος, ἔτι δὲ Ἀθάμας καὶ Σαλμωνεὺς καὶ οἱ τούτων φύντες ἔκγονοι.
4.Hellas igitur est, ut paullo ante retulimus, quam Jove natus Hellen condidit, a quo τὸ ἑλληνίζειν denominationem accepit. Hellenes autem sunt qui ab Hellene oriundi: illi vero sunt Aeolus et Sisyphus et praeterea Athamas et Salmoneus eorumque pregenies.— 4. ἀφ ̓ οὐ καὶ] cod.; καὶ om. Editt.
5.
δὲ καλουμένη νῦν Ἑλλὰς λέγεται μὲν, οὐ μέντοι ἐστί· τὸ γὰρ ἑλληνίζειν ἑγὼ εἶναί φημι οὐκ ἐν τῷ διαλέγεσθαι ὀρθῶς, ἀλλ ̓ ἐν τῷ γένει τῆς φωνῆς· αὕτη ἐστὶν ἀφ ̓ Ἕλληνος· δὲ Ἑλλὰς ἐν Θετταλίᾳ κεῖται. Ἐκείνους οὖν ἐροῦμεν τὴν Ἑλλάδα κατοικεῖν καὶ ταῖς φωναῖς ἑλληνίζειν.
5.Quae autem nunc appellari solet Hellas (Groecia), sic dicitur potius quam est: nam τὸ ἑλληνίζειν non in recte loquendo positum esse dixerim, sed in genere loquelae: haec vero ab Hellene nomen habet: Hellas autem in Thessalia sita est. Eos igitur (Thessalioe incolas) Hellada incolere dicimus et Hellenico sermone uti. — 5. εἰναί φημι] cod.; εἰναι om. Ediit.
6.
Εἰ δὲ καὶ κατὰ τὸ ἴδιον τοῦ γένους τῆς Θετταλίας Ἑλλάς ἐστι, δίκαιον καὶ κατὰ τὸ κοινὸν, ὡς νῦν ὀνομάζονται Ἕλληνες, τῆς Ἑλλάδος αὐτὴν εἶναι.
6.Si ergo vel secundum generis proprietatem, Thessaliae Hellas sit, etiam juxta communitatem, ut hodie mos est Hellenes appellari, Helladi eam ascribi justum est.
7.
Ὅτι δὲ πᾶσα ἣν κατηριθμήμεθα Ἑλλάς ἐστι, μαρτυρεῖ ἡμῖν τῶν κωμῳδιῶν ποιητὴς Ποσείδιππος, μεμφόμενος Ἀθηναίοις, ὅτι τὴν αὑτῶν φωνὴν καὶ τὴν πόλιν φασὶ τῆς Ἑλλάδος εἶναι, λέγων οὕτως· Ἑλλὰς μέν ἐστι μία, πόλεις δὲ πλείονες. Σὺ μὲν ἀττικίζεις, ἡνίκ ̓ ἄν φωνὴν λέγῃς αὑτοῦ τιν ̓ οἱ δ ̓ Ἕλληνες ἑλληνίζομεν. Τί προσδιατρίβων συλλαβαῖς καὶ γράμμασιν τὴν εὐτραπελίαν εἰς ἀηδίαν ἄγεις;
7.Quod autem regio tota, quam memoravimus, Hellas (sive Graecia) sit, testis nobis est Posidippus, poeta comicus, Athenienses increpans, quod linguam suam et urbem praecipue Hellada esse contendant, sic dicens: Hellas quidem una est, urbes vero plures, Tu quidem atticissas, dum tua lingua utaris: nos vero graecissamus, qui Graeci sumus. Quid immorans syllabis et verbis urbanitatem vertis in morositatem? — 7. αὑτοῦτιν ̓] Salmasius; αὐτοῦ τινες codex. Thessalus aliquis, ut qpparet, in terra Attica natum in his vss. alloquitur, aitque ut Attici ἀττικίζειν dici debent, quum sua lingua utautur, sic ceteros Graecos ἑλληνίζειν.» Salmas. Ad Solin. p. 100, F. Cf. Meinek. Com IV, p. 524
8.
Πρὸς μὲν τοὺς οὐχ ὑπολαμβάνοντας εἶναι τὴν Θετταλίαν τῆς Ἑλλάδος οὐδὲ τοὺς Θετταλοὺς Ἕλληνος ἀπογόνους ὄντας ἑλληνίζειν ἐπὶ τοσοῦτον εἰρήσθω. Τὴν δὲ Ἑλλάδα ἀφορίσαντες ἕως τῶν Θετταλῶν στομίου * καὶ τοῦ Μαγνήτων Ὁμοίου, τὴν διήγησιν πεποιημένοι, καταπαύομεν τὸν λόγον.
8.Haec dicta sufficiant ad illos refutandos, qui Thessaliam ad Hellada non pertinere arbitrati sunt, neque Thessalos ab Hellene ortos hellenissare, Htc igitur orationem finimus, narratione confecta, qua Graeciam terminando perduximus usque ad Thessalorum ** et Magnetum Homolium.— 8 τῶν. στομίου] Cf. Supra.
265

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA
ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ
Hunc operis titulum duobus locis memoratum habes. Alter legitur ap. Plutarch. Adv. Colot. c. 14, p. 1115, A, ubi Δικαιάρχου τὰ Περὶ ψυχῆς inter ea veterum philosophorum opera recenset, ἐν οἷς πρὸς τὰ κυριώτατα καὶ μέγιστα τῶν φυσικῶν ὑπεναντιούμενοι τῷ Πλάτωνι καὶ μαχόμενοι διατελοῦσι. Alter est in Ciceronis Epist. ad Att. XIII, 32 : «Περὶ ψυχῆς, ait, utrosque velim mittas.» Patet hinc duas fuisse partes; quae quomodo adornatae fnerint ipsis docemur fragmentis. Scilicet utraque operis pars ternis constabat libris; altera Κορινθιακός, altera Λεσβιακός (sc. Λόγος) de loco, in quo colloquia instituta auctor fingit, inscriptae erant (v. fr. 62 et 65.) Ceterum fuse docteque de Dicaearchi placitis exponit Osannus l. l. p. 35-64.

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA
ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

62.

p. 265
Cicero Tusc. I, c. 10:Dicoearchus autem in eo sermone, quem Corinthi habitum tribus libris exponit, doctorum hominum disputantium, primo libro multos loquentes facit; duobus Pherecraten quendam Phthiotam senem, quem ait a Deucalione ortum, disserentem inducit, nihil esse omnino animum et hoc esse nomen totum inane, frustraque animatia et animantes appellari; neque in homine inesse animum vel animam nec in bestia; vimque omnem eam, qua vel agamus quid vel sentiamus, in omnibus corporibus vivis oequabiliter esse fusam, nec separabilem a corpore esse, quippe quoe nulla sit, nec sit quidquam nisi corpus unum et simplex, ita figuratum, ut temperatione naturoe vigeat et sentiat. Eandem Dic. sententiam paucis tangit in Tusc. I, 1. 18. 22. Academ. IV, 40.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

63.

p. 265
Iamblichus ap. Stobaeum Ecl. tom. I, p. 870 ed. Heeren:Animam nonnulli esse dicunt τὸ τοῦ σώματος ὂν, ὥσπερ τὸ ἐμψυχοῦσθαι, αὐτῇ δὲ μὴ παρὸν τῇ ψυχῇ ὥσπερ ὑπάρχον, οἷα δὴ λέγεται περὶ ψυχῆς παρὰ Δικαιάρχῳ τῷ Μεσσηνίῳ. Animam nonnulli esse dicunt corporis principium sive vim vitalem, non tamen ita ut per se in anima consistat; qualis est Dicaearchi Messenii sententia.Cf. Osann. p. 51.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

64.

p. 265
Nemesius De natur. hom. p. 68 ed. Matthaei:Δικαίαρχος δὲ (animam dixit) ἁρμονίαν τῶν τεσσάρων στοιχείων, ἀντὶ τοῦ, κρᾶσιν καὶ συμφωνίαν τῶν στοιχείων. Οὐ γὰρ τὴν ἐκ τῶν φθόγγων συνισταμένην, ἀλλὰ τὴν ἐν τῷ σώματι θερμῶν καὶ ψυχρῶν καὶ ὑγρῶν καὶ ξηρῶν ἐναρμόνιον κρᾶσιν καὶ συμφωνίαν βούλεται λέγειν. Δῆλον δὲ ὅτι καὶ τούτων οἱ μὲν ἄλλοι τὴν ψυχὴν οὐσίαν εἶναι λέγουσι· Ἀριστοτέλης δὲ καὶ Δικαίαρχος ἀνούσιον. Dicaearchus animam esse harmoniam quattuor elementorum dicit, id est, mixturam et concentum elementorum; neque enim sonorum harmoniam, sed eam quae in corpore nostro est calidi et frigidi, bumidi et sicci mixturam et concentum significare vult: nimirum ex his anima conflatur secundum nonnullos quidem ita, ut per se substantia sit, secundum Aristotelem vero et Dicaearchum ita, ut non sit substantia, (sed nihil nisi effectus corporis elementorum harmonica ratione mixtorum).Pro Δικαίαρχος libri praebent Δείναρχος. Eandem nominis corruptionem habes ap. Hermiam Irris. philosoph, p, 402 ed. Marani (ad calcem Justini Marltyr.), ubi de animae natura sententias variorum afferens ait: οἱ δὲ ἁρμονίαν, Δείναρχος.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

64.

p. 265
Cf. Plutarch. Plac. Ph. IV, 2, 5. p. 898:Δικαίαρχος (sc. ἀπεφήνατο τὴν ψυχὴν) ἁρμονίαν τῶν τεσσάρων στοιχείων. Eadem Stobaeus Ecl. tom. I, p. 796.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

64.

p. 265
Sextus Empir, Adv. math. VII, p. 438:Οἱ μὲν μηδέν φασι εἶναι αὐτὴν (τὴν ψυχὴν) παρὰ τὸ τῶς ἔχον σῶμα, καθάπερ Δικαίαρχος.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

64.

p. 265
Id. Pyrrhon. Hypoth. II, c. 5:Οἱ μὲν μὴ εἶναι τὴν ψυχὴν ἔφασαν, ὡς οἱ περὶ τὸν Μεσσήνιον Δικαίαρχον.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

64.

p. 265
Atticus Platonicus ap. Euseb, Pr. Ev. XV, 9, p. 810, A:Τούτῳ (sc. Τῷ Ἀριστοτέλει) τοιγαροῦν ἑπόμενος Δικαίαρχος καὶ κατ ̓ ἀκόλουθον ἱκανὸς ὢν Θεωρεῖν ἀνῄρηκε τὴν ὅλην ὑπόστασιν τῆς ψυχῆς.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

64.

p. 265
Tertullian. De anim. c. 15:Denique qui negant principale, ipsam prius animam nihil censuerunt: Messenius aliquis Dicoearchus, ex medicis autem Andreas et Asclepiades ita abstulerunt principale, dum in animo ipso volunt esse sensus, quorum vindicatur principale.

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA
ΛΕΣΒΙΑΚΟΣ
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

65.

p. 265
Cicero Tusc. 1, 31:Acerrime autem delicioe meoe, Dicoearchus, contra hanc immortalitatem disseruit, Is enim tres libros scripsit, qui Lesbiaci vocantur, quod Mytilenis sermo habetur; in quibus valt efficere animos este mortales.
266DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

66.

p. 266
Lactant. Inst VII, 13:Falsa est ergo Democriti et Epicuri et Dicoearchi de animoe dissolutione sententia: qui profecto non auderent de animarum interitu mago aliquo proesente disserere, qui sciret, certis carminibus cieri ab inferis animas et adeste et proebere se humanis oculis videndas et loqui et futura proedicere; et si auderent, re ipsa et documentis proesentibus vincerentur, Sed quia non pervidebant animoe rationem, quae tam subtilis, ut oculos humanoe mentis effugiat, interire dixerunt. Cf. Osannus l. l. p. 52.

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA
[DE INTERITU HOMINUM]
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

67.

p. 266
Cicero De offic. II, 5:Est Dicoearchi liber de interitu hominum, Peripatetici magni et copiosi, qui, collectis ceteris causis, eluvionis, pestilentioe, vastitatis, belluarum etiam repentinoe multitudinis (quarum impetu docet quoedam hominum genera esse consumpta), deinde comparat, quanto plures deleti sunt homines hominum impetu, id est bellis aut seditionibus, quam omni reliqua calamitate.»
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

68.

p. 266
Idem Consol ad Tull. ed. Bip. t. IX, p. 351:Meritoque Dicoearchus in eo libro, quem de hominis interitu luculentum et eruditum conscripsit, nihil habere dubitationis putavit, quin multo plures exstincti sint homines ipsa hominum soevitia et acerbitate, quam omni reliquo genere calamitatis. Cf. etiam fragm. 3 ex Censorino. Ceterum liber De interitu hominum non diversus fuisse videtur vel a Lesbiaco, vel a Corinthiaco. Osannus p. 41 librum nostrum cum Corinthiaco componendum esse censet. Scilicet quum Cicero dicat Dicaearchum in libro De interitu inter ea, quae magnum hominum numerum delere soleant, etiam eluviones recensuisse, idem vero Cicero (fr. 62) moneat Dicaearchum in duobus Corinthiaci libris disserentem introducere Pherecratem Phthiotam a Deucalione ortum : suspicatur Osannus Pherecratem hunc Deucalionidam de diluvio Deucalionis sui exposuisse, eo scilicet consilio ut ab hac narratione progressus comprobaret, genus humanum, etsi ab interitu proxime interdum abesset, nunquam tamen prorsus deleri; singulos interire homines, genus humanum esse immortale; eodem modo etiam de anima statuendum esse.

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA
(DE DIVINATIONE)
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

69.

p. 266
Cicero De divin. I, 3:Dicoearchus Peripateticus cetera divinationis genera sustulit, somniorum et furoris reliquit.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

69.

p. 266
Ibid. c. 50:Nec vero unquam animus hominis naturaliter divinat, nisi quum ita solutus est et vacuus, ut ei plane nihil sit cum corpore; quod aut vatibus contingit aut dormientibus. Itaque ea duo genera a Dicaearcho probantur et, ut dixi, a Cratippo nostro.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

69.

p. 266
Ibid. c. II, 51:At nostra interest scire, quoe ventura sint. Magnus Dicoearchi liber est nescire ea melius esse quam scire.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

70.

p. 266
Plutarchus Plac. phil. V, 1, 4. P. 904, F:Ἀριστοτέλης καὶ Δικαίαρχος τὸ κατ ̓ ἐνθουσιασμὸν μόνον παρεισάγουσι καὶ τοὺς ὀνείρους, ἀθάνατον μὲν εἶναι οὐ νομίζοντες τὴν ψυχὴν, θείου δέ τινος μετέχειν αὐτήν. Aristoteles et Dicaearchus eas solum divinationes admittunt quae furore divinitus immisso, et quae insomniis fiunt: animam non immortalem esse, sed divina quadam re impertiri tamen sentientes.

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA
ΕΙΣ ΤΡΟΦΩΝΙΟΥ ΚΑΤΑΒΑΣΙΣ
E LIBRO PRIMO
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

71.

p. 266
Athenaeus XIV, p. 641, E, F:Δικαίαρχος δ ̓ ἐν πρώτῳ τῆς εἰς Τροφωνίου καταβάσεώς φησιν οὕτως· γε τὴν πολλὴν δαπάνην ἐν τοῖς δείπνοις παρέχουσα δευτέρα τράπεζα προσεγένετο, καὶ στέφανοι καὶ μύρα καὶ θυμιάματα καὶ τὰ τούτοις ἀκόλουθα πάντα.» Dicaearchus libro primo De descensu in Trophonii antrum ita scribit: «Aderat etiam quae magnarum impensarum in coenis causa est, secunda mensa et coronae et unguenta et suffitus et quae his jungi solent omnia.»
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

72.

p. 266
Idem XIII. p. 594, E, F:Δικαίαρχος δ ̓ ἐν τοῖς Περὶ τῆς εἰς Τροφωνίου καταβάσεώς φησι· «Ταὐτὸ δὲ πάθοι τις ἂν ἐπὶ τὴν Ἀθηναίων πόλιν ἀφικνούμενος κατὰ τὴν ἀπ ̓ Ἐλευσῖνος τὴν ἱερὰν ὁδὸν καλουμένην. Καὶ γὰρ ἐνταῦθα καταστὰς, οὗ ἂν τὸ πρῶτον εἰς Ἀθήνας ἀφορώμενος νεὼς καὶ τὸ πόλισμα, ὄψεται παρὰ τὴν ὁδὸν αὐτὴν ᾠκοδομημένον μνῆμα, οἷον οὐχ ἕτερον οὐδὲ σύνεγγυς οὐδέν ἐστι τῷ μεγέθει. Τοῦτο δὲ τὸ μὲν πρῶτον, ὅπερ εἰκὸς, Μιλτιάδου Φήσειε σαφῶς, Περικλέους Κίμωνος τινος ἑτέρου τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν εἶναι· μάλιστα μὲν ὑπὸ τῆς πόλεως δημοσίᾳ κατεσκευασμένον· εἰ δὲ μὴ, δεδογμένον κατασκευάσασθαι. Πάλιν δ ̓ ὅταν ἐξετάσῃ Πυθιονίκης τῆς ἑταίρας, ἥντινα χρὴ προσδοκίαν λαβεῖν αὐτόν;» Dicaearchus in libro De descensu in Trophonii antrum ait: «Simile quid acciderit ei, qui ad Atheniensium urbem accesserit Eleusinia via, quae Sacra vocatur. Nam ibi stans ubi primum versus Athenas respicienti in oculos occurrit templum et arx, juxta ipsam viam conspiciet exstructum monumentum, cujus cum magnitudine multum abest ut aliud ullum possit conferri. Hoc igitur statim dixerit ille esse aut Miitiadis haud dubie, aut Periclis aut Cimonis aut alius cujusdam optimorum virorum; illudque publico maxime civitatis sumptu fuisse exstructum: sin minus, publico certe decreto positum. Rursus vero quum sciscitando cognoverit esse hoc Pythionicae meretricis, qualem (de Atheniensibus) opinionem debebit concipere?»Cf. Plutarch. Phoc. 22; Pausan. I, 37.
267DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

73.

p. 267
Cicero Ad Attic. VI, 2:«Peloponnesias civitates omnes maritimas esse hominis non nequam, sed etiam tuo judicio probati Dicoearchi tabulis (fabulis conj. Fuhr.) credidi. Is enim multis nominibus in Trophoniana Choeronis (Charonis var. l.) narratione Groecos in eo reprehendit, quod mare tam secuti sunt nec ullum in Peloponneso locum excipit. Quum mihi auctor placeret (etenim erat ἱστορικώτατος et vixerat in Peloponneso), admirabar tamen; et vix accredens communicavi cum Dionysio. Atque is primo est commotus, deinde quod tum de isto Dicoearcho non minus bene existimabat quam tu de C. Vestorio, ego de M. Cluverio, non dubitabat quin ei crederemus. Arcadioe censebat esse Lepreon quoddam maritimum; Tenea autem et Aliphera et Tritia νεόκτιστα ei videbantur; idque τῷ τῶν νεῶν καταλόγῳ confirmabat, ubi meatio non fit istorum. Atque istum ego locum totidem verbis a Dicoearcho transtuli.»
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

73.

p. 267
Respicit Cicero ea quae scripsit in libro De Rep. II, 4:Multa etiam ad luxuriam invitamenta perniciosa civitatibus suppeditantur mari, quoe vel capiuntur vel importantur, atque habet etiam ipsa vel sumptuosas vel desidiosas illecebras multas cupiditatum. Et quod de Corintho dixi, id haud scio an liceat de cuncta Groecia verissime dicere: nam et ipsa Peloponnesus fere tota in mari est; nee proeter Phliasios ulli sunt, quorum agri non contingant mare; et extra Peloponnesum Aenianes et Dores et Dolopes soli absunt a mari. Igitur fragmenta indicant in opere nostro inter alia certe sermonem de Graecorum luxuria ejusque causis fuisse; narrasse autem haec Chaeronem quendam nescio cuinam; sed affuisse alteram personam Chaeroni aures praebentem vel cum eo colloquentem consentaneum atque ex more Dicaearchi est. Quae vero ratio fragmentorum argumento intercedat cum titulo operis, dici jam nequit. Hoc tamen jure sumas, non id egisse Dicaearchum, ut oraculum Trophonium ejusque ritus et instituta per plures deinceps libros ad modum periegetarum describeret. Verum sicuti dialogos De anima inscripsit Λεσβιακὸς et Κορινθιακὸς, quoniam Mytilenis et Corinthi instituti fingebantur, similiter etiam nostri operts inscriptio ex ratione, qua disputationem de loco ad philosophiam moralem spectante auctor introduxerit, explicanda esse videtur. Num igitur finxit Chaeronem Trophonii antrum ingressum mox rediisse inde, sicuti Parmeniscus Pythagoreus (ap. Athen. XIV, p. 614) rediisse dicitur, tristem, severum, vulgi studia malasque cupiditates exosum, atque sic adductum esse ut in causas pravorum istorum apud Graecos studiorum inquireret? An Chaeronem putemus, sicuti Timarchum Socraticum, reconditionrem sapientiam e Trophonii specu abstulisse (V. Plutarch. De Gen. Socrat. p. 591 sqq. multis de hoc Timarchi in Trophonii antrum descensu exponens)? (*) An denique cum Müllero (Min. p. 130) censebimus ansam disputationis fraudes dedisse et praestigia, quorum opera sacerdotes Trophonii vulgus emungere soliti sint? Ita enim Müllerus:» Die attischen Komiker erwaehnen ihn (sc. Trophonium) (**) überall, wo von Schmausereien, Parasiten und Boeotischem Bauchdienste die Rede ist: und hoert mau Dicaearch, den aufgeklaerten Aristoteliker und Hasser alles Priesterwesens, in seinem Buche Ueber das Hinabsteigen Zum Trophoius: «Eben so moechte sich einer gestimmt fuhlen, der von Eleusisher auf der heiligen Strasse mach Athen wandert, und nun, wo sich Burg and Athenentempel zuerst den Blicken zeigen, am Wege ploetzlich, statt Miltiades oder Cimons Monument, das ungeheure Cenotaph der Lustdirne Pythonike erblickt»: wer glaubte da nicht, dass auch bei Trophonius, wer in Erwartung heiliger Lehre in die Hoehlengaenge hinabgestiegen, am Ende schale Nichtswürdigkeiten und priestcrliche Schmarotzerei gefunden haette. »Idem Müllerus librum quem Plutarchum de oraculo Trophonii composuisse accepimus, contra Dicaearchum scriptum esse suspicatur. Mülleri sententiam approbat Osannus, suspicans Choeronem sive Charonem, cujus Cicero meminit, fortasse esse Choerephontem, parasitum ex Athenaeo (VI, p. 242 et passim) notissimum, quem Dicaearchus finxisset in antrum istud descendisse, specie ut oracula acciperet, revera ut comessationum particeps fieret. Haud multum tamen suae ipse Osannns conjecturae tribuit. (note)
268

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA

DICAEARCHI SCRIPTA PHILOSOPHICA
ΕΙΣ ΤΡΟΦΩΝΙΟΥ ΚΑΤΑΒΑΣΙΣ
EX LIBRIS INCERTIS
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

74.

p. 268
Plutarch. Qu. Conv. IV init. p. 599, F:ᾬετό χρῆναι Δικαίαρχος εὔνους μὲν αὑτῷ παρασκευάζειν ἅπαντας φίλους δὲ ποιεῖσθαι τοὺς ἀγαθούς. Dicaearchus unumquemque censebat dare operam debere, ut omnium benevolentiam sibi conciliaret, amicitiam autem cum bonis iniret.
DICAEARCHI MESSENII FRAGMENTA

75.

p. 268
Idem An seni g. resp. 26, p. 796, D:Παρὰ πάντα δὲ ταῦτα χρὴ μνημονεύειν, ὡς οὐκ ἔστι πολιτεύεσθαι μόνον τὸ ἄρχειν, καὶ πρεσβεύειν, καὶ μέγα βοᾶν ἐν ἐκκλησίᾳ, καὶ περὶ τὸ βῆμα βακχεύειν λέγοντας γράφοντας, οἱ πολλοὶ τοῦ πολιτεύεσθαι νομίζουσιν, ὥσπερ ἀμέλει καὶ φιλοσοφεῖν τοὺς ἀπὸ τοῦ δίφρου διαλεγομένους, καὶ σχολὰς ἐπὶ βιβλίοις περαίνοντας· δὲ συνεχὴς ἐν ἔργοις καὶ πράξεσιν ὁρωμένη καθ ̓ ἡμέραν ὁμαλῶς πολιτεία καὶ φιλοσοφία λέληθεν αὐτούς. Καὶ γὰρ τοὺς ἐν ταῖς στοαῖς ἀνακάμπτοντας περιπατεῖν φασὶν, ὡς ἕλεγε Δικαίαρχος, οὐκέτι δὲ τοὺς εἰς ἀγρὸν πρὸς φίλον βαδίζοντας. Ὅμοιον δ ̓ ἐστὶ τῷ φιλοσοφεῖν τὸ πολιτεύεσθαι. Σωκράτης γοῦν οὔτε βάθρα θεὶς οὔτ ̓ εἰς θρόνον καθίσας, οὔτε ὥραν διατριβῆς περιπάτου τοῖς γνωρίμοις τεταγμένην φυλάττων, ἀλλὰ καὶ [συμ]παίζων, ὅτε τύχοι, καὶ συμπίνων, καὶ συστρατευόμενος ἐνίοις, καὶ συναγοράζων, τέλος δὲ καὶ συνδεδεμένος καὶ πίνων τὸ φάρμακον, ἐφιλοσόφει· πρῶτος ἀποδείξας τὸν βίον ἅπαντι χρόνῳ καὶ μέρει καὶ πάθεσι καὶ πράγμασιν ἁπλῶς ἅπασι φιλοσοφίαν δεχόμενον. Οὕτω δὴ διανοητέον καὶ περὶ πολιτείας, κτλ. Praeter haec quae diximus omnia, illud memoria tenendum est, reipublicae administrationem non in hoc solo consistere, ut imperes, legationes obeas, in concione vehementer vocifereris, et ad suggestum baccheris, dicendoque et scribendo grasseris : quibus rebus nonnulli reipublicae administrationem definiunt; sicut et philosophari hos duntaxat putant, qui in exhedra disserunt, aut libris conscriptis scholas suas Complectuntur : interim eos fallit, quae quoti die in factis actionibusque continuatur, aequabili modo, philosophia atque civilis ratio. Nam sicut Dicaearchus refert, eos aiebant ambulare, qui in porticibus spatia sursum deorsumque conficerent, non qui in agrum aut ad amicos irent. At enim eadem est philosophandi ratio, quae rempublicam tractandi. Nam Socrates, quum neque poneret subsellia, neque cathedram conscenderet, neque discipulis scholtae aut deambulationis ullam certam constitueret horam: sed cum aliis ludens, cum aliis, ut res dabat, bibens, militans, in foro versans, ad extremum etiam in carcere vinctus et venenum bibens, philosophabatur: primusque ostendit vitae omne tempus, partem omnem, casus omnes, negotium omne aptum esse studio sapientiae. Quod cogitandum mehercle est etiam de gubernatione civitatis, etc.Longiorem locum exscribere poteram, utpote qui, si comparaveris ea quae de Dicaearcho τοῦ πρακτικοῦ βίου collaudatore et in his rebus Theophrasti et Aristotelis adversario in introductione monuimus, totus ex Dicaearchi sententia scriptus esse appareat.

Browse the DFHG

The DFHG Digger filters the whole collection of the Fragmenta Historicorum Graecorum according to authors, works, work sections, and book numbers.
By typing and selecting through a live search, users can display the desired part of the collection.
It is possible to combine filters using logical AND/OR expressions to get a more precise selection.

Search Fields

Examples of Combined Search Results

Output

For each query the output displays introductions to FHG authors and fragments arranged by authors and works within FHG volumes and subvolumes.
It is also possible to search DFHG authors who don’t have fragments (e.g., Mnesiptolemus).
Forms of authors, works, work sections and book numbers represent the language used by the editor of the FHG (in Greek and/or Latin).
For a detailed description of the components of the DFHG main page, see “tools” in the DFHG home page.

DFHG Project     Creative Commons License